Послушајте патриоти, да ви кажам словото

Се согласувам со укажувањето на еден од пратениците, истовремено и лидер на помала партија, дека носењето на заедничка Резолуција во македонското Собрание за сепатриотска потврда на македонскиот идентитет и неговите обележја може да биде основа за сплотување, помирување и надминување на внатрешните поделби и конфликти кај Македонците. На тој начин, покрај останатите видливи и помалку видливи ефекти од Резолуцијата, резолутно ќе потврдиме дека внатрешната неслога кај Македонците е всушност нашиот вистински и најголем предизвик, дури поголем од блокадите и идентитетските аспирации на источниот сосед. 

Една ваква Резолуција, доколку не е предизборен маневар и навистина цели кон помирување и слога кои Македонците ќе ги спасат, односно ќе им дадат сила, би била одличен пандан на мотото на Србите за спасоносната слога, во официјална примена од 1915-тата, иако во нивните народни преданија му се припишува на Свети Сава и она на Бугарите, кои силата ја пронаоѓаат во единството од Фердинандовата 1887-ма, мото кое во тој момент било и остана идентично на белгиското (од 1830-та), но од бугарските историчари атрибуирано на канот Кубрат уште во далечниот 7-ми век, секако во потрага по што е можно поеректиран континуум или континуитет. Притоа за „украденото“ мото на Кубрат, Бугарите можат да ги обвинат не само Белгијците, туку да им се налутат и на Грузијците и Боливијците, каде е во идентична употреба, иако соседите барем засега милуваат само нам да ни се лутат и да нѐ нарекуваат крадци. Резолуцијата која ќе обезбеди сплотеност на Македонците би била пандан и на мотото на Албанците, дека Албанија им дава чест, и им го дава името Албанец. 

Е сега, чуму Резолуција ако конечно не искреираме наше, македонско мото. Повторно поради континуум можеби најдобро се квалификува „Преку сестринство и братство до единство и слобода или смрт“. Сестринство пред братство е родово коректно и ќе нѐ приближи до вредностите на ЕУ, во слога е со АСНОМ и преамбулата на Уставот, иако роднинското на Балканот и понатаму се докажува преку етничкото потекло на Ева и Адам, што впрочем е и причина за кавгите и недоразбирањата, па и по некоја балканска војна. Еклектичното „Слобода или смрт" било клучното револуционерно мото на македонските комити и може успешно евроинтеграциски да нѐ поврзе со идентичното мото на бугарските комити опеано од нивните Раковски и Вазов, потоа со отпорот на Фелики Етериа против отоманите, во тековна примена како мото на 4-тата пешадиска дивизија на грчката армија, и на крај со рехабилитираните четници на Дража, кои над или пред „за слобода или смрт", биле за кралот и татковината. Секако задачата за создавање на нашето мото може да ја делегираме на патриотски егзалтираниот поглавица на МАНУ, а ако потфрли во креативноста да ја префрлиме на римскиот правник Апасиев со или без благослов на МПЦ-ОА или директно на навивачката група „Комити“, со ризик да завршиме со Гоцевата раса на тераса, која одлично се римува, но колку што ни е познато, Гоце се залагал за културен, а не за расен натпревар меѓу народите. 

-претходни колумни: Граѓани, селектори и репрезентации

Како и дали сограѓанките и сограѓани, припадници на делови од албанскиот и другите народи кај нас, ќе се вклопат во ова балканско „мото“ рели на релација Софија – Скопје – Тирана - Скопје - Софија, е легитимно прашање. Изјаснувањето против или воздржаноста за Резолуцијата, за жал започна да генерира говор на омраза, и се заканува да ги наруши меѓуетничките односи, на огромно задоволство на потентни структури кај сите наши соседи и пошироко, особено во правец на поблизок и нешто подалечен исток. 

