Германија: Во пораст кражбите на бакар

На железницата во Германија не ѝ оди баш најдобро. По неуспешното работење во изминатите децении, во блиска иднина ќе мора да се обнови речиси целата инфраструктура. Покрај тоа, железницата мора да се соочи со уште еден проблем кој исто така ја чини цело богатство - кражбата на бакар. Само во 2022 година, како што пишува весникот Ханделсблат, причинета е штета од околу 6,6 милиони евра.

Ханделсблат пресметал дека 2.644 возови биле погодени само оваа година, што резултирало со повеќе од 700 часа доцнење на возот само затоа што криминалците крадат метал од железницата. Покрај доцнењата во синџирите на снабдување - многу компании зависат од навремена испорака на суровини или полупроизводи, бидејќи веќе немаат ништо во своите магацини - а има и стотици илјади незадоволни патници и туристи.

Но, крадците не ја ограбуваат само железницата - кражбата на обоени метали воопшто се зголемува. На градилиштата, на приватните објекти, па дури и на црковните кули веќе ниту еден бакарен дел не е безбеден. Актуелен настан: Поради кражба и измама, производител на бакар во Хамбург претрпе огромна загуба - тоа е трицифрена милионска сума.

Недостиг на бакар

Бакарот е толку баран поради неговата електрична спроводливост - подобро е само среброто, што мора да се признае дека е уште поскапо. Сите електрични апарати, од тостери до електрични автомобили, бараат бакар. Јоаким Берленбах, основач и извршен директор на ЕРИ АГ (Earth Resource Investment) е искусен експерт во оваа област. Тој не се сомнева дека „идната побарувачка за бакар значително ќе се зголеми“.

Тој го наведува производството на електрична енергија од енергијата на ветерот како пример: „Само помислете на турбина на ветер што произведува електрична енергија со ротирање на бакарен калем над магнетното поле. По мегават (MW) ветерна енергија, потребни ви се 5-9 тони бакар, во зависност од тоа дали е турбина на копно или на море“.

Експертот за суровини Берленбах е уверен дека побарувачката ќе продолжи да расте. За да се постигнат целите за декарбонизација за заштита и зачувување на животната средина, „едноставно немаме доволно од оваа критична суровина. Ова често се игнорира од поборниците за енергетска транзиција“.

Зошто бакарот е толку скап?

Односот на понудата и побарувачката ја одредува и цената на бакарот. Берленбах за ДВ вели дека економскиот развој во земјите во развој е од големо значење. Ако БДП се зголеми во земји како Кина и Индија, ќе се зголеми и животниот стандард, „ќе се возат повеќе автомобили, ќе биде потребна климатизација и ќе се градат куќи со електрични водови. Побарувачката за енергија, електрична енергија, а со тоа и бакар, значително ќе се зголеми“. Неговиот институт ЕРИ АГ пресметал дека во историјата на човештвото досега се ископани околу 700 милиони тони бакар и може „да се пресмета дека приближно исто количество бакар ќе биде потребен во следните 30 години“.

Во исто време, „сè потешко е да се пронајдат и ископуваат наоѓалишта на бакар“. Постојните геолошки наоѓалишта се фокусирани на неколку земји (на пр. Чиле, Конго), каде што геополитичкиот ризик за рударските компании не е незначителен. „Овие компании ќе преземат висок ризик само ако е економски исплатлив.“

Каде оди украдениот метал?

Весникот Тагесшпигел го цитира генералниот директор на Здружението на германски трговци и рециклатори на метал (ВДМ), Ралф Шмиц, кој вели дека во Германија станало тешко да се ослободите од украден обоен метал, бидејќи се евидентираат личните податоци на деловните партнери со секоја продажба.

Во случај на големи кражби, членовите на ВДМ би биле предупредени: „Трговците знаат што е украдено“. А, ова важи и за источниот сосед на Германија: „Полска има систем кој е исто толку добар како и во Германија“.

Затоа Шмиц се сомнева дека крадците на метал претпочитаат да го продаваат својот плен во странство - особено затоа што царината не може соодветно да го контролира таквото движење на стоки. „Поголемиот дел од материјалот веќе не оди во Европа“, вели Шмиц за Тагесшпигел. „Поголемиот дел од материјалот, тоа е мојата теорија, се транспортира во прекуокеански контејнери“.

„Нема замена за бакарот“

Крадците не само што стануваат поорганизирани, туку очигледно стануваат и понемилосрдни. За време на истрагата за мултимилионската кражба во Аурубис, на пример, според извештаите на медиумите, службениците заплениле дел од украдената стока, десет возила, повеќе од 200.000 евра во готовина и неколку огнени оружја, вклучително и муниција.

Експертот за суровини, Јоаким Берленбах, се сеќава на своето време поминато во Јужноафриканската Република. „Кога живеев во Јужноафриканската Република, проблемот со кражбата на бакар беше на сличен начин драматичен: еднаш беа прекинати сите телефонски линии на нашата улица во Јоханесбург“.

И покрај неговото искуство со кражба на бакар во Јужноафриканската Република, Берленбах не може спонтано да смисли какви било заштитни или контрамерки за да ги спречи крадците. Се чини дека деловниот модел на пирати на обоени метали засега има сигурна иднина. Бидејќи, вели Берленбах за ДВ, „за жал, за бакарните кабли нема замена - сепак тоа е физика“.