Падот на социјалдемократите: без план и без компас

Оној кој сака да разбере зошто Социјалдемократската партија на Германија (СПД) е одамна хронично болна, мора да се осврне на историјатот на таа партија. Постарите членови веќе со децении истакнуваат дека и се приклучиле на партијата „поради Вили Брант“, кој од 1969 година беше германски канцелар. Споменикот на Вили Брант во селото Ункел, во кое ги мина последните години од својот живот, и натаму годишно го посетуваат повеќе од 5.000 туристи. Во златните 1970-те години за СПД, „Светиот Вили“ беше причината за масовното зачленување во партијата, воглавно на академици.
Хелмут Шмит, наследникот на Брант од 1974 година, се погрижи за тоа да ги врзе гласачите и чпеновите за партијата. Од друга страна, Герхард Шредер ја фасцинираше партиската база од 1998 година, само затоа што рече „Не“ за војната во Ирак. Сите кои дојдоа подоцна, ја немаа харизмата на своите претходници.

Преодното одушевување од Мартин Шулц

СПД денес има околу половина милион членови. Во 1990 година беа двојно повеќе. Оние кои во џебот се уште имаат партиска книшка, се постари од 60 години. Мартин Шулц предизвика куса и интензивна еуфорија кога во март 2017 беше именуван за предизвикувач на Ангела Меркел. За само неколку недели во партијата влегоа 16 илјади нови членови и тоа воглавно млади. Пролетоска, СПД беше како допингувана. Напуштањето на „гетото 20 проценто“ изгледаше можно. Но непосредно пред изборите, раководството на партијата веќе внимателно ја разгледуваше опцијата за освојување на помалку од 20 отсто гласови.
И најлошо од сѐ: партијата едвај го достигна тој процент. И сега, со освоените 20,5 проценти, се поставува прашањето: дали таа партија се уште може да се нарекува народна? Прашањето е академско, но сегашноста е конкретна: СПД е на прагот на амбисот. Нејзината иднина е неизвесна.

Работничка партија?

Падот на „црвените“ беше видлив уште во 2005 година во покраината Северна Рајна Вестфалија. „Јас сум вистински претседател на работничката партија во Северна Рајна Вестфалија“, рече тогаш идниот премиер на покраината Јирген Ритгерс во пресрет на изборите, и на тој начин, фактички истакна што е вистинскиот проблем на СПД: таа партија повеќе не допира до работниците. Оттогаш, иако привремено, на власт во Северна Рајна Вестфалија, е ЦДУ.
Северна Рајна Вестфалија долго беше „срцето на СПД“. Во времињата кога луѓето работејќи во рудниците и фабриките прехрануваа стотици илјади семејства, и кога работникот во очите на политичарите беше важен фактор, СПД можеше да се потпре врз „малите луѓе“. Со големите структурни промени во тој реегион, се распадна и старото милје. СПД одамна не е природен сојузник на долниот слој на општеството кое работи тешки работи. Исто така се менува и структурата на гласачите на СПД. Подобро образованите граѓани во големите градови гласаат за Зелените, а социјално загрозените- Алтернативата за Германија (АфД). Крајот на оној слоган: „Мојот дедо гласаше за СПД, јас гласам за СПД...“, одамна е заменет со „... а јас гласам за ЦДУ“.

Агенда 2010: Нападот на Шредер врз срцето на партијата

За намалувањето на поддршката на СПД одговорен е еден политичар. Герхард Шредер ја воведе ткн. Агенда 2010. Поранешниот премиер од 2005 година, по огромните критики на сметка на социјалниот систем, изгради сектор на ниски плати и база за рекордна економија, од што и денес профитира неговата наследничка Ангела Меркел. Партијата на Шредер дојде до работ на голема внатрешна поделба и до ден денес не може да се препознае.
Социјалдемократите не ја следат консеквентно левата социјалдемократија. Сѐ што е десно од тоа, ЦДУ го прави подобро- гласи резимето на гласачите. Она што и недостасува на СПД се концепти за подобрување на внатрешната безбедност, за интеграција на бегалците или по препознатливи економски компетенции- проблеми кои истражувачите на јавното мислење ги идентификуваат како теми кои ги интересираат гласачите.
Вечното лутање меѓу храбрата левичарска политика и менјстримот околу центарот, толку ја неутрализира СПД што може да се заклучи дека партијата и нема свој профил. Политичките цели на СПД поради тоа често остануваат недокажани и нејасни. Зелените, Левицата и АфД говорат далеку појасно.

Замката „Голема коалиција“

Како втора по силина партија во Бундестагот, СПД долго време беше дел од власта, и покрај тоа што знаеја дека ткн. Голема коалиција со ЦДУ секогаш оди на штета на помалиот партнер. Уште полошо- социјалдемократите доживеаја нивните проекти, како минималната плата или пензија со 63 години, практично да им ги преземе канцеларката Меркел. На СПД сега му следува период на регенерација. Институтот за истражување на јавното мислење „Аленсбах“ уште пред изборите, во едно истражување, утврди дека Германците се подготвени за повеќе промени. Социјалдемократите би требало да почнат со тие промени- од себе.