Враќање во иднината преку континуум

Според најчесто употребувани дефиниции, континуитетот е непрекинатото и конзистентно постоење на нешто со текот на времето, додека континуум се објаснува како континуирана низа во која соседните елементи не се забележуваат различно едни од други, но крајностите се прилично различни. 

Би сакал да верувам дека Резолуцијата ќе ги убеди неубедените во нашиот континуум и етногенеза, и притоа ќе обезбеди внатремакедонско помирување и слога, но сепак стравувам дека тоа нема да се случи сѐ додека една од двете најголеми партии од „македонскиот камп“ има амбивалентен, а особено пред и за време на избори, отворено ревизионистички став кон Преспанскиот договор. На ова се надоврзува и илинденскиот предизборен вокабулар на сметка на власта, за клетите трговци - предавници кои се пазарат со идентитетските обележја на штета на Македонија, но и друга низа етикети кои од пристојност не би ги цитирал. 

И да ги поддржиме иницијаторите и сите кои се приклучија кон Резолуцијата, во намерата докрај да се осигура дека нема да се преговара за македонскиот идентитет, јазик, и културна посебност согласно барањата на Бугарија, и дека ваквата Резолуција ќе ја зајакне позицијата на власта на преговарачкиот астал, останува прашањето дали со овој потег навистина ќе придонесеме соседот да се повлече од отворената аспирација за коренот на Македонците и македонскиот јазик или има други посилни фактори (и тактики) кои можат повеќе да придонесат. Настрана и сценариото дека Резолуцијата може херметички да го затвори соседот во нивниот историски саркофаг на неотсонувани соништа и мечти. Второво сценарио е сѐ поизвесно и поради одличната синхронизација и ефектно „проигрување“ на нашата со втората Декларација за враќање кон заедничката иднина, иницирана од предизборната коалиција „Бугарски патриоти“ (ВМРО-БНД, Волја и НФСБ), со која се побара патриотска „заклетва“ од сите партии кои учествуваат на нивните собраниски избори дека ќе продолжат резолутно да го штитат нивниот национален интерес за македонското како бугарско.  

Дочекавме европскиот национализам да го инфицира Балканот

Балканот има ослабен имунитет и е ранлив. Европа има искусено циклични пандемии предизвикани од национал-шовинизам.  Ефикасна вакцина која овозможува траен имунитет за овој вирус, очигледно нема. Еден национал-шовинист за помалку од 60 секунди инфицира 10-тина на другата страна кои потоа инфицираат 100-тина на првата страна, сѐ до отворен конфликт и пресметка на цели народи.  

-претходни колумни: Лепење на скршеното

Тоа е причината поради која не сум приврзаник на пренагласен патриотизам, бидејќи лесно транзитира во национален шовинизам, особено кога доаѓа од устата на политичари – наводни демофили, кои виреат на оправдани фрустрации и го позајмуваат гласот на фрустрираните со намера да не возвратат. Кај организираниот криминал, следете ги парите. Во политиката следете кој собира, а кој губи политички поени, бидејќи примарна цел е да се задржите или да ја освоите власта.  

Преспанска неслога – фиромјани против северџани

Како до слога со внатрешна македонска, на моменти револуционерна неслога околу Преспанскиот договор?  Многу тешко, но сепак не е невозможно. 

На ВМРО-ДПМНЕ не му е едноставно да го напаѓа Преспанскиот договор, не толку поради нелагодноста од Извршната наредба на Бајден и истовремено амбицијата да се предводи државата, туку многу повеќе поради претходно „пазарење“ кое имавме можност да го слушнеме. Ако е ова така, секако со резерва, тогаш најголеми, автентични и невмешани во пазарења, а истовремено најгласни противници на Преспанскиот во моментов, преостануваат само академикот Коцарев со неговите истомисленици во и надвор од МАНУ, и идеолошката „кубанско-маоистичка", анти-НАТО Левица на Апасиев. Притоа, трите организирани опоненти на Преспанскиот, подзабораваат да објаснат од која причина покрај нив и Бугарија резолутно се спротивставува на доследно аплицирање на решенијата од Преспанскиот договор во Советот на ЕУ, кога веќе параходот исплови и пристигна на Њујоршкото пристаниште и понатаму во ООН. Ќе признаете дека помалку чудно изгледа овој сојуз на истомисленици со секако различни мотиви. 

