Królewski rytuał. Jak będzie wyglądała koronacja Karola III?
4 maja 2023
Od około tysiąca lat angielskie królowe i angielscy królowie są koronowani w Londynie. Przez ten długi czas powstało wiele rytuałów, z którymi będzie można się zetknąć również podczas koronacji Karola III i jego żony Kamili. Niektóre z nich czy związane z nimi atrybuty są niemal tak stare, jak sama ceremonia. Na przykład królewska korona. Inne są całkiem nowoczesne, jak choćby „kisz koronacyjny”. Przedstawiamy siedem najważniejszych pytań dotyczących koronacji króla Karola III:
1. Dlaczego 6 maja?
Rodzina królewska uzgadnia datę koronacji z brytyjskim rządem. Dlaczego wybór padł na 6 maja nie zostało oficjalnie wyjaśnione ani przez Pałac Buckingham, ani przez „Number 10”, czyli kancelarię brytyjskiego premiera, który pod tym właśnie numerem rezyduje przy Downing Street w Londynie. Na rozmaite osobiste związki króla z datą koronacji wskazuje natomiast prasa brytyjska.
Otóż 6 maja to także urodziny jego wnuka Archiego Harrisona Mountbattena-Windsora, najstarszego syna księcia Harry’ego i Meghan Markle, który przyszedł na świat w 2019 roku. Jest to również rocznica śmierci jego pradziadka króla Edwarda VII, który zmarł w 1910 roku. Czy przyćmiewanie urodzin własnego wnuka było dobrym pomysłem? Być może nie. W każdym razie Meghan Markle nie przyjedzie ze swoim synem na koronację.
2. Dlaczego Opactwo Westminsterskie?
Innej świątyni zapewne nie brano nawet pod uwagę. Brytyjskie królowe i brytyjscy królowie byli tu koronowani od 1066 roku, gdy Wilhelm Zdobywca ze swoją armią podbił Anglię. Od tego czasu w katedrze odbyło się 38 ceremonii koronacyjnych. W Opactwie Westminsterskim (Westminster Abbey) są też odprawiane inne ważne nabożeństwa, w których uczestniczy angielska rodzina królewska.
Przy okazji warto wspomnieć, że Wilhelm Zdobywca kazał się koronować w dzień Bożego Narodzenia – 25 grudnia 1066 roku. Wówczas królowie byli uważani za przedstawicieli Boga na ziemi. Daty o podobnie religijnym wydźwięku Karol III najwyraźniej nie chciał. Jego matka również zdecydowała się na koronację latem. Elżbieta II była koronowana 2 czerwca 1953 roku, oczywiście także w Opactwie Westminsterskim.
3. Jaka korona dla króla?
Rodzina królewska posiada więcej koron. Król Karol III na swoją koronację wybrał „koronę świętego Edwarda”. Jest to najstarsza z brytyjskich koron królewskich, wykonana w 1661 roku i po raz pierwszy noszona przez króla Karola II. Zastąpiła średniowieczną koronę, która została przetopiona w 1649 roku. W latach 1649-1661 Anglia na krótko stała się republiką, na czele której stanął dyktator i watażka Oliver Cromwell. Rokoszanie sprzedali wiele królewskich klejnotów, a złoto kazali przetopić.
Po restauracji monarchii Stuartów (Stuart Restoration) potrzebna była nowa korona, (ponieważ używana od XIII wieku korona świętego Edwarda została wtedy sprzedana i prawdopodobnie uległa zniszczeniu) Pod wieloma względami przypomina swoją poprzedniczkę. Według zarządcy królewskich zbiorów sztuki Royal Collection Trust waży około dwóch kilogramów, jest ozdobiona rubinami, ametystami i szafirami. Wykonana została z czystego złota. Jej wartość jest szacowana na około 40 milionów dolarów (około 165 milionów złotych).
Nowa korona świętego Edwarda zawdzięcza swą nazwę ostatniemu anglosaskiemu królowi Anglii Edwardowi Wyznawcy, który żył w XI wieku.
4. A jaką koronę nosi królowa?
Natomiast Kamila za błogosławieństwem zmarłej królowej Elżbiety II będzie oficjalnie nazywana królową Kamilą, a nie jedynie małżonką króla. Ona również będzie koronowana 6 maja w Opactwie Westminsterskim. Na jej głowę zostanie założona korona królowej Marii, małżonki króla Jerzego V, wykonana na ceremonię koronacji w 1911 roku. Według brytyjskiego dziennika „The Guardian”, jest to pierwszy wypadek „ponownego użycia” korony od XVIII wieku.
Przed ceremonią korona zostanie pozbawiona ważnego klejnotu: diamentu Koh-i-Noor, który niedawno wywołał kontrowersje, ponieważ w posiadanie brytyjskiej rodziny królewskiej wszedł w wątpliwych okolicznościach. Zwrotu tego diamentu domagają się od Wielkiej Brytanii cztery kraje: Indie, Pakistan, Afganistan i Iran.
