PE za zaostrzeniem unijnych wymagań dotyczących produktów
10 lutego 2021
Parlament Europejski wezwał w środę (10.02.21) Komisję Europejską do zaostrzenia unijnych przepisów dotyczących konsumpcji i recyklingu produktów zgodnie z unijnym planem działania w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym i założeniami Zielonego Ładu.
– 90 proc. produktów, których dziś używamy, przechodzi przez prostą ścieżkę: zasoby - produkcja - 2 lub 3 użycia - śmietnik. Do 2050 r. potrzebowalibyśmy trzech planet, żeby móc tak dalej żyć. Dlatego musimy odejść od gospodarki linearnej w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym; przecież o wiele lepiej by było, żeby te odpady, które dzisiaj składujemy lub spalamy, wykorzystywać do wytwarzania nowych produktów. Pamiętajmy, że Unia nie jest znana z tego, że ma wiele zasobów naturalnych, nie możemy nawet konkurować, jeśli chodzi o niskie koszty zatrudnienia, mamy za to innowacyjne technologie – powiedział podczas debaty poprzedzającej głosowanie nad wytycznymi, holenderski europoseł Jan Huitema z grupy Renew Europe.
PE do producentów: „Projektujcie z myślą o recyklingu”
Parlament wezwał Komisję Europejską, żeby jeszcze w tym roku przedstawiła wiążące przepisy dotyczące produktów, w tym rozszerzyła unijną dyrektywę dotyczącą ekoprojektu dla produktów związanych z energią, np. sprzętów AGD, także na inne produkty. I tak, eurodeputowani chcą zagwarantować, że trafiające na unijny rynek artykuły będą produkowane w zrównoważony sposób, będą trwałe i łatwiejsze do naprawy, zaś materiały z jakich są tworzone będą mogły być przetwarzane i odzyskiwane do ponownego użycia.
– Warto wprowadzić również jasne oznaczenia tego, ile procent zasobów z recyklingu znajduje się w danym produkcie – mówi Jan Huitema.
Według unijnych polityków producent już na etapie projektowania produktu powinien zastanawiać się czy produkt będzie nadawał się do recyklingu. Unia Europejska powinna zadbać zaś o odpowiedni zharmonizowany system sortowania, pozyskiwania, przetwarzania i odzyskiwania materiałów. A do tego wprowadzić system certyfikacji i odpowiednich etykiet informujących o tym, że dany produkt jest w pełni bezpieczny i o tym czy pochodzi z recyklingu.
Prawo do naprawy i dłuższe gwarancje
PE przypomniał także o tym, że każdy obywatel UE powinien mieć realne prawo do naprawy wadliwych sprzętów i artykułów. To nie tylko przedłuży życie produktów, ale także ukróci nieuczciwe praktyki ich celowego postarzania. Chodzi o to, że trafiające na rynek urządzenia często mają z góry ograniczoną żywotność i psują się po kilku latach użytkowania, przy czym producent albo nie zakłada możliwości ich naprawy albo jest ona na tyle kosztowna, że bardziej opłaca się zakup nowych sprzętów. Zgodnie z nowymi przepisami firmy musiałyby umożliwić konsumentom dostęp do części zapasowych lub udostępnić odpowiednią aktualizację oprogramowania.
– Chcemy również wydłużenia czasu gwarancji na bezpłatną naprawę produktu – powiedziała podczas debaty w Brukseli niemiecka europosłanka z Grupy Zielonych, Anna Cavazzini.
PE chce także zobowiązać producentów do udostępniania konsumentom pełnych informacji m.in. odnośnie możliwości naprawy sprzętów.
– Dzisiaj klienci często nie wiedzą, jak i gdzie naprawić popsute sprzęty, ani czy jest to w ogóle możliwe. W rezultacie kupują nowe. Żeby przedłużyć życie produktów, zarówno ich użytkownicy, jak i niezależne zakłady zajmujące się naprawami, powinny mieć łatwy dostęp do informacji odnośnie możliwości usunięcia usterek – tłumaczą politycy.
Przeszkody dla producentów
Posłowie podkreślili, że osiągnięcie celów Zielonego Ładu będzie możliwe tylko wtedy, gdy UE przejdzie na model gospodarki o obiegu zamkniętym i zapewnili, że zmiana ta stworzy nowe miejsca pracy i możliwości biznesowe. Pod warunkiem jednak, że UE także usunie przeszkody stojące przed producentami.
– Wykorzystywanie zasobów naturalnych niestety jest wciąż tańsze niż recykling. Na przykład ceny ropy w czasie pandemii są wciąż niskie, więc bardziej opłaca się korzystać z ropy do produkcji plastiku niż pozyskiwać go z recyklingu. Dlatego potrzebujemy po pierwsze dobrej jakości materiałów wtórnych, po drugie - rynku dla wykorzystywania produktów z recyklingu. UE powinna wdrożyć odpowiednie plany inwestycyjne i nagradzać producentów inwestujących w technologie umożliwiające recykling – mówi holenderski europoseł.
Konsumenci posiadają więcej niż kiedykolwiek
Decyzję PE z zadowoleniem przyjęły unijne organizacje konsumentów, które zaapelowały do Komisji o pilne wprowadzenie „ambitnych zaleceń” do unijnych przepisów.
– Cieszy nas wezwanie PE do tego, żeby trwałe produkty stały się w UE normą. Konsumenci dzisiaj posiadają więcej produktów niż kiedykolwiek w przeszłości, ale często korzystają z nich krócej, bo te szybciej się psują – powiedział DW Dimitri Vergne z unijnej organizacji konsumentów BEUC.
W marcu 2020 r. Komisja przyjęła nowy plan działania na rzecz gospodarki w obiegu zamkniętym, zgodnie z którym do 2050 r. UE powinna osiągnąć neutralną pod względem emisji dwutlenku węgla, zrównoważoną, wolną od toksyn i całkowicie obiegową gospodarkę. Tymczasem szacuje się, globalne zużycie materiałów podwoi się w ciągu najbliższych czterdziestu lat, zaś ilość rocznie wytwarzanych odpadów wzrośnie do 2050 r. o 70 proc.