Erdoganovi imami u nemačkim džamijama
25. septembar 2018.
Tursko-islamski savez instituta za religiju (DITIB) je najveće krovno udruženje džamija u Nemačkoj. Uz Centralnu džamiju u Kelnu, pod okriljem tog udruženja nalazi se još oko 900 drugih džamija, a udruženje širom Nemačke ima oko 800.000 članova.
Veze sa Turskom veoma su jake. Naučna služba Bundestaga u spisku islamstičkih organizacija u Nemačkoj tako navodi: „DITIB je, prema svom statutu, povezan sa turskim državnim Predsedništvom za religijska pitanja (Dijanet). Turske imame koje Dijante šalje u džamije pod okriljem DITIB, tokom njihovog boravka finansiraju turski generalni konzulati.“
Veliki budžet, veliki uticaj
Dijanet je državna institucija za upravljanje religijskim pitanjima u Turskoj koja je direktno pod predsednikom. Osnovana je 1924. godine u vreme osnivača moderne Turske Kemala Ataturka i dugo godina važila je za instituciju u kojoj se zastupa umereni islam, i koja je cenjena u širokim slojevima stanovništva. Proteklih godina, Dijanet je svoj dosadašnji, uglavnom uzdržani način komuniciranja, promenio i pod Redžepom Tajipom Erdoganom i njegovom islamističko-konzervativnom AKP-vladom enormno dobio na značaju.
Danas za Dijanet radi oko 120.000 službenika, koji su, između ostalog, nadležni i za sadržaj redovnih molitvi petkom u oko 85.000 džamija u Turskoj. Sa godišnjim budžetom od oko milijardu evra, ta institucija ima veći budžet od Ministarstava unutrašnjih i spoljnih poslova.
Deca u uniformama
Tursko-islamski savez instituta za religiju (DITIB) u Nemačkoj je, i zbog veza sa Dijanetom, proteklih godina bio na meti kritika. Nakon što je turska vojska u januaru ove godine umarširala na sever Sirije, rukovodilac Dijaneta pozvao je da se u džamijama moli za pobedu Turske.
Kao posledica toga, pojavili su se video-snimci iz džamija u Nemačkoj na kojima su se mogla videti deca predškolskog uzrasta u uniformama. Uz to, na manifestacijama u znak sećanja na Prvi svetski rat podsećalo se na bitke iz tog rata i odavana je počast poginulima.
Prethodno se, u leto 2017, DITIB usprotivio tome da muslimanska udruženja učestvuju na organizovanim demonstracijama u Kelnu protiv islamističkog terora.
Nepoverenje
To u kojoj meri se DITIB u Nemačkoj orijentiše prema unutrašnje-političkim prilikama u Turskoj postalo je jasno najkasnije nakon neuspelog puča u Turskoj u leto 2016. godine. Imami DITIB-a su u svojim zajednicama u Nemačkoj navodno špijunirali pristalice propovednika Fetulaha Gulena i zato je nemački državni tužilac vodio istragu protiv 19 imama.
Godinama pre toga, DITIB je u za nemačke vlasti važio kao važan partner za razgovor kada je reč o pitanjima vere i integracije. To udruženje je i profitiralo od državnih subvencija, ali se, zbog dešavanja poslednih godina, taj imidž znatno pogoršao. Godine 2018. državne subvencije namenjene DITIB-u drastično su smanjene: dok je 2017. udruženje dobilo oko milion i po evra, 2018. mu je dodeljeno samo 300.000 evra.
To da se na DITIB odavno više ne gleda kao na partnera u pitanjima integracije, biće jasno i tokom predstojeće Erdoganove posete. U saopštenju DITIB-a navodi se da premijer Severne-Rajne Vestfalije Armin Lašet neće učestvovati na svečanoj ceremoniji otvaranja Centralne džamije u Kelnu (naslovna fotografija) na kojoj će biti Redžep Tajip Erdogan. Lašet je ranije više puta naglašavao da međunarodni odnosi podrazumevaju „otvorenu razmenu i kritički dijalog“. Čini se da otvaranje džamije pod okriljem DITIB-a nije pravo mesto za to.