Raport Reporterów bez Granic: Polska znów spada w rankingu

Autorzy tegorocznego raportu są zaniepokojeni faktem, że "stale maleje liczba krajów, w których dziennikarze mogą pracować w całkowitym bezpieczeństwie”, a przyczynę upatrują w rosnącej presji autorytarnych reżimów na dziennikarzy. – Gdy polityczna debata odbywa się w stylu wojennym, a dziennikarze traktowani są jak kozły ofiarne, to demokracja jest w niebezpieczeństwie – powiedział sekretarz generalny Reporterów bez Granic Christoph Deloire. – Zatrzymanie tego cyklu strachu i zastraszania staje się pilne dla ludzi dobrej woli, którzy cenią wolność jako wartość wywalczoną w biegu historii – uważa Deloire.

Także wzorowe kraje mają deficyty

Po raz kolejny ranking otwiera Norwegia, na drugim miejscu jest Finlandia, a za nią Szwecja, Holandia i Dania. Z pierwszej trójki wypadła Holandia. Dla Sylvie Ahrens-Urbanek, szefowej zespołu komunikacji Reporterów bez Granic, to dowód na to, że “deficyty występują także w krajach uważanych za wzorowe”. Podkreśliła, że w Holandii “dziennikarze musieli dostać ochronę policji za to, że informowali o zorganizowanej przestępczności”.

Jako dobrą autorzy określają sytuację w 8 proc. krajów świata, jako satysfakcjonującą w 16 proc., jako problematyczną w 37 proc., jako trudną w 29 proc., a jako bardzo poważną w 11 proc. krajów. Polskę zaliczono do grupy krajów o sytuacji trudnej.

Pogorszenie sytuacji dziennikarzy w Europie

Biorąc pod uwagę regiony świata, największy spadek zanotowały kraje Ameryki Północnej i Południowej (-3,6 proc.), zaś na drugim miejscu znalazła się Europa (-1,7 proc.), w której poziom wolności prasy nadal jest największy na świecie. Jednak i tu dziennikarze narażeni są na coraz większe niebezpieczeństwo, czego dowodem były morderstwa na Malcie (spadek z miejsca 65 na 77), Słowacji(z 27 na 35) i w Bułgarii (niezmiennie na 111 pozycji) oraz werbalne i fizyczne ataki w Serbii (z 76 na 90) i Czarnogórze (z 103 na 104).

Bezprecedensowa agresja miała miejsce we Francji (spadek z pozycji 33 na 32) podczas protestu żółtych kamizelek, gdy ekipy telewizyjne musiały pracować pod eskortą ochroniarzy oraz ukrywać logo swoich stacji. Raport pisze o "stygmatyzacji” dziennikarzy podczas tych protestów. Węgry, gdzie działacze Fideszu Viktora Orbana odmówili kontaktów z niezależnymi dziennikarzami, znalazły się na pozycji 87 w rankingu (spadek o 14 pozycji). 

Kolejny spadek Polski w rankingu

Polska spadła z miejsca 58 na pozycję 59. Ten trend utrzymuje się już czwarty rok z rzędu. W 2016 roku Polska z 18 miejsca spadła na pozycję 47, rok później na pozycję 54, a rok temu o kolejne cztery miejsca na pozycję 58. Autorzy raportu podkreślają, że “media państwowe zostały zamienione w narzędzie propagandy i w coraz większym stopniu są wykorzystywane do szykanowania dziennikarzy”.

Raport przypomina falę oskarżeń wobec Tomasza Piątka "za ujawnienie związków byłego ministra obrony z rosyjską mafią” i podkreśla, że w ostatnim czasie "dziennikarzom Gazety Wyborczej grozi się procesami sądowymi w związku z ujawnieniem związków lidera PiS Jarosława Kaczyńskiego z kontrowersyjnym projektem budowlanym”.

Klimat strachu także w Niemczech

Niemcy znalazły się na 13 miejscu czyli o dwa miejsca wyżej niż rok temu, jednak to przesunięcie wynika raczej ze spadku innych krajów niż z poprawy sytuacji niemieckich dziennikarzy. Raport wylicza 22 napaści na dziennikarzy w 2018 roku.

– Pamiętamy jeszcze na przykład demonstracje w Chemnitz, gdzie dziennikarze byli atakowani werbalnie i fizycznie, gdy wyrywano im kamery z ręki – powiedziała Sylvie Ahrens-Urbanek, dodając, że „generalnie pogorszył się klimat pracy dziennikarzy” na świecie. W ostatnich latach tradycyjnie listę zamykała Korea Północna, jednak w tym roku zastąpił ją Turkmenistan.

dpa / sier