Nagroda Nobla dla trzech amerykańskich ekonomistów
10 października 2022
Tegoroczna Nagroda Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych trafiła do trzech amerykańskich ekonomistów: Bena Bernankego, Douglasa Diamonda i Philipa Dybviga "za ich badania nad bankami i kryzysami finansowymi”. Laureatów ogłosiła w poniedziałek (10.10.2022) Królewska Szwedzka Akademia Nauk w Sztokholmie. Jak wyjaśniono w uzasadnieniu, laureaci znacząco przyczynili się do tego, że lepiej rozumiemy rolę banków w gospodarce, zwłaszcza podczas kryzysów finansowych, oraz regulacje rynków finansowych.
Bernanke był szefem amerykańskiej Rezerwy Federalnej w latach 2006-2014. W czasie jego kadencji wybuchł kryzys finansowy po upadku amerykańskiego banku Lehman Brothers w 2008 roku. Nagrodzony został za wcześniejsze prace, gdy jako naukowiec Bernanke badał kryzys finansowy z lat 30. XX wieku. Jego badania z 1983 roku wykorzystały analizę statystyczną i źródła historyczne, aby wykazać, że tzw. run na banki, a w rezultacie ich upadek, spowodował, iż „stosunkowo zwykła recesja przekształciła się w „depresję lat 30. XX wieku, czyli najbardziej dramatyczny i ciężki kryzys w nowoczesnej historii”, powiedział John Hassler, członek komitetu przyznającego Nagrodę Nobla w dziedzinie ekonomii.
Diamond z Uniwersytetu w Chicago i Dybvig z Uniwersytetu Waszyngtona w St. Louis opracowali teoretyczne modele pokazujące, dlaczego banki istnieją i dlaczego ich rola w społeczeństwie czyni je podatnymi na pogłoski o ich rychłym upadku i jak społeczeństwo może tę podatność niwelować.
„Ważnym wynikiem ich badań było pokazanie, dlaczego unikanie upadłości banków jest kluczowe” – zaznaczyła Akademia Królewska.
Dominacja ekonomistów amerykańskich
Nagroda Nobla w dziedzinie ekonomii nie została ustanowiona bezpośrednio z woli fundatora nagrody, Alfreda Nobla. Jest przyznawana od 1969 roku przez Szwedzki Bank Narodowy dla uczczenia pamięci Alfreda Nobla. Wyróżnienie wiąże się z nagroda pieniężną w wysokości 10 mln koron (ok. 914 tys. euro) i ma podkreślać rosnące znaczenie nauk ekonomicznych.
W ubiegłym roku nagrodą uhonorowano Kanadyjczyka Davida Carda, amerykańsko-izraelskiego naukowca Joshuę Angrista oraz amerykańsko-holenderskiego ekonomistę Guido Imbensa. Zostali uhonorowani za swoje prace w dziedzinie ekonomii eksperymentalnej. Nagroda Nobla w dziedzinie ekonomii trafia głównie do ekonomistów, którzy pochodzą z USA lub prowadzą tam badania.
Jedynym jak dotąd niemieckim laureatem w tej kategorii był naukowiec z Bonn Reinhard Selten. Nagrodę otrzymał w 1994 roku wraz z Johnem Nashem i Johnem Harsanyi za pionierski wkład w teorię gier niekooperacyjnych.
(DPA, RTR, AFP/ widz)