Weryfikacja faktów: nie, Putin nie uklęknął przed Xi
23 marca 2023
Wizyta głowy państwa Xi w Rosji trafiła na pierwsze strony gazet na całym świecie. Demonstracyjna bliskość między Xi Jinpingiem a prezydentem Rosji Władimirem Putinem oraz nowy pakt zawarty między obydwoma państwami są postrzegane jako znak strategicznego pogłębienia partnerstwa, i to w czasie, gdy Zachód domaga się od Chin wyraźnego zdystansowania się wobec Rosji, także w związku z wydanym przez Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze nakazem aresztowania Putina.
Viral z Putinem klęczącym przed Xi Jinpingiem spowodował, że w mediach społecznościowych zawrzało. Gest miałby znaczenie symboliczne, gdyby scena była prawdziwa.
„Putin pada na kolana, przysięga posłuszeństwo i wierność swojemu panu i władcy Xi”, pisze użytkownik Twittera i publikuje zdjęcie. Inny użytkownik kpi, że Putina już bolą kolana. Także korespondent anglojęzycznej „Kyiv Post” udostępnił zdjęcie, które pojawiło się również na Telegramie i Imgurze i zostało wyświetlone ponad milion razy na różnych platformach. Czy Putin naprawdę uklęknął przed Xi?
DW sprawdza: to fejk
Putin nie pokłonił się Xi, zdjęcie jest fałszywe. Pomijając fakt, że gest uległości jednego państwowego przywódcy przed drugim jest wysoce nierealistyczny, nasze poszukiwania ukazują, że obraz Xi i Putina został wygenerowany przez sztuczną inteligencję. Świadczy o tym szereg znaków. Ale po kolei. Po pierwsze, wprowadziliśmy zdjęcie do wyszukiwarki obrazów, która pokazała, że najstarszy wynik wyszukiwania pochodzi z 20 marca. Konkretnego źródła fotografii nie udało się zidentyfikować nawet za pomocą innych narzędzi wyszukiwania wstecznego.
Zdeformowane uszy, za duży but, dłonie stopione ze sobą
Przy bliższym spojrzeniu wątpliwości budzi kilka szczegółów: but klęczącej osoby, która rzekomo jest Putinem – jest nieproporcjonalnie duży i szeroki. Łydka tej samej nogi wydaje się wydłużona. Na wpół zakryta głowa jest nieproporcjonalnie duża względem reszty ciała. Ucho jest dziwacznie zdeformowane i ma nieokreślone zgrubienia, których nie widać na innych zdjęciach Putina. Po powiększeniu ucho Xi również wygląda na zdeformowane. Najbardziej niedorzeczny jest jednak widok mężczyzny stojącego po lewej stronie. Jego ręce wtapiają się w siebie.
Wiadomo, że takie niedorzeczne rozbieżności zawsze pojawiają się na zdjęciach, które zostały utworzone przy użyciu aplikacji AI i mają wyglądać na prawdziwe. Internet obiegło niedawno stworzone przez sztuczną inteligencję zdjęcie z aresztowania byłego prezydenta USA Donalda Trumpa, które nie miało miejsca. Aplikacje takie jak Midjourney czy DALL-E umożliwiają tworzenie „autentycznych” fotografii przedstawiających naturalne krajobrazy i ludzi, które są bogate w szczegóły – w niektórych przypadkach trudno je odróżnić od prawdziwych zdjęć. Ale AI nie jest idealna i nie radzi sobie z niektórymi ważnymi szczegółami, np. dłońmi i uszami, które są uważane za szczególnie problematyczne dla sztucznej inteligencji.
Detektor AI: na 57 proc. to fejk
Ponieważ w przypadku zdjęcia Putina i Xi wiele wskazuje na użycie sztucznej inteligencji, zbadaliśmy je również, używając detektora AI. Program Hugging Face analizuje fotografie pod kątem nieprawidłowości i ocenia, czy obraz powstał autentycznie, czy sztucznie. W przypadku Putina klękającego przed Xi detektor AI ocenia, że prawdopodobieństwo, iż zdjęcie jest fejkiem, wynosi 57 proc.
Na koniec wyszukaliśmy oficjalne zdjęcia przedstawiające wizytę państwową Xi w Rosji, zwracając uwagę na szczegóły podobne do tych, które widać na viralu z mediów społecznościowych. Wynik jest taki, że wśród materiałów amerykańskiej agencji fotograficznej Getty Images i rosyjskiej państwowej agencji informacyjnej TASS nie znaleźliśmy ani jednego zdjęcia, które przypominałoby to z klęczeniem. Również meble i przedmioty widoczne na autentycznych fotografiach prasowych w żaden sposób nie pasują do viralu.
Wniosek jest jeden. Zdjęcie Putina klęczącego przed Xi zostało sfałszowane. Nie można go znaleźć w materiałach żadnej agencji fotograficznej, a nasze analizy ujawniły kilka jednoznacznych szczegółów, wskazujących na to, że zdjęcie zostało stworzone przez program AI.