Almanya'dan Riyad'a Eurofighter satışına yeşil ışık
8 Ocak 2024
Türkiye ile Eurofighter savaş uçakları konusunda anlaşmazlık yaşayan Almanya, Suudi Arabistan'a Eurofighter satışına yeşil ışık yaktı.
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock İsrail'e yaptığı ziyarette Alman hükümetinin Suudi Arabistan'a Eurofighter satışını engellemeyeceğini söyledi. Kudüs'te İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ve Dışişleri Bakanı Israel Katz'le yaptığı görüşmeler sonrasında açıklama yapan Almanya Dışişleri Bakanı, Suudi Hava Kuvvetlerinin Yemen'deki Husi isyancıların İsrail'e karşı fırlattığı füzeleri etkisiz hale getirdiğini belirtti. Suudi Arabistan'ın bu sayede İsrail'in güvenliğine ve çatışmaların bölgede yayılmasının engellenmesine katkıda bulunduğunu söyleyen Baerbock, "bu nedenle Alman hükümeti olarak İngiltere'nin Suudi Arabistan'a Eurofighter verme planlarının karşısında durmayacaklarını" belirtti.
Alman hükümeti Temmuz ayında İngiltere'nin Suudi Arabistan'a Eurofighter satışına izin vermemişti. Eurofighter Typhoon savaş uçakları Almanya, İngiltere, İtalya ve İspanya'nın oluşturduğu konsorsiyum tarafından üretiliyor. Bu nedenle bir ülkenin Eurofighter satın alma isteği dört ülkenin de onayına bağlı.
Suudi Arabistan hem insan hakları karnesi hem de Yemen'deki çatışmalara müdahil olması sebebiyle uzun süredir eleştiriliyor. Riyad Yemen'deki iç savaşta Husi isyancıların mücadele ettiği hükümeti destekliyor. Husiler, İsrail-Hamas savaşında Hamas'ı destekliyor. Yemen'in kuzeyini kontrol eden ve Gazze Şeridi'ndeki Filistinlilere destek olmayı amaçladığını duyuran Husi milisleri haftalardır Kızıldeniz'de İsrail'e giden ticari gemilere saldırılar düzenliyor.
Almanya'nın Suudi Arabistan'a silah ihracatı
Geçen yıl Aralık ayında Sol Parti'nin soru önergesine yanıt veren Alman Ekonomi Bakanlığının verilerine göre Alman hükümeti 2023 yılında Suudi Arabistan'a 7,41 milyonu muharebe silahı olmak üzere yaklaşık 13 milyon 260 bin euro değerinde silah ihracatına izin verdi. Almanya, Yemen savaşındaki rolü, insan hakları karnesi ve Cemal Kaşıkçı cinayeti nedeniyle 2018'de Suudi Arabistan'a da ihracat kısıtlamaları getirmişti. Hükümet bu nedenle Suudi Arabistan'ın talep ettiği Eurofighter'ların satışına izin vermemişti.
Türkiye'nin Eurofighter talebi
Savunma Bakanı Yaşar Güler, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın geçen yıl 17 Kasım'daki Berlin ziyareti öncesinde Türkiye'nin Eurofighter satın alma niyetini açıklamıştı. Güler, Eurofighter satın almak istediklerini, İngiltere ve İspanya'nın bu talebe olumlu baktıklarını ancak Almanya'nın ikna edilmesi gerekeceğini söylemişti.
Erdoğan konuyu Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile Berlin'deki ortak basın toplantısında da gündeme getirmiş ve Almanya'nın NATO müttefik olarak Türkiye'ye savunma sanayii ihracatında kısıtlama uygulamaması gerektiğini vurgulamıştı.
Almanya Türkiye'nin 2019'da Suriye'nin kuzeyine başlattığı askeri operasyonlar ve 2020 yılında Doğu Akdeniz'de tırmanan gerilimlerle birlikte savunma sanayii ihracatını büyük ölçüde sınırlandırmıştı.
rtr, DW / HT,EC