Raport ECRI. „Wysoki stopień islamofobii” w Niemczech

Nienawiść wpływa na kształt debat publicznych. „Utrzymująca się islamofobiczna i ksenofobiczna retoryka skrajnej prawicy odbija się na dyskursie politycznym” - twierdzą eksperci z Europejskiej Komisji przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji (ECRI) przy Radzie Europy. Dlatego wzywają policję i służby wywiadowcze do większego zaangażowania na tym polu.

W najnowszym raporcie eksperci wskazują na utrzymujące się deficyty w wykrywaniu mowy nienawiści w internecie oraz w codziennym życiu. Wskazują także na „wysoki stopień” islamofobii w Niemczech. Stwierdzili, że grupą religijną, która „najczęściej doświadcza przejawów nienawiści i rasizmu w tym kraju, są muzułmanie.

Przed Halle i Hanau

Prace nad raportem ECRI zostały ukończone już w czerwcu ubiegłego roku. Wtedy jeszcze niejasne były okoliczności zabójstwa polityka chadecji Waltera Luebckego w Kassel. W raporcie nie zostały także uwzględnione ksenofobiczne i rasistowskie ataki w Halle w październiku 2019 r. oraz w Hanau w lutym tego roku. Jednocześnie w sprawozdaniu wymieniony został atak terrorystyczny na jarmark bożonarodzeniowy w Berlinie w grudniu 2016 r. Zginęło wtedy 11 osób.

Jak wynika ze sprawozdania ECRI, „niemiecki dyskurs publiczny stał się w ostatnich latach coraz bardziej wrogi wobec obcokrajowców”, coraz więcej jest też mowy nienawiści. Eksperci nawiązują przy tym do cotygodniowych demonstracji Pegidy w Dreźnie oraz do AfD i jej młodzieżówki Junge Alternative oraz do prawicowo-nacjonalistycznego nurtu tej partii („Skrzydło”) skupionego wokół szefa klubu poselskiego AfD w parlamencie Turyngii, Bjoerna Hoeckego.

Według Federalnego Urzędu Ochrony Konstytucji (BfV) oba ugrupowania wykazują tendencje wrogie konstytucyji. Zaledwie kilka dni temu niemiecki wywiad objął „Skrzydło” obserwacją.

ECRI podkreśla w swoim raporcie konieczność wprowadzenia wszechstronnej i precyzyjnej klasyfikacji przestępstw z nienawiści.

Europejski fenomen

Zalecenia ECRI, które nie jest związane ani z UE, ani jej instytucjami, nie są jednak wiążące. Ale sprawozdania tej komisji zwracają uwagę przynajmniej tymczasowo, na braki w walce z nietolerancją i dyskryminacją.

Już w 2014 r. w przedstawionym wówczas sprawozdaniu ECRI ostrzegała, że Niemcy muszą włożyć więcej wysiłku w walkę z rasizmem i nietolerancją. W bieżącym roku jednak obok zarzutów Niemcy otrzymały też pochwały za zaangażowanie w ostatnich latach. Eksperci wymieniają m.in. ustawę o egzekwowaniu prawa w sieci, która w konkretny sposób przyczyniła się do postępów w walce z nienawiścią i rasizmem w internecie.

Długie fragmenty sprawozdania poświęcone są także profilowaniu rasowemu, czyli zachowaniom rasistowskim stwierdzonym u organów ścigania, szczególnie w policji. Wciąż pojawiają się na ten temat skargi, szczególnie ze strony ciemnoskórych Afrykańczyków. ECRI wskazuje na brak świadomości tego problemu w służbach bezpieczeństwa. Zaleca jednocześnie bardziej przejrzyste metody rejestrowania tego zjawiska oraz szkolenia służące zaradzeniu tego typu zachowaniom.

Kilka dni temu Marija Buric,sekretarz generalna Rady Europy, zleciła obserwację tego zjawiska w całej Europie. „Antysemickie, islamofobiczne i inne rasistowskie przejawy nienawiści rosną w zastraszającym tempie” - powiedziała Buric. Zwróciła też uwagę na „rosnący wpływ ultranacjonalistycznej i ksenofobicznej polityki w całej Europie.