Uspon i pad Ansar Dine

Poreklo: Ratnici Tuarega

U pustinjama na severu Malija, sukob između centralne vlasti i nomadskih Tuarega tinja već decenijama. U borbi za više autonomije, Tuarezi su formirali više oružanih grupa, uključujući tu i islamske ekstremiste okupljene u pokretu Ansar Dine. Njih je 2012. osnovao harizmatični Ijad Ag-Gali, ugledni pripadnik plemena Ifogas. Gali je još tokom devedesetih predvodio sopstvenu grupu pobunjenika. Pored toga, posredovao je u pregovorima o oslobađanju talaca između vlade Malija i terorističke organizacije „Al Kaida u islamskom Magrebu“. Galijeva paravojna organizacija razlikuje se od sličnih oružanih frakcija po svojoj religioznoj orijentaciji – njeni članovi pripadaju konzervativnoj struji salafista.

Uspon: podrška iz Zaliva

Gali je još pre osnovanja Ansar Dina imao bliske odnose sa sekularnim pobunjenicima iz Nacionalnog pokreta za oslobođenje Azavada (MNLA) i, sudeći po informacijama iz pojedinih izvora, već je pokušao da tamo preuzme vođstvo. Međutim, to mu nije pošlo za rukom. Ima i glasina da je Gali osnovao Ansar Dine uz blagoslov alžirskih bezbednosnih službi, kojima je odgovarala veza sa pobunjenicima u Maliju. To, doduše, nije potvrđeno. Istovremeno, malo ko spori da njegovi borci dobijaju podršku iz Saudijske Arabije i Katara, zemalja u kojima je sam Gali dugo boravio.

Kada su tuareški pobunjenici osvojili sever Malija u martu 2012, Ansar Dine borio se rame uz rame sa sekularistima iz MNLA. Ali dok je za MNLA glavno pitanje bila autonomija odnosno nezavisnost osvojenih teritorija, Ansar Dine su kao „branitelji vere“ smatrali da je ključno uspostavljanje šerijata. Ubrzo je došlo do sukoba u kome su islamisti pobedili. Početkom jula iste godine pripadnici pokreta Ansar Dine su uništili sedam mauzoleja u gradu Timbuktu, koji su bili deo svetske kulturne baštine UN. Do januara 2013. ta oružana grupa je kontrolisala veliku teritoriju, ali nakon intervencije francuskih trupa, islamisti su potisnuti i morali da napuste Timbuktu.

Labavi savezi i ideološki neprijatelji

Zbog svojih lokalnih korena, Ansar Dine se razlikuje od drugih islamističkih grupa koje deluju u istom regionu, na primer od Pokreta za jedinstvo i džihad u zapadnoj Africi. Sledbenici Ijada ag-Galija mahom su Tuarezi i Berberi sa severa Malija. Ali zbog insistiranja na strogom praćenju šerijata, ova grupa ima puno neprijatelja među muslimanima na severu Malija, koji su uglavnom umereni što se religije tiče.

Savezi između različitih grupa stalno se stvaraju i raskidaju, pa je teško je proceniti broj tačan broj članova Ansar Dine. Ali, nasuprot borcima MNLA, koji još uvek kontrolišu delove severnih teritorija, grupa je već izgubila na značaju, jer je deo njenih boraca prešao u druge, novije frakcije. Stručnjaci procenjuju da je broj pripadnika te grupe od više hiljada spao na nekoliko stotina. istovremeno, osnivač i vođa Ijad ag-Gali uspeo je da sačuvo određeni uticaj, nezavisno od svoje grupacije.