Ostrożnie z paracetamolem w ciąży

Osiem na dziesięć kobiet przyjmuje w czasie ciąży co najmniej jeden lek. Ale które substancje czynne są bezpieczne? Naukowcy są zgodni: aspiryna i ibuprofen mogą stanowić duże obciążenie dla układu krążenia dziecka. Dlatego lekarze zalecają paracetamol. Lek pomaga w zwalczaniu umiarkowanego bólu i jest uważany za nieszkodliwy.

Jednak grupa naukowców kierowana przez Davida Kristensena z Uniwersytetu w Kopenhadze ma zastrzeżenia, a swoje wnioski opublikowała na łamach czasopisma „Nature Reviews Endocrinology”. Badania z ostatnich 25 lat wskazują na związek między przyjmowaniem paracetamolu w czasie ciąży a ryzykiem wystąpienia ADHD, czyli zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. Mogą również wystąpić wady rozwojowe.

Około 91 ekspertów ds. zdrowia i lekarzy z otoczenia Kristensena wyraża zaniepokojenie. Ocenili oni testy kliniczne i eksperymenty na zwierzętach, które w ciągu ostatnich 25 lat opisują związek między przyjmowaniem paracetamolu w czasie ciąży a chorobami w dzieciństwie.

Brak ostatecznej oceny

W USA 65 procent wszystkich kobiet w ciąży przyjmuje paracetamol, niektóre z nich w celu obniżenia gorączki. Częstsze przyczyny to bóle mięśni, głowy, pleców lub infekcje. Według badaczy, dzieci, których matki przyjmowały w czasie ciąży paracetamol, częściej wykazywały zaburzenia rozwojowe ośrodkowego układu nerwowego. Częstość występowania ADHD i zaburzeń ze spektrum autyzmu była zwiększona, rozwój języka opóźniony, a iloraz inteligencji niższy.

U 130 tys. par matka-dziecko zbadano narządy wydalania moczu i reprodukcji. Po przyjmowaniu paracetamolu noworodki płci męskiej częściej miały niezstąpione jądra i wcześniej wchodziły w okres dojrzewania.

Autorzy podkreślają, że obecne dane nie pozwalają na jednoznaczną ocenę. W tym celu w przyszłości konieczne jest przeprowadzenie dobrze porównywalnych badań. Taką opinię wyraził również niemiecki ekspert Wolfgang Paulus, kierownik poradni toksykologicznej przy Klinice Uniwersyteckiej w Ulm. Poradnia ta doradza pacjentkom i lekarzom w zakresie stosowania leków w okresie ciąży i karmienia piersią.

„Bez paniki”

Paulus traktuje to ostrzeżenie poważnie, ale nie widzi powodów do paniki. – Jest to z pewnością uzasadnione, aby ostrzec przed zbyt nieostrożnym stosowaniem paracetamolu w czasie ciąży – mówi Paulus niemieckiej agencji prasowej DPA. Do czasu uzyskania jednoznacznych wyników lekarz zaleca ostrożność, ale uspokaja też przyszłe matki. – Nie siejmy paniki – mówi.

Zdaniem autorów badania nie ma obecnie potrzeby wprowadzenia zakazu stosowania paracetamolu w czasie ciąży, ale powinno się przed tym lekiem ostrzegać. Jeśli to konieczne, kobiety w ciąży powinny przyjmować paracetamol tylko w małych dawkach i przez jak najkrótszy czas, a przyjmowanie preparatu powinno być omówione z prowadzącym ciążę ginekologiem. Ciężarne powinny być poinformowane o ryzyku. Autorzy sugerują również umieszczenie na opakowaniu dobrze widocznego ostrzeżenia.

(DPA/dom)