Τελεσίγραφο στις βρετανικές εταιρείες ενέργειας

Οι Financial Times φιλοξενούν σήμερα άρθρο με τίτλο «Οι βρετανικές εταιρείες ενέργειας βρίσκονται υπό πίεση να χρηματοδοτήσουν με τα κέρδη τους πράσινες επενδύσεις». Όμως το σίγουρο είναι ότι δεν βρίσκονται σε μεγαλύτερη πίεση από αυτή των νοικοκυριών, στα οποία ανακοινώθηκε ώρες πριν πως οι ενεργειακοί τους λογαριασμοί θα ξεπεράσουν τον χειμώνα τις 4.420 λίρες ετησίως.

Οι απογοητευτικές αυτές προβλέψεις πιέζουν όμως και την κυβέρνηση, η οποία καλείται να πάρει άμεσα μέτρα ελάφρυνσης των καταναλωτών καθώς παράλληλα κατηγορείται ότι «κοιμάται» εν μέσω κρίσης περιμένοντας απλά την ανακοίνωση του επόμενου πρωθυπουργού στις 5 Σεπτεμβρίου.

Και είναι αλήθεια πως η κυβέρνηση ξεκαθάρισε ότι δεν θα λάβει κανένα μέτρο μέχρι τη δημιουργία της επόμενης κυβέρνησης. Παρόλα αυτά, ο υπουργός Οικονομικών Νάντχιμ Ζαχάουι και ο υπουργός Ενέργειας Κούασι Κουαρτένγκ θα συναντηθούν σήμερα με τους μεγάλους παραγωγούς ενέργειας με στόχο να προετοιμαστεί το έδαφος για την επόμενη κυβέρνηση.

Η έκβαση των συζητήσεων θα έχει μορφή τελεσιγράφου καθώς οι σκέψεις του βρετανικού κράτους προς τα κέρδη των ενεργειακών εταιρειών είναι ξεκάθαρες μέχρι τώρα: δεν θέλει σε καμία περίπτωση αυτά τα χρήματα «να μπουν» στις τσέπες των μετόχων.

Θα επενδύσετε ή όχι;

Οι εταιρείες λοιπόν είτε θα επενδύσουν τα υπέρογκα κέρδη τους στη πράσινη ενέργεια είτε το βρετανικό κράτος θα τους επιβάλλει φόρο επί των κερδών. Επισημαίνεται ότι η βρετανική κυβέρνηση και συγκεκριμένα ο υποψήφιος τώρα για την ηγεσία των Τόρις και τότε υπουργός Οικονομικών Ρίσι Σούνακ, είχε επιβάλλει έκτακτο φόρο 5 δις λίρων στους πετρελαϊκούς κολοσσούς μετά τα κέρδη του πρώτου τριμήνου, όμως δεν έκανε το ίδιο για τις εταιρείες που ασχολούνται αποκλειστικά με την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος.

Είναι αλήθεια ότι τους τελευταίους μήνες επικρατεί πανικός στο Ηνωμένο Βασίλειο με την κατακόρυφη αύξηση των ενεργειακών λογαριασμών μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία και την σχεδόν αυτόματη αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου.

Όπως αποδεικνύεται όμως από τα οικονομικά αποτελέσματα που δημοσιεύονται, οι παραγωγοί ενέργειας αυξάνουν τα τιμολόγιά τους αναλογικά με το φυσικό αέριο παραβλέποντας ξεκάθαρα το γεγονός ότι το ρεύμα που τελικά πληρώνει ο καταναλωτής παράγεται και με άλλους τρόπους, όπως μέσω πυρηνικών εργοστασίων και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Ανοιχτό το ενδεχόμενο για κρατικοποιήσεις;

Ο υπουργός Ενέργειας Κούασι Κουαρτένγκ, ο οποίος είναι και η επικρατέστερη επιλογή της Λιζ Τρας για τη θέση του επόμενου υπουργού Οικονομικών, είναι ανοιχτά αντίθετος με την επιβολή φόρου επί των κερδών και δείχνει να προτιμά εναλλακτικές λύσεις μέσω μεταρρυθμίσεων του ενεργειακού κλάδου.

Μία τέτοια λύση μπορεί να θεωρηθεί και αυτή που πρότεινε σήμερα στον Guardian ο πρώην Εργατικός πρωθυπουργός Γκόρντον Μπράουν: η προσωρινή κρατικοποίηση των ενεργειακών εταιρειών. Σύμφωνα με αυτή την πρόταση προστατεύονται οι καταναλωτές καθώς το κράτος αποκτά τον πλήρη έλεγχο της εκάστοτε εταιρείας αφήνοντας θεωρητικά την κερδοφορία στην άκρη.

Τέτοιες πρακτικές είχε εφαρμόσει ο ίδιος επί πρωθυπουργία τους (2007 – 2010) στις συστημικές τράπεζες και στην μεγάλη οικονομική κρίση του 2008. Όμως πρέπει να επισημανθεί ότι αυτές οι μεταρρυθμίσεις απαιτούν μεγάλη γραφειοκρατία και τροποποιήσεις στη νομοθεσία κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι θα αργήσει να πραγματοποιηθεί και μέχρι τότε ο κόσμος θα συνεχίζει να «πνίγεται» από το κόστος των ενεργειακών λογαριασμών και οι εταιρείες θα συνεχίζουν τα «πλέουν» στη χαρά των κερδών.

Ζωή Κατζαγιαννάκη, Λονδίνο