Само да се потсетиме дека Бугарија започна суштински да блокира во Советот на ЕУ кога го здогледа македонскиот јазик во нацртот на преговарачката рамка, подготвен од Европската Комисија, иако од идентична причина и претходно го блокираше потпишувањето на Договорот со ФРОНТЕКС во Советот. Од своја страна Европската Комисија и Европскиот Парламент во целина ја прифатија номенклатурата од ООН и доследно ја применуваат, вклучувајќи и доследен однос кон македонскиот јазик, без фусноти и слични егзибиции. Бугарија врши притисок врз нас, но во суштина се обидува да изнуди од Советот на ЕУ, билатералната јазична формула и тоа само за македонскиот јазик да влезе во мултилатерална употреба во Унијата. Од оваа поставеност на позициите може да се заклучи дека иако и претходно фундиран во ООН, употребата на македонскиот јазик во Советот на ЕУ беше попречувана од Грција сѐ до Преспанскиот договор, чија примена следствено и очигледно е клучната причина за бугарското блокирање на нашиот процес на преговори во Советот на ЕУ. 

-претходни колумни: Еколошка такса - дополнителен арач или нужност

Во однос на нас, Грците прифатија дека термините „Македонија“ и „македонски“ ја означуваат нашата македонска територија, македонскиот јазик, македонскиот народ со сите одлики, со нашата сопствена историја, култура и наследство кои се особено различни од грчките. Секако, очекуваме и Грците да го спроведат нивниот дел од договореното. Грците прифатија, барем на потпишана хартија, но не прифаќаат Бугарите и повеќе од очигледно е дека решенијата од Преспанскиот се трн во нивното око загледано во минатото. Точно е дека Преспанскиот ја предизвика бугарската блокада, но извртен е „аргументот" дека нашата подготвеност за отстапки во Преспанскиот го охрабрува другиот сосед дека повторно ќе направиме отстапки. Тековново однесување на Бугарија само потврдува дека никогаш искрено не посакувала да се склучи Преспанскиот, држејќи се настрана со „чисти“ раце и совест кон нас, но во суштина надевајќи се дека Грција вечно ќе нѐ блокира со сите перверзни сценарија за внатрешна нестабилност кои за жал се случуваа и кои би можеле да придонесат во источниот сосед да гледаме како во спасител. 

Да привршам и со мојот личен став за нашиве собитија и премрежија. Со или без донесена Резолуција, за мене е неприфатливо да станеме членка на ЕУ без да биде прифатен македонскиот јазик како официјален јазик на сите институции и тела во Унијата, на идентичен начин, без фусноти и дообјаснувања, како што се прифатени јазиците на 27-те членки на Унијата вклучувајќи го и бугарскиот. Македонскиот јазик е мајчин јазик само на македонскиот народ, и без оглед кога е кодификуван, има своја етногенеза. Спротивставување на оваа определба е влегување во наш интимен простор и нарушување на човекови слободи и права, лични и колективни како народ на кој му припаѓаме. 

Од напад како најдобра одбрана преминуваме на катанаџо

Идеолошкиот и мултиетнички опус микстум во нашето Собрание, деновиве дискутира, бара резултанта на општи национални, но и сопствени трансакциски интереси, и доколку ја донесе Резолуцијата, со право очекуваме истата суштински да придонесе кон одблокирање на евроинтегративниот процес и отворање на перспективата за зачленување во ЕУ. 

Епилогот од оваа промена на тактиката ќе го видиме до октомври, надевајќи се дека барем овојпат, ќе биде позитивен. Надежта сепак умира последна.