EU Elektroschrott

Avrupalılar yılda kişi başı ortalama 20 kilo elektronik hurda üretiyor. Vadesini dolduran buzdolabı, video ve bilgisayar gibi elektronik cihazların sadece küçük bir bölümü ayrıştırılarak geri dönüştürülüyor. Bu durum çok zehirli bazı maddelerin ev atıklarına karışmasına neden oluyor. Ayrıca bu çok büyük bir hammadde ziyanı anlamına geliyor.

Elektronik hurda tasarısından sorumlu olan Avrupa Parlamentosu’nun Hrıstiyan Demokrat milletvekili Karl-Heinz Florenz bu durumu "Bu hammaddelerin çocuklarımıza ait olduğunu düşünmemiz lazım. Elbette onlar da gelecekte bir şeyler üretmek isteyecek. Bu nedenle hammaddelerin verimli bir şekilde kullanılması ve geri dönüştürülmesi konularına büyük önem göstermemiz gerekli. Biz de aynen öyle yapıyoruz" sözleriyle açıkladı.

Gümrük memurlarının eli kolu bağlı

Tasarının hedefi geri dönüştürülmek üzere toplanan elektronik hurda miktarının arttırılması... Şu anda yılda kişi başı yaklaşık 4 kilo elektronik hurda toplanıyor. Başını İtalya'nın çektiği bazı AB ülkelerinde bu miktar çok daha düşük… Avrupa Parlamentosu, tasarı sayesinde 2016 yılına kadar ev atıklarına karışan elektronik hurdaların yüzde 85'inin geri dönüşüm için ayrıştırılmasını planlıyor. Florenz "Topladığımız elektronik hurdaları yine Avrupa'da işlemek istiyoruz. Bu bağlamda çok büyük bir boşluk söz konusu... Hurdaların büyük bir bölümü yasadışı yollarla, örneğin Çin veya Hindistan'a ihraç ediliyor. Hurdaları burada çok kötü bir geri dönüşüm süreci bekliyor" şeklinde konuştu.

Ancak bu konuda gümrük memurlarının eli kolu bağlı... Genellikle elektronik hurdalar kayıtlarda ikinci el cihaz olarak gösteriliyor. Yasa tasarısı uyarınca bunun önüne geçmek için cihazların çalışır durumda olduğunun belgelenmesi gerekecek.

Satmadıkları ürünleri de geri alacaklar

Avrupa Parlamentosu'nun Yeşiller Partisi Milletvekili Rebecca Harms, toplanan elektronik hurda miktarının artırılması için eski elektronik cihazların iadesinin kolaylaştırılmasına ihtiyaç duyulduğuna dikkat çekti. Harms "Ben elektronik cihaz satıcılarıyla uzun uzadıya görüşülecek bir şey olmadığı inancındayım. Eski cihazları geri almak zorundalar. Tüketiciler için eski cihazların iadesi kolaylaştırıldığı takdirde sistem tıkır tıkır işler" açıklamasını yaptı.

Tasarı kabul edilirse elektronik cihaz satan firmalar, kendi üretmedikleri cihazları da geri alacak. Hrıstiyan Demokrat milletvekili Karl-Heinz Florenz eski elektrikli diş fırçası ve cep telefonu gibi cihazların toplanmasının büyük önem taşıdığı, zira özellikle bu cihazların çöpe atıldığı uyarısında bulundu. Florenz "Sorun eski mobil telefonların sadece yüzde ikisinin toplanabilmesi. Mobil telefonların toplanmasını istiyoruz. Çünkü bir milyon mobil telefon 250 kilogram gümüş ve 25 kilogram altın anlamına geliyor" dedi.

Yasa tasarısının Avrupa Parlamentosu'nun ardından Avrupa Konseyi'nin de onayından geçmesi gerekiyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Martin Bohne / Çeviri: Banu Ertek

Editör: Hülya Köylü