Υπό το φόβο απαλλοτριώσεων ξένες επιχειρήσεις

Η ιστορία που εκτυλίχθηκε πριν λίγες μέρες σε μικρή πόλη της Ουκρανίας ήρθε να εντείνει τους φόβους των ξένων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στη χώρα. Σε εργοστάσιο γερμανικών συμφερόντων με έδρα την Κολωνία έκανε την εμφάνισή της μια ομάδα ανδρών, ζητώντας να τοποθετήσουν έναν «κυβερνήτη» στο Δ.Σ. της εταιρίας.

Αυτός θα αναλάμβανε τον έλεγχο της εταιρίας ενώ θα είχε και την εποπτεία των πληρωμών. Μπορεί η ιστορία να είχε αίσιο τέλος και οι ουκρανοί εργάτες να κατέφεραν να εκδιώξουν την ομάδα που αυτοαποκαλέστηκε «εθνική επιτροπή αυτοάμυνας». Ωστόσο αυτή και άλλες, παρόμοιες περιπτώσεις εντείνουν την αγωνία και τους φόβους των ξένων επιχειρήσεων στην Ουκρανία για το τι μέλλει γενέσθαι.

Μεγάλη ανησυχία προκαλεί όχι τόσο η δράση των εγκληματικών αυτών συμμοριών που προσπαθούν να εκμεταλλευθούν την κατάσταση, όσο οι κυρώσεις που επέβαλε η ΕΕ στη Ρωσία, τονίζει ο Πέτερ Ντρίσεν, διευθύνων σύμβουλος του Βιομηχανικού και Εμπορικού Επιμελητηρίου στο Μόναχο: «Ως απάντηση στις ευρωπαϊκές αποφάσεις, και η Ρωσία θα μπορούσε να παγώσει τραπεζικούς λογαριασμούς ή και να προχωρήσει σε απαλλοτριώσεις σε περιπτώσεις πολυεθνικών».

Μεγάλες επενδύσεις τα τελευταία χρόνια

Περίπου 6.200 γερμανικές επιχειρήσεις προχώρησαν τα τελευταία χρόνια στο άνοιγμα αντιπροσωπειών ή στη δημιουργία θυγατρικών στη Ρωσία. Σύμφωνα με στοιχεία του Ομοσπονδιακού Συνδέσμου της Γερμανικής Βιομηχανίας, οι επενδύσεις τους ξεπέρασαν τα 20 δις ευρώ. Το ενδεχόμενο εκατέρωθεν κυρώσεων θα μπορούσε να θέσει σε άμεσο κίνδυνο αυτές τις επενδύσεις δισεκατομμυρίων.

Την προηγούμενη εβδομάδα ακούστηκε για πρώτη φορά στο Συμβούλιο της Ρωσικής Ομοσπονδίας η λέξη «απαλλοτρίωση» για ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Μπορεί να ήταν η πρόταση ενός μεμονωμένου μέλους του συμβουλίου, ωστόσο ήταν αρκετή για προκαλέσει αναστάτωση.

Μεγάλες γερμανικές εταιρίες, όπως η Siemens ή η Bayer εμφανίζονται δημοσίως αρκετά καθησυχαστικές. Μιλώντας off the record όμως, στελέχη μεγάλων πολυεθνικών παραδέχονται ότι γίνονται προετοιμασίες για παν ενδεχόμενο. «Και μόνον το γεγονός ότι συζητείται το θέμα απαλλοτριώσεων», λέει ο Πέτερ Ντρίσεν, «οδηγεί στις αναγκαίες προετοιμασίες. Τι θα κάνω για παράδειγμα, εάν σταματήσει ξαφνικά η συνεργασία με συγκεκριμένους προμηθευτές από τη χώρα αυτή»;

Υπερβολικούς χαρακτηρίζει τους φόβους αυτούς ο Μίχαελ Χαρμς, επικεφαλής του γερμανορωσικού Εμπορικού Επιμελητηρίου. Τα τελευταία 15 χρόνια, όπως επισημαίνει, η ρωσική κυβέρνηση πάλεψε σκληρά για να δημιουργήσει ένα κλίμα εμπιστοσύνης και να προσελκύσει ξένους επενδυτές και αυτό δεν θα το έθετε τώρα σε κίνδυνο.

Και ο ίδιος όμως δηλώνει τώρα ότι η ενσωμάτωση της Κριμαίας στη Ρωσία κλόνισε την εμπιστοσύνη του στη Μόσχα και στο κατά πόσον η ρωσική ηγεσία είναι πλέον προβλέψιμη στις κινήσεις της. Ο ίδιος πιστεύει ότι η Ρωσία θα απαντήσει στις ευρωπαϊκές κυρώσεις, χωρίς όμως να ζημιώσει την οικονομία της.

Θα απαντήσει με το ίδιο νόμισμα;

«Η Ρωσία δεν θέλει την κλιμάκωση», όπως λέει, «το πολύ να απαντήσει με παρόμοιο τρόπο, αλλά τίποτε παραπάνω». Με άλλα λόγια, απαγόρευση εισόδου έναντι απαγόρευσης εισόδου, πάγωμα λογαριασμών έναντι παγώματος λογαριασμών κοκ. Όσο λοιπόν δεν προχωρήσει η ΕΕ σε απαλλοτριώσεις, δεν πρόκειται να προβεί σε ένα τέτοιο βήμα ούτε η Ρωσία.

Εντούτοις πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις θεωρούν απειλητικό και μόνον το ενδεχόμενο περαιτέρω κλιμάκωσης της κρίσης. Ο Άντονι φαν ντερ Λέι από την εταιρία Lemken, που ασχολείται με την κατασκευή αγροτικών μηχανημάτων, τονίζει ότι η κρίση έχει οδηγήσει ήδη σε κατακόρυφη πτώση του ρωσικού νομίσματος με άμεσες επιπτώσεις στο εμπόριο. «Αυτό σημαίνει ότι ο ρώσος αγρότης καλείται να πληρώσει τώρα έως και 20 % παραπάνω για το ίδιο μηχάνημα, οι παραγγελίες μειώνονται και οι ρώσοι πελάτες είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί».

Η επιβολή περαιτέρω κυρώσεων μπορεί να δηλητηριάσει ακόμη περισσότερο το επιχειρηματικό κλίμα, όπως εκτιμά. Ο ίδιος υπογραμμίζει πάντως ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση η εταιρία του να εγκαταλείψει τη ρωσική αγορά καθώς σύντομα η Ρωσία θα έχει τη μεγαλύτερη αγροτική παραγωγή στον κόσμο. «Πάντα υπήρχαν καλές και κακές στιγμές, αλλά πάντα βρίσκαμε και λύσεις, καθώς οι ρώσοι αγρότες εκτιμούν ιδιαίτερα τα γερμανικά μηχανήματα».

Alois Berger / Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. Σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσου