Issa, Sinwar & Co.: kim są przywódcy Hamasu?

Marwan Issa był jednym z czołowych przywódców Hamasu w Strefie Gazy. Uznawano go za jednego z inspiratorów masakry 7 października ubiegłego roku, gdy terroryści z Hamasu pokonali granicę z Izraelem, zamordowali ponad 1200 osób cywilnych i uprowadzili ok. 240 osób jako zakładników. 18 marca Stany Zjednoczone potwierdziły, że Issa został zabity podczas operacji odwetowej Izraelczyków.

Kariera w Brygadach Kassam: Marwan Issa

Marwan Issa urodził się w 1965 roku w jednym z obozów dla uchodźców w Strefie Gazy. Jego rodzina pochodziła z okolic Aszkelonu w obecnym Izraelu i uciekła podczas wojny o niepodległość Izraela w 1949 roku do Strefy Gazy, kontrolowanej wówczas przez Egipt.

O młodości Issy wiadomo tylko tyle, że należał początkowo do islamistycznego Bractwa Muzułmańskiego, z którego później wyłonił się Hamas. Podczas pierwszej Intifady (1987–1993) odsiedział w Izraelu karę pięciu lat więzienia. W roku 1997 uwięziła go z kolei  Autonomia Palestyńska, ale wyszedł na wolność po wybuchu drugiej Intifady w roku 2000.

Potem wstąpił do Brygad Kassam. Są one uważane za zbrojne ramię Hamasu i zarzuca się im liczne zamachy samobójcze w Izraelu. Od 2012 roku Issa był zastępcą dowódcy Brygad i członkiem biura politycznego Hamasu.

Od lat Issa znajdował się w czołówce listy osób poszukiwanych przez Izrael; przeżył też wiele prób pozbawienia go życia. Według najnowszych informacji zginął w ubiegłym tygodniu w izraelskim ataku na tunel Hamasu w pobliżu obozu uchodźców Nuseirat.

„Rzeźnik z Chan Yunis”: Jihia al-Sinwar

Jihia al-Sinwar, dowódca Hamasu w Strefie Gazy, jest w tej chwili osobą najbardziej poszukiwaną przez Izrael. Był on bowiem ponoć czołowym organizatorem krwawego ataku terrorystycznego 7 października. Sinwar uchodzi za osobę charyzmatyczną i bardzo inteligentną, ale zarazem brutalną i bezwzględną. Kieruje Hamasem żelazną ręką.

Urodzony w 1962 roku w obozie dla uchodźców Chan Junis na południu Strefy Gazy, był pod koniec lat 80. jednym z członków-założycieli Hamasu. Uczestniczył w tworzeniu Brygad Kassam. Poza tym walczył z rzekomymi kolaborantami we własnych szeregach – tak brutalnie, że zasłynął jako „rzeźnik z Chan Junis”.

W 1988 roku izraelski sąd skazał go za zamordowanie kilku domniemanych kolaborantów i dwóch żołnierzy izraelskich na czterokrotne dożywocie. W więzieniu Sinwar uczył się hebrajskiego i studiował sposób myślenia „wroga”, czytając książki słynnych izraelskich postaci. Przez pewien czas groziła mu śmierć z powodu ropnia mózgu – izraelscy lekarze podobno uratowali mu życie operacją.

Po 22 latach więzienia Sinwar wyszedł na wolność w 2011 roku wraz z ponad tysiącem innych więźniów palestyńskich – w zamian za izraelskiego żołnierza Gilada Szalita. Wrócił do Gazy i był odtąd odpowiedzialny za związki między zbrojnym a politycznym ramieniem Hamasu. W 2017 roku został szefem tej organizacji terrorystycznej w Strefie Gazy.

Benjamin Netanjahu zarzucił niedawno Sinwarowi, że w walce z Izraelem ochoczo poświęca życie palestyńskich cywilów. Izraelski premier powiedział, że Sinwar nie interesuje się losem swojego narodu i zachowuje się „jak mały Hitler w swoim bunkrze”.

„Kot o dziewięciu życiach”: Mohammed Deif

Mohammed Deif kieruje od 2002 roku Brygadami Kassam, czyli zbrojnym skrzydłem Hamasu w Strefie Gazy. Izrael obarcza go odpowiedzialnością za liczne zamachy samobójcze oraz śmierć dziesiątków izraelskich żołnierzy i cywilów. Był on też ponoć współtwórcą szeroko rozgałęzionego systemu tuneli Hamasu. Izraelczycy uważają też, że był jedną z osób, które zaplanowały masakrę 7 października i nią kierowały. Izraelska armia ma nadzieję, że operacja wojskowa doprowadzi także do jego śmierci.

Deif należy już od 1995 roku do osób najbardziej poszukiwanych przez Izrael. W 2000 roku znalazł się w izraelskim więzieniu, ale udało mu się odzyskać wolność podczas drugiej Intifady, czyli zbrojnego powstania Palestyńczyków w latach 2000–2005.

Od tego czasu nie zostawiał po sobie prawie żadnych śladów. Przeżył już ponoć siedem prób zamachów, jednak odniósł ciężkie rany: stracił oko, stopę i część ręki. W zamachach zginęło wielu członków jego rodziny. Deif nigdy nie pokazuje się publicznie, jego jedyne zdjęcie pochodzi z roku 2000. Wiadomo jedynie, że od lat spędza podobno każdą noc w innym domu, chroniąc się przed izraelskimi atakami.

Przywódcy w Katarze

Całkowite rozbicie Hamasu może się okazać trudne dla Izraela, gdyż dwaj z jego najważniejszych przywódców wcale nie przebywają w Strefie Gazy, lecz w Katarze – emiracie nad Zatoką Perską. Są nimi po pierwsze Ismail Hanija, który uchodzi powszechnie za najwyższego przywódcę organizacji. Również on urodził się w obozie uchodźców w Strefie Gazy.

Hanija chodził do szkoły Narodów Zjednoczonych, a potem studiował na Uniwersytecie Islamskim w Gazie, gdzie zetknął się z radykalnymi ruchami niepodległościowymi. W 1993 roku mianowano go tam dziekanem wydziału filozofii, a w 1997 kierownikiem biura duchowego przywódcy Hamasu.

Po zwycięstwie wyborczym Hamasu w 2006 roku został mianowany premierem Palestyny przez prezydenta Mahmuda Abbasa z partii Fatah, ale zaledwie rok później zwolniony ze stanowiska, kiedy Hamas rozpętał falę przemocy i wyparł Fatah ze Strefy Gazy. Hanija nie przyjął jednak tej dymisji, wskutek czego terytoria palestyńskie są do dziś podzielone na dwie części: na Zachodnim Brzegu Jordanu rządzi Fatah, a w Strefie Gazy Hamas. W 2017 roku Haniję wybrano na szefa biura politycznego Hamasu. Został wtedy następcą Chalida Maszala.

Maszal urodził się w 1956 roku na Zachodnim Brzegu Jordanu i studiował fizykę na Uniwersytecie Kuwejckim. Także on zradykalizował się na uniwersytecie. Później mieszkał w Syrii i Jordanii, gdzie został członkiem-założycielem Hamasu, a w 1996 roku jego przewodniczącym. Wielokrotnie wzywał do aktów terroru przeciwko Izraelowi. W 1997 roku przeżył zamach izraelskiego Mossadu.

W 25-lecie istnienia Hamasu w 2012 roku pojechał przez Egipt do Strefy Gazy i pierwszy raz po 45 latach znalazł się na krótko na jednym z terytoriów palestyńskich. W 2017 ustąpił ze stanowiska szefa Hamasu, a obecnie jest kierownikiem jego biura zagranicznego.

Chcesz komentować nasze artykuły? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Niniejszy artykuł ukazał się początkowo 23.11.2023, a 19.03.2024 został zaktualizowany.

Artykuł ukazał się pierwotnie nad stronach Redakcji Niemieckiej DW.