Almanya’da milletvekili maaşları düşüyor
18 Şubat 2021
Almanya’da Federal Meclis’te görevli milletvekillerinin maaşlarında düşüş bekleniyor. DW Türkçe’nin sorusunu cevaplayan Federal Meclis Basın Dairesi, maaşlarda azalma beklendiğini doğruladı ancak kesin rakamların her yıl olduğu gibi Mart ayı sonunda netleşeceğini duyurdu.
Bild gazetesi, Federal İstatistik Dairesi verilerine dayandırdığı haberinde, halihazırda aylık 10 bin 83 euro 47 cent olan milletvekili maaşının 60 euro 50 cent düşerek, 10 bin 22 euro 97 cent olacağını yazıyor. Federal Meclis milletvekillerinin maaşlarına pandemi nedeniyle geçen sene de zam yapılmamıştı.
Almanya’da vekil maaşları Nominal Ücret Endeksi’ne bağlı olarak belirleniyor. Federal İstatistik Dairesi, her yıl Mart ayı sonuna kadar, ücretlerde bir sene önce kaydedilen gelişmeye dair verileri Federal Meclis Başkanı'na iletiyor. Meclis Başkanı da, vekil maaşlarını ülkedeki genel ücret değişimine uyumlu hale getiriyor. Nominal Ücret Endeksi'ne göre belirlenen vekil maaşı saptandıktan sonra da uygulama 1 Temmuz’da resmen yürürlüğe giriyor.
Federal İstatistik Dairesi’nin 2020’ye ait geçici verilerine göre, Almanya’da genel olarak ücretler pandemi yüzünden bir önceki yıla oranla yüzde 0,6 oranında düştü. Bunun vekil maaşlarına yansımasının da 60 euro 50 cent olması bekleniyor.
Almanya’da milletvekillerinin faaliyetlerini takip eden sivil şeffaflık kuruluşu Abgeordnetenwatch, vekil maaşlarının düşürülmesinin makul ve yerinde bir karar olduğunu vurguluyor. DW Türkçe’nin sorularını yanıtlayan kuruluş, vekil maaşlarının ülkedeki Nominal Ücret Endeksi’ne bağlı olarak değiştiğini tekrarlayıp, dolayısıyla da vekillerin sadece artıştan faydalanmalarının açıklanamaz olacağını belirtiyor.
Federal Meclis'te 709 vekil var
Halihazırda Almanya Federal Meclisi’nde 709 milletvekili bulunuyor. Gelir vergisine tabi olan vekil maaşı son olarak 2019’da aylık 10 bin 83 euro 47 cent olarak belirlendi. Geçen yıl pandemi nedeniyle zam yapılmadığı için de o seviyede kaldı.
Almanya'da milletvekillerinin tatil parası, bayram ikramiyesi veya benzeri özel ödeme alma hakları bulunmuyor. Bir işçi-işveren ilişkisi değil, gönüllülük temeline dayanan seçilmiş halk temsilcisi olarak görüldüklerinden, vekillerin gelirine, Almancada harcanan zahmetin, ayrılan zamanın tanzim edilmesine denk düşen "Entschädigung” deniliyor. Vekillerin geliri vergiye de tabi.
Milletvekillerine, ilaveten seçim bölgesindeki ofisi, başkent Berlin'deki ikinci konutu, kırtasiye gideri ve seçmenle doğrudan faaliyetlerinden doğan masrafları için, vergiden muaf, aylık dört bin 560 euro 59 cent harcama ödeneği veriliyor.
Üst mahkemelerde görevli ortalama bir hakim maaşı
Milletvekillerinin aldığı ücrette kıstas, çıkar kaygısı gütmeden, görevini bağımsız ifa etmesine yetecek seviyede olması. Bunun için, 2014 yılından itibaren üst düzey bir mahkemede görevli bir hakimin ortalama maaş seviyesi baz alınıyor.
Almanya’da milletvekillerinin faaliyetlerini izleyen Abgeordnetenwatch, vekilliğin tam zamanlı bir görev olduğunun altını çizip maaşın da ona uygun yükseklikte olması gerektiğini savunuyor. Taşıdıkları sorumluluk nedeniyle vekillerin maddi olarak bağımsızlığını garantileyecek seviyede gelirinin olması gerektiği vurgulanıyor. Öte yandan neredeyse her üç milletvekilinden birinin bir yan geliri olduğu da hatırlatılıp, bu işlerin vekillikleriyle zaman zaman çıkar çatışmasına sürükleyebildiği de kaydediliyor. Buna paralel olarak, vekillerin görevlerinin yanı sıra bir şirket için de çalışmalarının, o şirketlerin politikada ayrıcalıklı olmasına kapı aralayabileceğine de işaret ediliyor.
Abgeordnetenwatch’ın bildirdiğine göre Ağustos 2020 itibarıyla Federal Meclis’teki 709 milletvekilinden 215’inin bir yan geliri var. Bu da vekillerin yüzde 30,3’üne tekabül ediyor. Kuruluş, vekillerin yan gelirlerini beyan ederken koşulan şartların detaylandırma gerektirmemesini de eleştiriyor.
Abgeordnetenwach’ın verilerine göre Temmuz 2020 itibarıyla yan gelire sahip en çok milletvekili bulunan parti, muhalefetin küçük temsilcisi Hür Demokrat Parti (FDP) oldu. Partinin vekillerinin yüzde 53'ünün, geliri olan bir yan işi mevcut. FDP’yi yüzde 50 ile hükümetin küçük ortağı Bavyera partisi Hristiyan Sosyal Birlik (CSU) izliyor. Onu da yüzde 36 ile Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) takip etmekte. Vekilleri en çok yan gelire sahip partiler sıralamasında dördüncü sırada da yüzde 24 ile sağ popülist Almanya İçin Alternatif (AfD) partisi geliyor. Sosyal Demokrat Parti’nin (SPD) vekillerinin yüzde 23’ü bir yan işe sahipken, bu oran Sol Parti’de yüzde 19, Yeşiller’de sadece yüzde 13.
Elmas Topcu
© Deutsche Welle Türkçe