ABD-Rusya ilişkilerinde yeni dönem

ABD Başkanı Joe Biden, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı görüşmeyi "iyi" ve "olumlu" olarak değerlendirirken Rusya'ya insan haklarının gündemde kalacağı mesajını verdi.

Başkan Biden, Rusya lideri Putin ile İsviçre'nin Cenevre kentinde yaptığı üç saatten fazla süren görüşmenin ardından basın toplantısı düzenledi.

Washington ve Moskova arasında gerginliğin yaşandığı bir dönemde düzenlenen zirvede, liderler her iki ülkenin büyükelçilerinin de görevlerine geri dönmeleri konusunda uzlaşırken silah kontrolü için görüşmelere başlanması yönünde mutabakata vardı.

Biden, yeni ve karmaşık silahların yayılmasını önleme yönünde "ikili stratejik istikrar diyalog mekanizmasının kurulması" için mutabakat sağlandığını kaydetti. Buna göre, iki ülkenin askeri ve diplomatik yetkililerinin yeni ve gelişmiş silahların kontrolü için bir mekanizma kurması öngörülüyor. Stratejik istikrara ilişkin bu görüşmelerin küresel güvenlik için önemli bir mesaj olduğu belirtiliyor.

"Görüşmenin tamamı iyiydi, olumluydu" diyen Biden, "Farklı görüşlerde olduğumuz zaman da bunu dile getirdik, ama gerilimli bir atmosferde değil" şeklinde konuştu. Putin'in ABD ile gerginlik istemediğini belirten Biden, "En son istediği şeyin Soğuk Savaş olduğunu düşünüyorum" dedi. Biden, bu görüşmede "güven" konusunun değil ülkelerin "çıkarlarının" söz konusu olduğunu söyledi.

"İnsan hakları masada kalacak"

Basın mensuplarının sorularını yanıtlamadan önce Putin ile yaptığı görüşmenin ana hatlarını aktaran Biden, Rus lidere insan hakları konusunun gündemde kalacağını söylediğini belirtti. "İnsan hakları ihlal edildiği zaman söz konusu olanın Rusya'ya saldırmak değil, demokratik değerleri savunmak" olduğunu söyleyen Biden, bunun ülkesinin "DNA'larında" olduğunu söyledi.

Biden, Putin'e "İnsan hakları hep masada olacak dedim" şeklinde konuştu. Biden bir soru üzerine ise muhalif lider Aleksey Navalni'nin cezaevinde hayatını kaybetmesi halinde, bunun sonuçlarını Rusya için "yıkıcı" olacağını söyledi.

Seçimlere müdahale etmeme uyarısı

Başkan Biden, Rusya Devlet Başkanı Putin'i ABD seçimlerine müdahale etmemesi ve yeni siber saldırılar konusunda da uyardı. Biden, ABD'nin "demokratik egemenliğine saldırı veya demokratik seçimleri istikrarsızlaştırma çabalarına müsamaha göstermeyeceğini ve karşılık vereceğini" söyledi. Biden, enerji ve su şebekesi gibi önemli alt yapı tesislerine siber veya doğrudan saldırının da "tabu" olduğunu Putin'e söylediğini aktardı.

Bu konu, Rusya ve ABD arasında gerilim yaratan konulardan birini oluşturuyordu. ABD kurum ve kuruluşlarına yönelik siber saldırılardan Washington Rus hackerları sorumlu tutuyor. Bunun yanı sıra ABD istihbaratı Rusya'yı başkanlık seçimlerine müdahale etmekle suçluyor, ancak Moskova bu iddiaları reddediyor.

Ortak bildiri

Biden ve Putin ayrı ayrı düzenlendiği basın toplantıları sonrasında iki lider ortak bir bildiri yayınladı. Bildiride, Rusya ve ABD'nin gerginlik dönemlerinde bile stratejik alanda öngörülebilir olma, silahlı çatışma risklerini ve nükleer savaş tehdidini azaltmaya yönelik olarak ortak hedeflerde ilerleme kaydedebilecekleri belirtildi. Bildiride ayrıca Yeni Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşması'nın süresinin kısa bir süre önce uzatıldığı hatırlatılarak, "nükleer bir savaşın kazanılamayacağı ve böyle bir savaşın asla çıkarılmayacağı" yönündeki taahhüdün yinelendiği vurgulandı.

DW, AFP, dpa/JD,HS

© Deutsche Welle Türkçe