Almanya’da aşılama nasıl yapılacak?

Avrupa Komisyonu'nun koronavirüse karşı Pfizer-BioNTech ortaklığında geliştirilen aşıya onay vermesinin ardından Almanya'da aşılamanın Noel tatilinin ardından yapılması planlanıyor. Avrupa İlaç Dairesi (EMA) de aşıya yeşil ışık yakmıştı.

Almanya Sağlık Bakanı Jens Spahn ilk başta aşı arzının düşük olacağını söyledi. İngiltere'nin ilk 12 günde 300 bin kişiyi aşıladığını belirten Spahn Almanya'nın da bunu yapabileceğini kaydetti.

Ancak akıllarda aşılama ile ilgili bir çok soru işareti mevcut. Aşılamaya dair en çok merak edilen sorular ve cevaplarını derledik.

Almanya kaç milyon aşı alacak?

Pfizer-BioNTech aşısından Almanya‘da ilk etapta 400 bin doz mevcut olacak. Sağlık Bakanlığına göre Ocak ayında 3 ila 4 milyon doz tedarik edilecek. Spahn 2021'in ilk çeyreğinde 11 ila 13 milyon doz tedarik edilmesini öngörüyor. İki doz yapılması gereken aşı bu durumda 5,5 ila 6,5 milyon kişiye uygulanabilecek. Almanya şimdiye kadar BioNTech ve diğer üreticilerle 300 milyon doz aşı için çeşitli anlaşmalar yaptı.

Almanya'da aşı nasıl dağıtılacak?

Federal hükümet eyaletlerdeki 27 lokasyona nüfus yoğunluğuna göre aşıları dağıtacak. O aşamadan itibaren eyaletler aşıların saklanması ve dağıtımından sorumlu olacak. Aşılama için gerekli enjektör gibi malzemelerin dağıtımından da eyaletler sorumlu olacak.

Lojiktik olarak nasıl yapılacak?

BioNTech Avrupa Komisyonu'nun onayından sonra Almanya'nın aşılarının Pfizer'in Belçika'nın Puurs kasabasındaki fabrikasından Almanya'daki bir merkez dağıtım noktasına gönderileceğini, oradan da eyaletlere dağıtılacağını açıkladı.

Aşının eksi 70 derecede saklanması gerekiyor. Özel olarak tasarlanmış nakliye kutularında bu sıcaklık seviyesinde 15 güne kadar taşınabiliyor.

Buzdolabında beş güne kadar muhafaza edilebiliyor.

Nerede üretilecek? Üretim ne kadar sürüyor?

BioNTech ve Pfizer bu yıl dünya çapında 50 milyon doz dağıtmayı hedefliyor. 2021'de Mainz, Idar-Oberstein ve Marburg da dahil olmak üzere 1,3 milyar doza kadar üretim yapılması planlanıyor. Şirket üretilen aşıyı işlemek, doldurmak ve etiketlemek için Pfizer'in Belçika'daki fabrikasına gönderecek. Marburg'daki fabrikanın yılın ilk yarısında 250 milyon doz üretmesi planlanıyor. Şirkete göre aşının üretimi bir hafta, kalite kontrolünün yapılıp piyasaya verilmesi ise üç hafta sürüyor.

Aşılama nerede yapılacak?

İlk etapta aşılama doktor muayenehanelerinde aşıyı eksi 70 derecede saklamanın zorluğundan dolayı eyaletlerdeki aşılama merkezlerinde yapılacak. 442 aşılama merkezinin hazır olması planlanıyor. Aşılama için 10 bin doktor ve yardımcı personel başvurdu. Bakım evleri ve hastanelere mobil aşılama ekipleri gidecek.

Aşılama ne zaman başlıyor?

Avrupa İlaç Dairesi (EMA) ve Avrupa Komisyonu'nun onayından sonra aşılamanın 27 Aralık'ta başlaması planlanıyor. Aradaki günlerde Almanya'da aşı çalışmalarından sorumlu olan Paul Ehrlich Enstitüsü’nün aşıları kontrol edebileceği belirtiliyor.

Diğer aşılarda durum ne?

Avrupa İlaç Dairesi (EMA)‘nin Moderna'nın aşısı hakkındaki kararını 6 Ocak'ta vermesi bekleniyor. AB, BioNTech'in 300 milyon doz aşısının yanında 160 milyon doz da Moderna aşısı satın almak için anlaşma yapmıştı. Astrazeneca (400 milyon doz) ve Janssen Pharmaceutica (400 milyon doz)  aşılarının değerlendirilme süreçleri de Avrupa İlaç Dairesi'nde (EMA)başladı. Sanofi -GSK (300 milyon doz) ve Curevac (405 milyon doz) ile sözleşmelere imza atan AB, Novavax (200 milyon doz) ile de görüşmeleri sürdürüyor. Aşılar AB üyesi ülkelere nüfuslarına göre dağıtılacak.

Aşı nasıl yapılıyor?

Aşı, üç hafta arayla her hastanın üst kolundaki delta kasına bir doz şeklinde uygulanacak. Rostocklu virolog Andreas Podbielski aşının prensip olarak herhangi bir kasa yapılabileceğini belirterek ancak kola ulaşmanın çok daha rahat olduğunu söylüyor. Etken madde birkaç saat kasta kalacak ve böylece vücudun maddeyi tanıması ve reaksiyon göstermesi için vakti olacak.

Mutasyona uğrayan yeni türde etkili mi?

Avrupa İlaç Dairesi (EMA)‘nin Direktörü Emer Cooke aşının şu aşamada mutasyona uğrayan yeni türde etkili olmadığına dair bir kanıt bulunmadığını belirtiyor. Ancak yeni türle ilgili daha fazla bilgi toplanması gerektiği belirtiliyor.

