Нова политичка опција
8 јануари 2020
Интересни анализи овозможи анкетата на Македонскиот центар за меѓународна соработка (МЦМС) и Институтот за демократија Социетас цивилис (ИДСЦС) за македонската политичка сцена. Кај нас по правило партијата која води, ја признава анкетата за точна, а партијата која губи ја смета за наместена и нарачана. Така било и така е, па така овие организации (МЦМС и ИДСЦС) едно време биле во функција на едната или другата партија. Нормално, не верувам ниту дека биле во функција на СДСМ, ниту на ВМРО, туку само биле жртва на партиските пропагандни машинерии и на огромната потреба на партиите да победат на изборите. Ова од причина што кај нас, да потсетам, изборите се битка на живот и смрт. За жал, непризнавањето на анкетите, понекогаш води и кон непризнавање на изборните резултати потоа. Така е тоа во нашата чудесна земја, тој што губи никогаш не е виновен за поразот, туку секогаш е некој друг. Во спортот обично судиите нѐ мразат, а во политиката причини се наоѓаат уште полесно. Никогаш поразот или грешката не е научена лекција. Замислете, партијата што ќе загуби да излезе, да честита и да се обиде поразот да го искористи за свое подобрување. Каква држава и каква демократија би било тоа! Ама нема. Кај нас сѐ мачо политичари кои дрмаат и непопустливо нѐ туркаат во разно-разни конфликти и поделби за нивни цели. Мачо ендемски вид на македонски политичар.
Шлаканица за партиите
Но, да се вратиме на темата - анкетата на МЦМС и ИДСЦС. За да не ме втурнат во партиските вртлози, нема да коментирам дали е точен резултатот за тоа кој води на анкетата и целосно ќе се апстрахирам од анализа на тој сегмент од анкетата, иако имам свој став и за тоа прашање. Сакам да се фокусирам на еден друг сегмент на анкетата кој се однесува на потребата од основање нов, сериозен политички субјект на македонската политичка сцена. Велам сериозен, затоа што видовме дека многу обиди имаше за ова во последниве две-три години, но и последните месеци, а сепак сѐ уште граѓаните не гледаат нов политички субјект во државава. А бараат. Бараат нов политички субјект неверојатни 51.9% од граѓаните, за разлика од 40.1% од граѓаните кои сметаат дека таков нов политички субјект не е потребен. Ова, преведено, значи дека сите партии на купче да се соберат, сосе сите нивни членови, поддржувачи и гласачи, се значително помалку од оние кои сметаат дека треба да се појави нов политички субјект различен од сите постојни. Ова е најголемиот шамар, една убава врела шлаканица директно во лицето на сите политички партии, удрена не од кој било, туку од македонските граѓани. Со други зборови граѓаните им порачаа на сите постојни партии дека се неспособни, неинвентивни, некорисни за државата, со повеќе мани и слабости од предности и доблести, со слаби лидери и лоши програми. И нормално, сите партии овој сегмент од анкетата сложно си го премолчеа. Нели, што би рекол народот, врана на врана очи не копа. Па што поинаку да се очекува од овие познати мачо политичари кои тука ни се продаваат како да се најважни луѓе во светската политика, а всушност кога случајно во ходник, на поминување ќе се сретнат со некој светски политичар и ќе го замолат да направат една фотка, тоа дома се продава како врвно признание од светските лидери за нивната политичка работа и ангажман во државава. Поразително.
Истражувачите од МЦМС и ИДСЦС отишле и подлабоко во истражувањето, па кростабулациите покажале дека 72,1% од оние кои одговориле дека би гласале за СДСМ сметаат оти нема потреба од нова политичка партија во Македонија, а по нив се оние кои би гласале за ДУИ од кои 56,8% одговориле негативно на ова прашање. Чудно е што воопшто не го навеле тука податокот за тоа колку од тие што би гласале за ВМРО сметаат дека нема потреба од нова политичка партија, а колку сметаат дека има. Претпоставувам дека процентот на тие кои се гласачи на ВМРО, а кои сметаа дека не треба да има нова политичка опција е помал дури и од тие што би гласале за ДУИ, односно помал од 56.8%, што е сериозно лош податок за ВМРО и за тоа што традиционалните десни гласачи сметаат за политиката, реториката и тимот на оваа партија. За волја на вистината ниту СДСМ не се поарни, бидејќи околу 1/3 од нивните гласачи се незадоволни од нив и сметаат дека треба да се појави нова политичка партија. Да бидеш владејачка партија, а 1/3 од твоите поддржувачи да се надеваат дека до изборите ќе се појави нова партија, е навистина поразителен податок и факт кој треба сериозно да ги замисли. Кај ДУИ проблемот е уште поголем, особено што ДУИ, со мал прекин, е на власт од 2002 година.
Со Казахстан и Киргистан...
Навидум неповрзано со ова, но по мене и тоа како поврзано, е податокот од анкетата дека 32.7% од оние кои би гласале за ВМРО, како алтернатива ја гледаат Евроазиската унија. Во бројки ова би значело дека ако околу 390 илјади гласачи гласаат за ВМРО на следните избори, околу 130 илјади гласачи сметаат дека наместо во ЕУ, иднината треба да си ја бараме во Евроазиската унија. Ова значи дека наместо сојузници и партнери да ни бидат Германија, Франција, Италија, Холандија, Шпанија и.т.н., партнери и сојузници да ни бидат Русија, Белорусија, Казахстан, Ерменија и Киргистан. Ова е многу опасен податок за гласачкото тело на најголемата опозициска партија, кој, по мене, ги одвраќа сите оние кои не се членови, туку се само поддржувачи на партијата, а кои се прозападно ориентирани. Веројатно и затоа околу половина од тие што би гласале за ВМРО сметаат дека треба да се појави нова политичка опција. Ова треба да запали црвен аларм кај раководството на партијата, без разлика што сме на неколку месеци пред предвремените парламентарни избори и да ја промени стратегијата „сите зрна во амбарот“ со стратегија која во „амбарот“ ќе ги прибере само оние кои вистински ги подржуваат стратешките определби на партијата која се оформи со цел да се бори против комунизмот чиј главен светски протагонист беше токму Русија.
