260809 Estemirowa Ermittlungen

Natalya Estemirova, Çeçenistan'ın başkenti Grozni'de evinin önünde kaçırıldıktan dokuz saat sonra ölü bulunmuştu. Çeçenistan'daki faili meçhul cinayetleri, işkence olaylarını ve diğer insan hakları ihlallerini aydınlatmaya çalışan Natalya Estemirova'nın katillerinin izine hala ulaşılamadı. Batılı ülkeler ve insan hakları savunucuları soruşturmanın yavaş yürümesini eleştirirken, halkın faili meçhul cinayetlere yönelik tedirginliği de artıyor.

İnsan hakları savunucusu Natalya Estemirova öldürüldüğünde Kremlin'den hızlı bir tepki gelmiş ve Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev cinayetin derhal aydınlatılmasını istemişti. Çeçenistan Devlet Başkanı Ramazan Kadirov da cinayetin faillerinin yakalanması için her şeyi yapacakları söylemişti.

Soruşturmada ilerleme yok

Ancak hem Rus hem de Çeçen yönetiminden gelen bu açıklamalar cinayetin aydınlanmasını sağlayamadı. Ne Natalya Estemirova ne de Estemirova'dan sonra öldürülen diğer insan hakları savunucuları Zarema Sadulaeva ve kocasının katilleri bulundu. Bu cinayetlerle ilgili soruşturmaların nasıl yürütüldüğüne ilişkin bilgi de verilmiyor. Sadece her şeyin kontrol altında olduğunu söyleyen Başsavcı Yuri Çayka, sonbaharda cinayete ilişkin ilk raporun açıklanacağını duyurdu. Estemirova'nın çalıştığı insan hakları kuruluşu "Memorial" adlı örgütten Anna Karetnikova ise olayın çözüleceğinden ümitli değil:

"Estemirova öldürüldükten sonra bize dört olasılıktan söz ettiler. Bunlardan biri onun mesleğiyle bağlantılı, diğer üçü ise çok saçma. Bu olayda ilerleme kaydedilip, katillerin cezanladırılacağına ilişkin benim büyük bir ümidim yok. Tabii bu durum görgü tanıklarının ifade vermekten korktuğu gerçeğiyle de yakından bağlantılı."

Cinayet korkusu

Çeçenistan'daki faili meçhul cinayetler yüzünden korku duyan halk ise sessiz. Başkent Grozni'de Natalya Estemirova'nın kaçırılmasına tanık olanlar bile yetkililere bilgi vermeye cesaret edemedi. Hatta giderek büyüyen bu korku nedeniyle başka cinayetler karşı düzenlenen dayanışma ve anma etkinliklerinden de Estemirova'nın ölümünden sonra vazgeçildi. Estemirova'yı anmak için Moskova'da düzenlenen etkinliğe de sadece 100 kişi katıldı ve suçların yakalanmasını istedi. Bu tören de resmi makamların izniyle oldu. Zira birçok kişi, insan hakları savunucularını öldürenlerin daha da ileri gitmesinden korkuyor. "Memorial"ın çalışanlarından Aleksander Çerkassov, önlem almak zorunda kaldıklarını söylüyor:

"Bir arkadaşımızı Çeçenistan dışına çıkarmak zorunda kaldık. Bu arkadaşımız öldürülen Natalya Estemirova'ya son araştırmalarına yardım ediyordu. Onun da aynı şekilde öldürülmesi tehlikesi çok yüksekti."

Kadirov bağlantısı

Pek çok insan hakları savunucusu gibi Çerkassov da cinayetle Çeçenistan yönetimi arasında bağlantı olduğu kanısında. Ancak Çeçen yönetimi suçlamaları kabul etmiyor. Çeçenistan Devlet Başkanı Ramazan Kadirov, iftirada bulunduğu gerekçesiyle "Memorial" yöneticisi Oleg Orlov hakkında dava açılmasını istedi. Oleg Orlov, Kadirov'u Estemirova'nın ölümünden sorumlu tutmuştu. İnsan hakları savunucuları ise gözlerinin korkutulmasına izin vermek istemiyor. Çeçenistan'daki bir insan hakları savunucusu "Çok zor olsa da pes etmeyeceğiz!" diyor:

"Biri öldüğünde, onun yerine kimin geçebileceği ve boşluğunu kimin doldurabileceği sorusunu kendimize yöneltiyoruz. Bu konuda açık olmalıyız ve bilgi akışını sağlamalıyız. Bizim için Natalya Estemirova olmadan Çeçenistan'dan ve Kuzey Kafkasya'dan bilgi almamız oldukça zorlaştı, ama haber alacağız."

Christina Nagel / Çeviri: Deniz Eğilmez

Editör: Hülya Köylü