Alman hükümetine Covid-19 salgınıyla ilgili danışmanlık yapan Berlin Charite Hastanesi Viroloji Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Christian Drosten ise mutasyona uğrayan yeni türle ilgili "çok endişeli olmadığını" belirterek henüz ellerinde net bilgi bulunmadığını belirtti. Viyana Bilim Akademisi'nden (CeMM) Andreas Bergthaler de gelişmelerin "çok da alarm verici” olmadığını kaydetti.

Önce kim aşı olacak, kim bekleyecek?

Federal aşılama talimatnamesine göre 80 yaşın üzerindekiler ve bakım evinde kalanlar ilk aşı yapılacak grubu oluşturacak. İlk gruba girenler arasında acil servislerde ve korona servislerinde çalışan sağlık personeli de bulunuyor.

Bu gruba giren kişi sayısının 8,6 milyon olduğu belirtiliyor. Aşılanması acil olmayan gruba ise 60 yaşın altında ve bir sağlık sorunu olmayan ve risk grubu ile temas etmeyen kişiler giriyor. Bu gruptakiler 45 milyon kişiyi buluyor.

Nasıl aşı yaptırılabilecek?

Aşı yaptırmak sadece randevu ile mümkün olacak. Randevuları eyaletler kendileri belirleyecek. Baden-Württemberg eyaletinde başvuru için bir telefon uygulaması kullanılacak. Aşağı Saksonya'da ise bir telefon hattı üzerinden randevu alınacak.

Kitlesel aşılama ne zaman başlayacak?

İlk haftalarda sadece sınırlı sayıda aşı mevcut olacak. Sağlık Bakanı Jens Spahn kitlesel aşılama için gelecek yazı işaret ediyor. O zaman aşılamanın aşılama merkezlerinden muayenehanelere kaydırılması da söz konusu olabilecek.

Günde kaç kişi aşılanabilecek?

Bu kararı da eyaletler verecek. Bavyera ve Hessen eyaletleri aşı merkezlerinde günde 30 bin, Berlin eyaletinde 20 bin, Hamburg ve Rheinland-Pfalz eyaletlerinde günde 7'şer bin kişinin aşılanması planlanıyor. Almanya genelinde ise günde 150 bin aşı yapılması hedefleniyor.

Aşı için ücret ödenecek mi?

Hayır. Aşı kişinin sahip olduğu sağlık sigortasından bağımsız olarak ücretsiz olacak. Federal hükümet aşı masraflarını üstlenecek. Bunun için 2,7 milyar euro ayrıldı. Sağlık Bakanı Spahn aşı masraflarının altı milyar euro kadar tutabileceğini tahmin ediyor.

Aşıdan sonra bağışıklık kazanılacak mı?

Almanya'da aşıların lisanslandırılmasından sorumlu Paul Ehrlich Enstitüsü (PEI) Başkanı Klaus Cichutek'e göre ilk aşılama temel bir bağışıklık sağlayacak. 3-4 hafta sonra ikinci doz verilecek. Bundan 2-3 hafta kadar sonra tam bağışıklığın olması bekleniyor. Şimdiye kadar yapılan analiz ve testler BioNTech'in aşısının yüzde 95 etkililik sağladığını gösteriyor.

Yan etkisi var mı?

New England Tıp Dergisi'nin BioNTech aşısı ile ilgili yayımladığı bir araştırmaya göre aşı yaptıracakların yorgunluk, baş ağrısı, aşı yapılan yerde ağrı gibi yan etkileri göze alması gerekiyor. Araştırma 45 bin kadın ve erkek üzerinde yapıldı. Diğer yan etkiler titreme, ishal, kas ve eklem ağrısı ve bazı durumlarda ateş olarak tespit edildi. Bu yan etkiler hafif ve orta derecede tespit edilirken bir süre sonra geçtiği belirtildi. Aşı uzmanları yan etkilerin hoş olmamakla beraber endişe verici olmadığını da vurguluyor.

Aşılananlar başkalarına virüs bulaştırabilir ya da virüs kapabilir mi?

Bu mümkün, ancak olasılığı düşük. PEI Başkanı Klaus Cichutek'e göre aşı olduktan sonra da virüs bulaşabilir ancak risk ciddi anlamda düşüyor. Ancak konu ile ilgili araştırmalar devam ediyor. Uzmanlar hafif koronavirüs semptomları görülebileceğini belirtmekle beraber aşı olduktan sonra da mesafe ve hijyen kurallarına dikkat edilmesini salık veriyor.

Aşı zorunlu olacak mı?

Hayır. Alman hükümeti aşı zorunluluğu getirmeyeceğini açıkladı. Sağlık çalışanları için de zorunluluk söz konusu olmayacak. Ancak bazıları aşı olmazlarsa sosyal hayattan soyutlanmaktan endişe ediyor. Çünkü bar ve restoranlara kabul edilmek için aşı olduklarına dair kanıt sorulabileceğini düşünüyor. 

Almanya'da ne kadar insan aşılanırsa yeterli olacak?

Salgını durdurmak için uzmanlar nüfusun yüzde 60 ila 70'inin aşılanması gerektiğini düşünüyor. Bu rakam Almanya'da 58 milyon kişiye tekabül ediyor. İki doz aşı yapıldığı düşünülürse 2021'de 136,3 milyon aşı arzı sağlanacağı için 68,2 milyon kişinin aşılanabileceği belirtiliyor. Ancak herkes aşı olmak istemiyor. Erfurt Üniversitesi'nin yaptığı bir araştırma Aralık ayında Almanya'da nüfusun yüzde 48'inin aşı yaptırmaya hazır olduğunu ortaya koydu.

dpa / SSB, BK

©Deutsche Welle Türkçe