Aliyev: Ermenistan ile barış hiç olmadığı kadar yakın
23 Nisan 2024
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Moskova’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmesinden bir gün sonra Ermenistan ile bir barış anlaşmasına hiç olmadıkları kadar yakın olduklarını açıkladı.
Bakü'nün geçen sonbaharda bir yıldırım harekatıyla Dağlık Karabağ'ın kontrolünü ele geçirmesinin ardından olası bir anlaşmaya dair haberler, Ermenistan'da protestolara yol açtı.
Salı günü Azerbaycan ve Ermenistan'dan ekipler, iki tarafın Sovyet dönemi haritalarına dayanarak belirlemeyi kabul ettiği bir sınır bölümünde fiziksel incelemelere başladı.
Olası bir barış anlaşmasıyla ilgili "Daha önce hiç olmadığı kadar yakınız" ifadelerini kullanan Aliyev "Barış anlaşmasının nasıl olması gerektiği konusunda artık ortak bir anlayışa sahibiz. Sadece ayrıntıları ele almamız gerekiyor" dedi.
Bakü'de siyasi analistlerle televizyonda yayınlanan bir toplantıda konuşan Aliyev "Her iki tarafın da zamana ihtiyacı var... İkimiz de bunu yapmak için siyasi iradeye sahibiz" dedi.
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan gecen ay Bakü'nün Sovyet döneminde kendilerine ait olduğu söyledikleri dört sınır köyünün geri verilmesi talebine olumlu yanıt vermişti.
Aliyev: Arabuluculuğa ihtiyacımız yok
Aliyev Kazakistan’ın iki ülkenin dışişleri bakanlarının bir araya geleceği bir toplantıya ev sahipliği yapma önerisini kabul etti. Daha önce Rusya, Fransa, İran, ABD ve Almanya iki ülke arasında arabuluculuk yapmaya çalışmıştı. Ancak on yıllarca süren görüşmeler sonuçsuz kalmıştı.
Aliyev üçüncü bir tarafın gözlemciliği konusunda "Herhangi bir tür arabuluculuğu dile getirmiyoruz. Çünkü şu an sınırda olup bitenler, yalnız bırakıldığımız takdirde er ya da geç anlaşmaya varabileceğimizi gösteriyor" dedi.
İki ülkenin içişleri bakanları yaptıkları açıklamalarda uzmanların sınır bölgesini incelediklerini ve sınır çizimi için koordinatları belirlediklerini söyledi.
Erivan'da protestolar
Öte yandan bu haberler üzerine Ermenistan'da yeni gösteriler patlak verdi. Erivan'ın daha fazla toprak vermesinden endişe eden protestocular Ermenistan-Gürcistan karayolunun çeşitli noktalarında trafiği engelledi.
Ermenistan Salı günü yaptığı açıklamada "Ermenistan egemenliğindeki toprakların herhangi bir bölümünün devredilmesinin" söz konusu olmadığını belirtti.
Azerbaycan'a iade edilecek dört terk edilmiş yerleşim yeri - Aşağı Eskipara, Bağanis Ayrım, Heyrimli ve Kızılhacılı - 1990'larda Ermeni güçleri tarafından ele geçirilmiş ve bu bölgenin Azeri sakinleri bölgeyi terk etmeye zorlanmıştı. Civardaki köylerin Ermeni sakinleri, ülkenin geri kalanından izole olacaklarından ve bazı evlerin Azerbaycan topraklarına dahil olacağından endişe ediyor. Bölge, denize kıyısı olmayan Ermenistan için stratejik öneme sahip. Hayati bir ticaret yolu olan Gürcistan'a giden karayolunun birkaç küçük bölümünün de bu kapsamda devredilebileceği belirtiliyor. Sınırın, büyük bir Rus doğalgaz boru hattına yakın olacağı ve aynı zamanda avantajlı askeri pozisyon sunan bir bölgeden geçeceği kaydediliyor.
Paşinyan: İki ülkenin artık temas hattı değil sınırı olacak
"Yeni bir savaştan kaçınmak için" sınır anlaşmazlığının çözülmesi gerektiği konusunda ısrar eden Paşinyan Cumartesi günü yaptığı açıklamada, 1992'den beri bölgede görev yapan Rus sınır muhafızlarının değiştirileceğini söyledi.
Paşinyan "Rus sınır muhafızları bölgeden çekilecek ve Ermenistan ve Azerbaycan sınır muhafızları devlet sınırını kendi başlarına korumak için işbirliği yapacaklar" şeklinde konuştu.
Paşinyan sınırın belirlenmesinin "önemli bir değişiklik" olduğunu ve bunun iki ülkenin "artık temas hattı değil sınırı olduğu anlamına geleceğini, bunun da bir barış işareti olduğunu" söyledi.
Güney Kafkasya'daki iki komşu ülke arasında on yıllardır devam eden gerginlik, geçtiğimiz sonbaharda Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ'a girerek bölgenin kontrolünü tamamen sağlamasıyla yeniden yükselmişti.
Uluslararası alanda Azerbaycan toprağı olarak kabul edilen ancak 1990'lardan itibaren ayrılıkçı Ermeniler tarafından yönetilen Dağlık Karabağ'ın yeniden Azerbaycan'ın eline geçmesinin ardından bölgede yaşayan yaklaşık 120 bin Ermeni'nin neredeyse tamamı Ermenistan'a sığınmıştı.
AFP / SSB, EC