Alman hekimler azot oksidin tehlikelerini tartışıyor

Azot oksit ve partiküler madde ne kadar tehlikeli? Almanya’da şehir merkezlerine yönelik sürüş yasakları tartışmasına akciğer uzmanı hekimler de dahil oldu. Ancak hekimler, yaptıkları değerlendirmelerde görüş birliğine varamıyor.

İlk olarak, Alman Solunum ve Akciğer Hastalıkları Derneği (DGP) 3 Aralık'ta yayınladığı raporunda, hava kirliliğine yol açan zararlı maddelere işaret etti. Raporda, hava kirliliğine yol açan çeşitli maddelerin akciğer, kalp, organ sistemi, beyin ve doğmamış çocuklar üzerindeki etkileri listelendi.

Uzmanlar raporlarında, hava kirliliğine yol açan maddelerin azaltılmasını ve yasal sınır değerinin düşürülmesine talep etti. Ayrıca somut düzenleyici tedbirlerle bir "kirliliğe yol açan maddelerden kaçınma kültürü" oluşturulması çağrısında bulunuldu.

Epidemiyolojik çalışmalar mı, yoksa toksikolojik deneyler mi?

Uzmanlar bununla birlikte sınır değerinin belirlenmesinin bilimsel zorluklarına da dikkat çekti. Çünkü istatikçiler, siyasilere sundukları tavsiyelerde epidemiyolojik çalışmaları temel alıyor. Yasa koyucular da buna göre geçerli sınır değerlerini belirliyor.

Ancak uzmanlar toplumda hastalıkların nedenlerini ve yayılmasını istatistiklere dayanarak ele alan epidemiyoloji de yeterli gelmediğini savunuyor. Raporun yazarları, "Genellikle karayolu trafiğinde kirliliğe yol açan madde karışımları meydana geldiğinden, tek tek bileşenlerin etkilerinin epidemiyolojik olarak ayrılmasının zor veya imkansız olabileceğine dikkat çekiyor. Buna karşılık, hücreler, hayvanlar veya insanlar üzerinde yapılan deneysel toksikolojik çalışmaların daha da etkili olabileceği belirtiliyor.

Hekimler görüş birliğine varamıyor

Bir grup üst düzey akciğer uzmanı hekim de epidemiyolojik çalışmaların yetersizliğini eleştiriyor. Alman Solunum ve Akciğer Hastalıkları Derneği (DGP) raporundaki değerlendirmelere katılmayan bu doktorlar, yasal sınır değerinin daha da azaltılması gerektiği sonucuna katılmıyor. Bugüne dek 112 Alman akciğer uzmanı hekim, mevcut azot oksit ve partiküler madde sınır değerinin düşürülmesi görüşüne, karşı poisyon aldı.

Pnömolog ve yoğun bakım doktoru Dieter Köhler, bu grubun oluşmasını sağladı ve aynı zamanda 2019 yılının başında grubun genişlemesi için destekçiler buldu. Köhler geçtiğimiz Eylül ayında "Ärzteblatt" isimli Alman tıp dergisinde, geçerli kirlilik sınırlarını hesaplamak için kullanılan epidemiyolojik çalışmaların "bilimsel temelini" reddeden bir makale yayınladı.

Dieter Köhler, epidemiyologların nedensellik ve korelasyon konularında yol açtığı eleştirisini yöneltiyor. Köhler, yüksek düzeyde partikül madde ve azot oksit içeren alanlarda bulunanların ortalama olarak daha erken öldüklerini ancak bunun partiküler madde ve azot oksit nedeniyle olup olmadığının netlik kazanmadığını savunuyor.

Erken ölümlerin, sigara, alkol, fiziksel aktivite eksikliği, tıbbi bakım eksikliği, düzensiz ilaç kullanımı gibi faktörlere de bağlı olabileceğini belirten Köhler ve diğer imzacılar, "Tüm bu faktörler genellikle, hava kirliliğine yol açan maddelerin artan riskinden yüz kat daha güçlü bir etkiye sahip" diyor.

"Pek çok sigara kurbanı var ancak NOx ölümleri nerede?"

Köhler, partiküler maddeden ve azot oksitten kaynaklanan çok sayıda ölüm olması durumunda, akciğer uzmanı hekimlerin bunu farketmeleri gerektiğini söylüyor.

Pnömolog ve yoğun bakım doktoru Dieter Köhler, Almanya Federal Çevre Dairesi (UBA) tarafından yaptırılan bir epidemiyolojik çalışmayı örnek olarak veriyor. Bu çalışma, azot oksit nedeniyle yıllık 6 bin ile 13 bin ve partiküler madde nedeniyle yıllık 60 bin – 80 bin arası ölümler olduğunu hesaplıyor. Köhler, böyle bir durumun sigara içmenin bir sonucu olarak ölenlerin sayısı ile aynı olacağını belirtiyor.

Karşı pozisyon alan hekimler bu nedenle, "Uygulamalarında ve kliniklerinde, akciğer uzmanı hekimlerin günlük olarak sigaraya bağlı ölümlere tanık olduklarını ancak, dikkatli incelemeden sonra bile, partiküler madde ve azot oksidin neden olduğu ölümlere rastlamadıklarını belirtiyor.

Köhler ve meslektaşları raporlarını sürüş yasakları, sınır değerler ve dizel egzoz gazları hakkındaki duygusal tartışmaya daha fazla tarafsızlık getirmeye yardımcı bir araç olarak görüyor. En azından bu konuda, akciğer uzmanı hekimler görüş birliği sağlayabiliyor.

Fabian Schmidt

© Deutsche Welle Türkçe