Zamiast Koh-i-Noorem korona dla Kamili zostanie ozdobiona niektórymi z ulubionych kamieni królowej Elżbiety II, co według oficjalnego oświadczenia ma być hołdem dla zmarłej monarchini.
5. A co z gadżetami?
Nie ma królewskich obchodów bez stosownej promocji: z okazji koronacji króla Karola III fani Royalsów (rodziny królewskiej) z całego świata mogą kupić kuchenne ściereczki, okolicznościowe monety i magnesy na lodówkę. Twarz nowego króla zdobi nawet brytyjskie puszki z ciastkami.
Jak na razie z brytyjskich mediów przebija przekonanie, że z okazji tej koronacji zostanie wyprodukowanych mniej pamiątek niż na przykład z okazji ślubu księcia Harry’ego i Meghan Markle.
Na bardzo szczególny suwenir z koronacji zwróciła uwagę gazeta „New York Times” w artykule na ten temat: pewien brytyjski lekarz zaprojektował opakowanie na płatki kukurydziane. Można z niego wyciąć oblicze nowo koronowanego króla i użyć jako maski na twarz.
6. A co na obiad?
W koronacyjny weekend ma się też odbyć „Coronation Big Lunch”, czyli „Wielki Obiad Koronacyjny”. Nie jest to bankiet państwowy, ale inicjatywa bez udziału królewskich gości. Związki, stowarzyszenia, przyjaciele, rodziny i sąsiedzi mogą zbierać się na własnych „Big Lunchach”, żeby uczcić koronację swojego króla. Tradycyjnie zbierane są przy tej okazji pieniądze na cele charytatywne.
Jednak to nie znaczy, że rodzina królewska nie ma żadnego wkładu do tych „Wielkich Obiadów”. Król Karol III i królowa Kamila zaproponowali przepis na danie, które można przygotować na wspólny posiłek. Jest nim „Coronation Quiche”, „kisz koronacyjny”, danie niedrogie w wykonaniu, które może być podawane zarówno na ciepło, jak i na zimno. Para królewska zaleca, żeby kisz z „delikatnymi aromatami szpinaku, bobu i świeżego estragonu” był spożywany na ciepło lub na zimno z zieloną sałatą i gotowanymi młodymi ziemniakami.
Jeśli zaś komuś szpinakowy kisz nie wydaje się daniem wystarczająco spektakularnym, może skorzystać z trzech innych propozycji: jagnięciny z azjatycką marynatą według przepisu sławnego amerykańsko-chińskiego szefa kuchni Kena Homa, „koronacyjnego bakłażana” zaproponowanego przez brytyjską piekarkę i felietonistkę Nadiyę Hussain oraz bardzo wyjątkowego deseru autorstwa mistrza Adama Handlinga, wybitnego szefa kuchni z Londynu.
7. Kto wystąpi na tradycyjnym koncercie koronacyjnym?
W niedzielę po koronacji odbędzie się koncert na zamku Windsor. Spodziewane są tak wielkie gwiazdy jak Lionel Ritchie, Katy Perry czy śpiewak operowy Andrea Bocelli, który zaśpiewa w duecie ze swoim walijskim kolegą Sir Brynem Terflem.
Brytyjska grupa popowa Take That pojawi się w trójkę, bez Robbiego Williamsa i Jasona Orange’a. W programie przewidziani są również piosenkarka i autorka tekstów piosenek Freya Ridings oraz Alexis Ffrench, kompozytor i producent soulowy z Walii.
Zapowiedziany jest także Andrew Lloyd Webber, legendarny kompozytor musicali „Jesus Christ Superstar”, „Evita”, „Cats”, „Starlight Express” i „The Phantom of the Opera”, który występował już także przed rodziną królewską na platynowym jubileuszu królowej Elżbiety II.
Na scenie, oprócz wielkich supergwiazd, pojawi się też tak zwany Chór Koronacyjny złożony z lokalnych chórów z całego kraju, które wystąpią wspólnie. Ten „Coronation Choir” będzie również śpiewał razem z Chórem Wirtualnym, który będzie się składać ze śpiewaków z całej Wspólnoty Narodów.
Aha, a czy Harry się pojawi?
Po rozdźwięku z Pałacem Buckingham najmłodszy syn króla Karola, książę Harry, musi się raczej liczyć z chłodnym przyjęciem. W każdym razie „syn marnotrawny”, który oficjalnie opuścił rodzinę królewską, zgodził się wziąć udział w koronacji. Teraz wiadomo już też, że podczas ceremonii koronacyjnej nie usiądzie w pierwszym rzędzie, jak reszta rodziny królewskiej, ale będzie musiał zająć miejsce dalej z tyłu.
Nie wiadomo jeszcze, czy pojawi się na koncercie dzień później. Przypuszcza się, że Harry po ceremonii koronacyjnej pospieszy z powrotem do swojej rodziny w Kalifornii, by razem z Meghan i dziećmi świętować czwarte urodziny syna, Archiego.