Други колумни од авторот:
А, за промена да направиме нешто добро?!
Понатаму од направеното истражување научивме дека повеќе од половина од граѓаните се подготвени, од кои високи 20,2% се целосно подготвени, да гласаат за нова политичка партија. Да бидеш подготвен да поддржиш опција која сѐ уште не постои, мора сериозно да ти е пукнат филмот. Да, ова е јасен показател дека доколку на политичката сцена се појави нов политички субјект кој нема да има никаков предзнак, ниту на ВМРО ниту на СДСМ, што значи дека нема да биде ничиј сателит, ќе згази на овие избори. Може многу лесно да се случи, доколку се појави нова политичка опција или можеби и нови две политички опции, со добра, иновативна програма и со луѓе кои влеваат доверба дека тоа што го ветуваат ќе го спроведат, да ги победи или победат и ВМРО и СДСМ на следните избори. Некои велат дека причина за ова е што и едната и другата партија се веќе здодевни, пренавлезени во сите пори на општеството, преоптоварени со потребата од секојдневно меѓусебно плукање. Овие две партии се власт во државава веќе 30 години и меѓусебно толку се мразат, што таа омраза доведе до поделба на македонското национално ткиво, на штета и на нацијата и на државата. Често повторуваат исти фрази кои по речиси 30 години веќе се здраво излитени, а потоа, кога која било од нив ќе дојде на власт, носи подобро во најголем дел за нивните членови или подржувачи, најчесто преку строга контрола на вработувањата во јавниот сектор, контрола до ниво на политичка диктатура над бизнисот, паричните текови и судството, а за апсурдот да е поголем, контролата неретко се протега дури и на спортот и синдикатите. Со изразена хипокризија, со гломазни пропагандни машинерии кои кога ќе се пуштат на најјако наместо да успеат во намерата да го исперат мозокот на луѓето, предизвикуваат одбивност и гадење. Со изразено лажно додворување на граѓаните наместо лидерство. Едноставно, анкетата како да сигнализира дека привршува времето на вака организираните ВМРО и СДСМ.
Граѓаните разбраа
Од друга страна, факт е дека многу луѓе сметаат дека нема доволно време и дека за 3-4 месеци нема можност ништо да се постигне. Дека е доцна и скоро невозможно да се победат такви машинерии, кои располагаат со толку многу пари и добро распоредени поединци на сите нивоа и во секоја од трите власти. Можно е да е така, особено доколку се потпреме на вечното прашање кое многумина го поставуваат во овој контекст - е добро, а кој? Анкетата дава одговор и на ова прашање, односно упатува на тоа дека не е толку важно прашањето кој, туку прашањата „што и како“. Огромни 57.7% сметаат дека најважното што една нова партија треба да направи за да го придобие гласот на граѓанинот е понудената програма. Ова значи дека граѓаните се уморни, заситени и дојдено им е преку глава од постојаните напади, афери, плукања, препукувања, омаловажувања, закани, политички реваншизам, уцени, но и од претставувањето дека другиот е ѓаволот „химселф", а ние сме, ете, ангелите кои ќе ја спасат земјата од канџите на ѓаволот и злото. Де факто, власта е обично ѓаволот, а опозицијата е ангелот, кои преку ноќ, кога ќе се смени власта, си ги менуваат улогите. Веројатно на ова се придодава и вечното колнење во народот и во неговата мудрост, а всушност народот е искористен само како алатка за добивање на привилегии. Е, анкетата, драги мои, покажа дека граѓаните добро го имаат ова прочитано, и дека имаат разбрано оти изборите и партиските битки се само едно добро режирано, но истовремено очајно лошо реално шоу, во кое тој што ќе победи, добива сѐ, а тој што ќе загуби, губи сѐ. Ова е болната реалност, кое ние, кои сме се бзанимавале или ќе се занимаваме со политика, добро го знаеме. Е, затоа е шамарот од граѓаните. Легна така фино, ко бокс у око, што би рекол еден мој добар пријател.
Замислете на политичката сцена да се појави партија која ќе ја ослободи администрацијата од постојаната партизација, ќе го криминализира непотизмот, ќе си ја ограничи својата моќ преку воведување ефикасен систем на кочници и контрола базиран на умерен патриотизам, ќе постави стандарди кои и самата ќе ги почитува, ќе се откаже од делењето на македонското национално ткиво во сопствена политичка функција, партија во која нема да се зачленуваат луѓе со цел да се вработат во државна администрација и која нема да малтретира со митинзи, посети од врата до врата, скапи реклами, себевеличења и градење на култ на личноста на севишниот и семоќниот им претседател.
Да заклучам, време за нова политичка опција има, простор има, потреба има. Прашање е само дали ќе има и добра и сериозна понуда. Ако не се појави нова политичка опција, јасно е дека една од нив - ВМРО или СДСМ - ќе биде власт. Ќе видиме, наскоро...