Τι μέλλει γενέσθαι μετά τον Μπουτεφλίκα;
3 Ιανουαρίου 2016
Λίγα χιλιόμετρα έξω από το Αλγέρι βρίσκεται υπό κατασκευή ένας από τους μεγαλύτερους λατρευτικούς χώρους του κόσμου. Μέχρι πρόσφατα τα πρωτεία κατείχε το Μαρόκο και ειδικότερα το Μέγα Τζαμί του Χασάν B´ στη Καζαμπλάνκα, με τον υψηλότερο μιναρέ παγκοσμίως. Η Αλγερία θέλει να σπάσει αυτό το ρεκόρ και να ξεπεράσει τους γείτονές της. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό, το νέο τέμενος αναμένεται να εγκαινιαστεί εντός του 2016 από τον 78χρονο πρόεδρο της χώρας Αμπντελαζίζ Μπουτεφλίκα. Ωστόσο πολλοί εκφράζουν αμφιβολίες εάν ο επί σειρά ετών βαριά άρρωστος Μπουτεφλίκα θα καταφέρει να παραστεί στα εγκαίνια. Η επιδείνωση της υγείας του είναι ραγδαία, ενώ οι ανησυχίες αυξάνονται σχετικά με το κατά πόσο είναι σε θέση να συνεχίσει να κυβερνά. Παράλληλα τα σενάρια για την μετά-Mπουτεφλίκα εποχή οργιάζουν, ενώ μια πιθανή αποχώρησή του από τον προεδρικό θώκο θα μπορούσε να επιφέρει τη αμφισβήτηση του στρατιωτικού καθεστώτος. Εδώ και δέκα χρόνια τέθηκε οριστικό τέλος στη λεγόμενη «μαύρη δεκαετία» μεταξύ 1995 και 2005 όπου μαίνονταν αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ ισλαμιστών και στρατού.
«Πρόεδρος-φάντασμα»
Η Αλγερία, η μεγαλύτερη χώρα της Αφρικής, παρά την απειλή της ισλαμιστικής τρομοκρατίας παγκοσμίως, το 2005 τόλμησε να χορηγήσει αμνηστία σε ακραίους ισλαμιστές. Με τον τρόπο αυτό κατάφερε να επαναφέρει την ισορροπία και να καταστεί ένας από τους σημαντικότερους πόλους σταθερότητας στη Β. Αφρική. Σύμφωνα με αναλυτές η σταθερότητα αυτή εμπεριείχε στοιχεία ανοχής σε τζιχαντιστικούς κύκλους. Στο μεταξύ ο φόβος ενός νέου εμφυλίου συνέβαλε τα τελευταία χρόνια στη διατήρηση ακλόνητου του καθεστώτος Μπουτεφλίκα. Ακόμη και η αλγερινή αντιπολίτευση έβλεπε με σκεπτικισμό το ενδεχόμενο μιας απότομης πολιτικής αλλαγής. Έτσι ακόμη και στις προεδρικές εκλογές του 2014 ο Μπουτεφλίκα κατάφερε να επικρατήσει, παρά τις ελάχιστες δημόσιες εμφανίσεις του λόγω της επιβαρυμένης υγείας του. Έκτοτε πολλοί τον περιγράφουν ως «πρόεδρο-φάντασμα», ενώ ο ίδιος πλέον δεν δέχεται επισκέψεις από το εξωτερικό.
Στο πλαίσιο αυτό τον περασμένο Νοέμβριο 19 προσωπικότητες από την Αλγερία με επιστολή τους ζήτησαν πληροφορίες αναφορικά με το κατά πόσο ο Μπουτεφλίκα είναι σε θέση να κυβερνά. Από την πλευρά της η αντιπολίτευση καλεί για εφαρμογή του άρθρου 88 του αλγερινού Συντάγματος, σύμφωνα με το οποίο όταν ο πρόεδρος της χώρας δεν μπορεί για λόγους υγείας να κυβερνήσει μπορεί να απαλλαχθεί από την άσκηση των καθηκόντων του.
Πιέσεις για μια ήπια πολιτική μετάβαση
Στο μεταξύ, όπως επισημαίνουν πολλοί, όσο καθυστερούν οι επόμενες κινήσεις μένει ανεκμετάλλευτη η ιστορική ευκαιρία για μια σταδιακή πολιτική μετάβαση, κατά την οποία ο στρατός, οι μυστικές υπηρεσίες και η αντιπολίτευση θα έρθουν σε συμφωνία. Κάποια κινητικότητα παρατηρήθηκε το τελευταίο καλοκαίρι μετά την αντικατάσταση του πρώην αρχηγού των αλγερινών μυστικών υπηρεσιών, η οποία πυροδότησε διάφορα σενάρια περί κρυφών διεργασιών.
Αλλά ποια θα είναι άραγε η επόμενη μέρα σε περίπτωση θανάτου του Μπουτεφλίκα; Όλα είναι ανοιχτά. Τα ονόματα κάποιων κοντινών συνεργατών του Μπουτεφλίκα ακούγονται ήδη, μεταξύ των οποίων και αυτό του Σαΐντ Μπουτεφλίκα, μικρότερου αδερφού και συμβούλου του αλγερινού συμβούλου. Ένας άλλος υποψήφιος θα μπορούσε να είναι και ο Αμπντελμαλέκ Σελάλ, ο νυν πρωθυπουργός που ηγήθηκε της προεκλογικής καμπάνιας του Μπουτεφλίκα την περασμένη άνοιξη. Στην αγώνα της διαδοχής ενδέχεται να μπει και ο Αλί Μπενφλίς από την αντιπολίτευση. Σε κάθε περίπτωση η Αλγερία μετά τη διαδοχή του Μπουτεφλίκα δεν αναμένεται να είναι η ίδια. Ήδη οι χαμηλές τιμές πετρελαίου πλήττουν την οικονομία της πετρελαιοπαραγωγού χώρας και προκαλούν έντονη δυσαρέσκεια στον πληθυσμό. Το μόνο, πάντως, που όλοι απεύχονται είναι να επιστρέψει η Αλγερία στην κατάσταση που ήταν τη δεκαετία του 1990. Κάτι που θα ήταν μεγάλο πλήγμα και για την Ευρώπη, η οποία θα χάσει έτσι έναν από τους σημαντικότερους συμμάχους της στον αραβικό κόσμο.
Δήμητρα Κυρανούδη (dpa)