Prezydent Gauck „głęboko zaniepokojony” aferą NSA
26 lipca 2013
Joachim Gauck nie ukrywa swojego zaniepokojenia. – Obawa, że zagraniczne służby wywiadu obserwują i gromadzą nasze rozmowy czy maile, ogranicza nasze poczucie wolności i zagraża wolności jako takiej – powiedział na łamach piątkowego wydania „Passauer Neue Presse” (26.07). Ograniczenie wolności obywateli jest czasami konieczne dla zapewnienia bezpieczeństwa kraju, ale trzeba zachować proporcje, stwierdził.
W pośredni sposób prezydent z respektem wyraził się o Edwardzie Snowdenie, który ujawnił informacje o nadużyciu przez amerykańską Agencję Bezpieczeństwa Narodowego (NSA) programu inwigilacji PRISM. Jeżeli instytucje naruszają zasady prawa i sprawiedliwości, stan ten może naprawić z reguły tylko upublicznienie informacji, stwierdził prezydent. – Kto udostępnia je opinii publicznej działając przy tym z przekonania, zasługuje na szacunek – powiedział Joachim Gauck.
Nauka z przeszłości
- My, Niemcy dwa razy w naszej historii musieliśmy być świadkami nadużycia przez państwo służb bezpieczeństwa – powiedział Gauck, były pastor, enerdowski opozycjonista i swego czasu szef Federalnego Urzędu ds. Akt Stasi. Amerykanie muszą zrozumieć, że dla Niemców ochrona danych osobowych jest szczególnie drażliwym tematem. Prezydent przyznał, że sam już się zastanawiał, czy może jeszcze bez obaw prowadzić rozmowy telefoniczne i korespondencję mailową. Zdecydował się jednak, że nadal będzie to robił.
Prezydent Gauck opowiedział się za zawarciem wiążących umów ze Stanami Zjednoczonymi, które pozwolą na poszanowanie praw obywatelskich. – Musimy zadbać, by także służby wywiadu zaprzyjaźnionych państw przestrzegały u nas granic, których zachowanie uważamy za konieczne – podkreślił prezydent RFN.
Apel pisarzy
32 znanych niemieckich pisarzy w liście otwartym skrytykowało podsłuchowe praktyki NSA nazywając je „historycznym zamachem na nasze demokratyczne państwo prawa”. Zasada domniemanej niewinności zamieniła się przez działalność NSA w zasadę „podejrzewania milionów”. List podpisany m.in. przez pisarkę Julię Zeh czy dramaturga i powieściopisarza Moritza Rinke ukaże się na łamach „Frankfurter Allgemeine Zeitung”.
Kanclerz Angela Merkel musi powiedzieć „całą prawdę” i wyjaśnić, jakie kroki zamierza podjąć w tej sprawie. „Nie możemy się bronić. Nie ma żadnej możliwości złożenia skargi w sądzie, żadnej możliwości wglądu w akta”, piszą autorzy listu.
afp, dpa, epd / Elżbieta Stasik
red. odp.: Małgorzata Matzke