Alman ekonomisinde darboğaz endişesi

Koronavirüs endişesi Avrupa'yı sarmışken virüsün ekonomik boyutu da birçok ülkede kaygı yaratıyor. Koronavirüs salgınının küresel ekonomideki girift üretim ve tedarik süreçlerine etkilerinin ülke ekonomilerine yansıması bekleniyor.

Dünyada Çin ve ABD'nin ardından en fazla ihracat yapan üçüncü ülke konumunda bulunan Almanya'da da endişe hakim. Küresel tedarik zincirine bağlı Alman ekonomisinde çarkların dönebilmesi için Alman ekonomistlerden hükümete çok daha geniş kapsamlı önlem alınması çağrısı geldi.

Alman Ekonomik Uzmanlar Konseyi yayınladığı 18 sayfadan oluşan raporda ekonomistler, virüsün ekonomik etkileri konusunda en büyük zorluğun hem arz hem de talep şoku yaratması olduğu uyarısında bulunuyor.

Çin'de haftalardır üretimin durduğu veya durma noktasına geldiği fabrikalarda birincil malların veya ara mamüllerin üretimi ve dolayısıyla satışı yapılamıyor. Bu durum da Avrupa ile ticareti ve Avrupa'daki üretim süreçlerini etkiliyor.

"Üretim süreci durma noktasına gelebilir"

Küresel tedarik zincirine bağlı Alman ekonomisinin koronavirüsün ekonomik etkilerine karşı daha duyarlı olduğunu belirten ekonomistler, Çin veya Kuzey İtalya'dan birincil malların tedarikinde yaşanacak darboğazların Almanya'daki üretim sürecini durma noktasına getirebileceğini belirtti.

Almanya ihracatının lokomotifi otomotiv sektörünün de bu durumdan etkilenebileceğine dikkat çekiliyor. Audi'den bir sözcü şu an üretimin devam ettiğini ancak orta vadede, özellikle tedarik zinciri göz önünde bulundurulduğunda, durumun nasıl gelişeceğini tahmin edemediklerini kaydetti. Sözcü muhtemel darboğazları aşmak için önlemler üzerinde çalıştıklarını aktardı.

Önerilen tedbirler

Gerekirse Almanya'nın "kara sıfır" diye tabir edilen ve yeni borç almama stratejisini temel alan bütçe politikasını askıya almasını tavsiye eden ekonomistler, şirketlerde satışların düşmesi ve üretim kesintileri nedeniyle oluşabilecek likidite darboğazından kaçınmak için hükümete ne gerekiyorsa yapılması çağrısında bulundu.

Ekonomistler gelir vergisi, kurumlar vergisi ve satış vergisinin faizsiz olarak ertelemesinin uygulanabileceğini kaydetti. Ayrıca Almanya'nın birleşmesinden bu yana uygulanan dayanışma vergisinin de kısmen sonlandırılmasını tavsiye etti.

Almanya Başbakanı Angela Merkel Çarşamba günü düzenlediği basın toplantısında virüsün Alman ekonomisine zarar vermesinin önlenmesi için ne gerekiyorsa yapılacağını söylemişti.

Borsalardaki düşüş ve piyasalarda güvenli liman olarak tabir edilen yatırımlara yönelmenin de bu şoktan kaynaklandığını  kaydeden ekonomistler, bunun başka şokları da tetikleyebileceğini ve reel ekonomide aşağı yönlü bir trende neden olabileceği uyarısında bulundu.

Ekonomide etkileri görülüyor

Münih merkezli Ekonomik Araştırma Enstitüsü'nün (ifo) araştırmasına göre Alman şirketlerinin yüzde 56,2'si koronavirüsün olumsuz etkilerini hissediyor. En fazla turizm ve hizmet sektörünün etkilendiği belirtiliyor.

İmalat sanayindeki şirketlerin yarısının hammadde ve ara mamul sorunlarına dikkat çektiğini gösteren araştırmada, ticaret yapan şirketlerin yüzde 63'ünün arzdaki gecikmeler ve düşen talepten dolayı zorluk çektiğini ortaya koyuyor.

Avrupa'da otomotiv sektörü zorda

Öte yandan Avrupa'daki otomobil ve otomotiv yedek parça üreticilerinin de tedarik zincirindeki sorunlar ve virüs nedeniyle üretimi kısıtladıkları belirtiliyor. Fiat Chrysler'in İtalya'daki bazı fabrikalarda üretime ara verdiği bildirildi.

İtalyan lastik üreticisi Pirelli'nin de kuzey İtalya'da bulunan bir üretim tesisinde üretimi durdurduğu açıklandı. Seat da üretimi durdurması halinde işçileri geçici olarak işten çıkarması gerekeceğini duyurdu. Volkswagen'ın Barselona civarındaki fabrikasında bir vardiya eksilttiği bildirildi.

Çin'den destek adımı

Öte yandan Çinli yetkililer koronavirüsün küresel tedarik zincirinde yarattığı etkinin Çin'in ihracat ve ithalatı üzerinde baskı oluşturacağını açıkladılar.

Çin Ticaret Bakanlığı yetkilisi Li Xingqian gazetecilere verdiği online brifingde kilit hammadde ihracatını genişletmek ve tedarik zincirindeki aksaklıklarla baş etmek için Çinli firmalara destek olacaklarını, ancak kısa vadede koronavirüsün küresel ekonomiye etkilerinden kaçınmanın mümkün olmadığını söyledi.

Diğer taraftan Çin'de araç satışlarının Şubat ayında koronavirüs salgını nedeniyle gerileyen talep sonucu yüzde 79,1 düştüğü bildirildi.

Merkez Bankalarından önlem

ABD Merkez Bankası (Fed) ve İngiltere Merkez Bankası'nın (BOE) olağanüstü faiz indirimine gitmesi koronavirüs nedeniyle bir resesyon yaşanmasının önüne geçmek için adım atılması gerektiğinin sinyalini verdi.

Bu durum Avrupa Merkez Bankası (ECB) üzerinde de baskı yaratıyor. ECB'nin Avrupa ülkelerinin koronavirüs ile mücadelesine yardım etmek için para politikasının sınırlarını zorlayarak ekonomiyi canlandırıcı önlem paketi açıklayacağına kesin gözüyle bakılıyor.   

Küresel piyasalar

ABD Başkanı Donald Trump'ın koronavirüsün etkisini azaltmak adına Avrupa'dan ABD'ye olan tüm seyahatleri geçici olarak askıya alması sonrasında virüsün ekonomilere yansıması endişelerinin artmasıyla dünya genelindeki piyasalar geriledi.

Pazartesi günü 2008 finansal krizinden bu yana en sert düşüşü kaydeden ABD borsalarında Dow Jones endeksi dün de yüzde 5'in üzerinde değer kaybı yaşadı.

Bugün Frankfurt DAX endeksi açılışta yüzde 5.5 düşerek 2016 yılından bu yana en düşük seviyeye indi. Londra FTSE 100 endeski ve Paris CAC 40 endeksi de yüzde 5'den fazla düştü.

Brent petrolün varil fiyatı Ocak ayı başında 72 dolardan 30 doların altına kadar düştükten sonra bugün de yüzde 5'e yakın değer kaybı ile 34 dolardan işlem görüyor.

ABD'nin Avrupa'dan tüm seyahatleri geçici olarak yasaklamasının tetiklediği koronavirüs kaynaklı küresel riskten kaçış ile Dolar/TL de 6,20 seviyesinin üzerinde işlem görüyor.

DW, dpa, Reuters / SSB, JD

© Deutsche Welle Türkçe