Τουρκία: Θα πάει σε πρόωρες εκλογές ο Ερντογάν;

Θα πρέπει να δει κανείς τον εκλογικό χάρτη της Τουρκίας μετα τις χθεσινές αυτοδιοικητικές εκλογές για να αντιληφθεί το μέγεθος της νίκης της αντιπολίτευσης.Το κόκκινο χρώμα του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) καλύπτει όλη την ανατολική Θράκη, μέρος του Πόντου, την Κωνσταντινούπολη και τα περίχωρα. Επίσης όλα τα παράλια του Αιγαίου, σχεδόν το μισό των τουρκικών παραλίων στη Μεσόγειο. Στην ηπειρωτική Τουρκία το κόκκινο χρώμα φτάνει μέχρι την Άγκυρα.

Στην Κωνσταντινούπολη των 16 εκατομμυρίων, πέρα από τον Μητροπολιτικό Δήμο που κέρδισε για άλλη μια φορά ο Εκρέμ Ιμάμογλου, όλοι οι μικρότεροι δήμοι και περιοχές στον Βόσπορο και τον Κεράτιο πέρασαν στο CHP, το οποίο προηγείται του κυβερνώντος ΑΚΡ με 51.16%. Συνολικά το CHP κέρδισε σε 36 από τις 81 επαρχίες, 15 από τις οποίες ήταν μητροπολιτικές πόλεις.

Πώς μπορεί να εξηγήσει κανείς αυτή την εντυπωσιακή ανατροπή των δεδομένων, μόλις 10 μήνες μετά τις βουλευτικές και προεδρικές εκλογές, στις οποίες τόσο ο Τούρκος πρόεδρος όσο και η κυβερνητική συμμαχία του κέρδισαν μια σημαντική νίκη; Οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν ότι η αιτία της μεταστροφής των ψηφοφόρων είναι η συνεχιζόμενη κακή κατάσταση της οικονομίας και οι φρούδες ελπίδες που έδωσε ο Τούρκος πρόεδρος στους πολίτες για σύντομη ανάκαμψη. Ο κόμπος έφτασε στο χτένι, ο πρόεδρος δεν έκανε αυτά που υποσχέθηκε. Τα 7 από τα 16 εκατομμύρια συνταξιούχων που τον υποστήριζαν προτίμησαν να μην πάνε καν να ψηφίσουν.

Παραδοχή ήττας από τον Ερντογάν

Η ατμόσφαιρα στο ΑΚΡ είναι συγκεχυμένη. Ο πρόεδρος Ερντογάν εμφανίστηκε χθες βράδυ στο μπαλκόνι των κεντρικών γραφείων του κόμματος στην Κωνσταντινούπολη μόνο με την σύζυγό του Εμινέ. Κανείς υπουργός ή υποψήφιος δήμαρχος δεν ήταν παρών. Παραδέχτηκε την ήττα του και υποσχέθηκε ότι θα διορθώσει τα λάθη που έγιναν. Κάποιοι είπαν ότι φαινόταν κουρασμένος. Άλλοι ότι είναι αποφασισμένος να προχωρήσει παρά την ήττα.  

Ακόμη δεν είναι σαφές ποια στρατηγική θα ακολουθήσει. Έτσι και αλλιώς ως πρόεδρος ενός συγκεντρωτικού συστήματος εξουσίας ελέγχει τα πάντα, είναι υπεύθυνος τόσο για την εσωτερική κατάσταση αλλά και για τη διεθνή θέση της χώρας του. Είναι εκλεγμένος έως το 2028 και είναι έτοιμος για τη σημαντική συνάντηση που θα έχει τον Μάιο με τον πρόεδρο Μπάιντεν, στο πλαίσιο της βελτίωσης των σχέσεων της χώρας του με τις ΗΠΑ.

Πρόωρες εκλογές και συνταγματική αναθεώρηση;

Η αυριανή μέρα είναι κρίσιμη. Θα συνέλθει εκτάκτως το Κεντρικό Εκτελεστικό Συμβούλιο του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) για να αξιολογήσει τα αποτελέσματα των εκλογών της 31ης Μαρτίου. Το AKP, για πρώτη φορά από την ίδρυσή του, βρίσκεται τώρα στη δεύτερη θέση μετά το CHP της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Αυτό που συζητείται με δεδομένη την κρίσιμη οικονομική κατάσταση είναι ότι ο Τούρκος πρόεδρος ίσως επιλέξει να πάει σε πρόωρες εκλογές, να προχωρήσει σε συνταγματικές μεταρρυθμίσεις και να βρει οικονομικές πηγές για να ανατάξει την οικονομία.

Μάλιστα εκπρόσωπος του Νέου Κόμματος Ευημερίας, ενός ισλαμικού κόμματος που επικρίνει το ΑΚΡ και το οποίο ήλθε τρίτο στις εκλογές της 31 Μαρτίου, ζήτησε άμεσα πρόωρες εκλογές γιατί όπως είπε «η κουζίνα έπιασε φωτιά. Ο κόσμος δεν έχει λεφτά στις τσέπες του και πεινάει, οι έμποροι κλείνουν τις επιχειρήσεις του, οι πρόωρες εκλογές είναι αναπόφευκτες».

Πάντως αναλυτές προβλέπουν δύσκολες ημέρες παρά τις ελπίδες που δημιούργησαν οι εντυπωσιακές νίκες των δημάρχων της αντιπολίτευσης.