Τουρκία: Εκκλήσεις για την προστασία των παιδιών

«Μικροκαμωμένη», «ευαίσθητη», «εύθραυστη». Έτσι μπορεί κανείς να μεταφράσει το όνομα της Ναρίν στα ελληνικά. Η υπόθεση της οκτάχρονης Ναρίν αποτελεί εδώ και εβδομάδες πρώτο θέμα στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης.

Το κορίτσι είχε δηλωθεί ως αγνοούμενο και στις 8 Σεπτεμβρίου βρέθηκε το πτώμα του. Η υπόθεση συγκλόνισε ολόκληρη τη χώρα, ενώ υπήρξαν άπειρες σχετικές δημοσιεύσεις και στα social media.

Το μικρό χωριό της Ναρίν, το Ταβσάντεπε στη νοτιοανατολική Τουρκία, έχει μόλις 550 κατοίκους. Και κανένας από αυτούς δεν φαίνεται διατεθειμένος να μιλήσει για το τι συνέβη στο κορίτσι. Αρκετά μέλη της οικογένειας του κοριτσιού θεωρούνται ύποπτα και βρίσκονται υπό κράτηση. Σύμφωνα με τους ιατροδικαστές το κορίτσι στραγγαλίστηκε – και η τουρκική κοινή γνώμη είναι πεπεισμένη πως κάποιος από το χωριό πρέπει να γνωρίζει κάτι – απλώς αρνείται να το αναφέρει.

«Η Τουρκία είναι αντιμέτωπη με μία περίπλοκη υπόθεση. Ο δράστης προστατεύεται από την οικογένεια του θύματος, όπως και από το κοντινό κοινωνικό περιβάλλον του», διαπιστώνει ο Χαλίς Ντοκγκόζ, ιατροδικαστής και διευθυντής του Κέντρου Ερευνών για την Προστασία των Παιδιών στη Μερσίνη.

Δεν υπάρχουν επαρκή μέτρα πρόληψης

Η Ναρίν δεν είναι μεμονωμένη περίπτωση – στην Τουρκία προκύπτουν ξανά και ξανά υποθέσεις αγνοούμενων ή δολοφονημένων παιδιών. Αυτό που εξοργίζει πολλούς Τούρκους πολίτες είναι το ότι από το 2016 οι αρχές έχουν σταματήσει να δημοσιοποιούν επίσημα στοιχεία σχετικά με τα αγνοούμενα παιδιά. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, κατά το διάστημα 2008-2016 δηλώθηκαν ως αγνοούμενα 104.531 παιδιά. Μέχρι σήμερα παραμένει άγνωστο πόσα ακόμα έχουν εξαφανιστεί την τελευταία οκταετία – όπως και πόσα βρέθηκαν από εκείνα που αγνοούνταν. Σύμφωνα με το Κέντρο για τα Δικαιώματα των Παιδιών, στην Τουρκία έχουν δολοφονηθεί τα τελευταία δυόμισι χρόνια τουλάχιστον 64 παιδιά, είτε από αγνώστους είτε από συγγενείς τους – όπως η Ναρίν.

Οι ειδικοί επικρίνουν ότι υπάρχει ελάχιστη διαφάνεια σχετικά με τα περιστατικά, επισημαίνοντας επιπλέον ότι τα μέτρα πρόληψης που λαμβάνονται είναι ανεπαρκή. Το αίτημά τους: να γίνεται συστηματική συλλογή και δημοσίευση δεδομένων σχετικά με τα αγνοούμενα παιδιά. Μάλιστα, σχετική έκκληση προς τις τουρκικές αρχές είχε γίνει ήδη πριν από χρόνια και από την Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Παιδιού του ΟΗΕ.

«Εάν έχουν δεδομένα και τα κρύβουν, αυτό σημαίνει πως δεν θέλουν να αναλάβουν τις ευθύνες τους – ή θέλουν να αποτρέψουν να γίνει γνωστό το πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση. Ή πάλι μπορεί να σημαίνει πως αδιαφορούν εντελώς για τα παιδιά», τονίζει η Εζγκί Κομάν από το Κέντρο για τα Δικαιώματα του Παιδιού.

Η αξιολόγηση των δεδομένων είναι απαραίτητη, ώστε οι ιατροδικαστές, οι κοινωνικοί λειτουργοί, οι ψυχολόγοι και η αστυνομία να μπορέσουν να σχεδιάσουν περισσότερες στρατηγικές για την πρόληψη τέτοιων περιστατικών, προσθέτει ο Ντοκγκόζ. «Προκειμένου να μπορέσουμε να βρούμε μία λύση και για να ξέρουμε τουλάχιστον τι κάνουμε, πρέπει να έχουμε στη διάθεσή μας τα σχετικά δεδομένα. Αυτήν τη στιγμή δεν ξέρουμε τίποτα», επισημαίνει ο ειδικός, επικρίνοντας ακόμα πως δεν βλέπει να υπάρχει κίνητρο για την εύρεση μίας αποτελεσματικής λύσης για το πρόβλημα.

«Τα παιδιά πρέπει να ξέρουν τα δικαιώματά τους»

Ο Σαχίν Αντακυάλιογλου, συντονιστής του Δικτύου Δικηγόρων για τα Δικαιώματα των Παιδιών (ÇAÇAV), συμφωνεί πως πρέπει να υπάρχει ένα προσβάσιμο σύστημα με τα σχετικά δεδομένα, όπως και να ληφθούν μέτρα για την αποτελεσματικότερη προστασία των παιδιών. Στα τελευταία συμπεριλαμβάνεται για παράδειγμα και η δημιουργία μίας τηλεφωνικής γραμμής, την οποία να μπορούν να καλούν όλα τα παιδιά, ανεξαρτήτως του αν ζουν σε πόλη ή σε χωριό. Και πέραν αυτών χρειάζεται και κάτι πιο θεμελιώδες, σύμφωνα με τον Αντακυάλιογλου: «Ένα εκπαιδευτικό σύστημα που θα μαθαίνει στα παιδιά τα δικαιώματά τους».

«Πρέπει ήδη από το προσχολικό στάδιο να μαθαίνουμε στα παιδιά πώς να καταλαβαίνουν και να αναφέρουν ότι κάποιος τους εξαναγκάζει να κάνουν κάτι χωρίς τη θέλησή τους», τονίζει ο Αντακυάλιογλου. «Και αν δεν τα καταφέρουμε όλα αυτά, τότε θα μαθαίνουμε συνεχώς για νέα τέτοια περιστατικά».

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς