Almanya'ya Kuzey Akım baskısı artıyor

Rus doğal gazını Baltık Denizi üzerinden Almanya'ya taşıması planlanan Kuzey Akım 2 boru hattı projesi, Rusya ile Batı arasında Ukrayna yüzünden yaşanan gerilim nedeniyle yeniden gündemde. ABD'de Donald Trump yönetiminin yoğun baskılarına rağmen projeden vazgeçmeyen Almanya, mevcut Ukrayna gerilimi nedeniyle bu sefer hem Joe Biden yönetiminin hem de AB'nin artan baskısıyla karşı karşıya.

Son olarak AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Kuzey Akım 2'nin hayata geçirilmesini zora sokacak açıklamalarda bulundu. Almanya'nın eski savunma bakanı olan von der Leyen, Avrupa'nın ithal ettiği doğal gazın yüzde 40'ının Rus gazı olduğuna dikkat çekerek, Avrupa'nın şimdiden büyük bir şantaj tehlikesi altında olduğunu söyledi. Kuzey Akım 2'nin hayata geçmesinin Ukrayna'ya transit ülke olarak ihtiyaç kalmadığı anlamına geleceğini belirten von der Leyen, "Bunun sonucu olarak, sadece Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 üzerinden Rus doğal gazına güçlü bir odaklanma ve bağımlılık olacaktır" dedi.

"Onay süreci" vurgusu

AB Komisyonu Başkanı, Kuzey Akım 2'nin onay sürecinin çok açık ve net olduğunu da sözlerine ekleyerek, Almanya'da düzenleyici kurum olan Federal Şebeke Ajansı'nın AB Komisyonu'nun sorularını yanıtlaması gerekeceğini belirtti ve bu yanıtları titizlikle değerlendirecekleri mesajı verdi.

Avrupa'nın Rusya'ya alternatif enerji arayışlarını hızlandırdığını ve bu kışı Rus gazı olmadan geçirebilecek durumda olduklarını kaydeden von der Leyen, uzun vadede ise Rus gazına bağımlılığı azaltarak yeşil hidrojen ve yenilenebilir enerji üretimine yönelme stratejisi izleyeceklerini vurguladı.

Dört yıllık gecikme

Kuzey Akım 2'nin inşasına 2018 yılı Mayıs ayında başlanmış, ABD'nin muhalefeti ve yaptırım tehditleri nedeniyle boru hattı gecikmeli olarak geçen yıl Eylül ayında tamamlanabilmişti. Başlangıçta hattın 2019 yılında kullanıma açılması planlanıyordu.

Kuzey Akım 2'nin faaliyete geçebilmesi için Alman düzenleyici kurumu Federal Şebeke Ajansı'nın onayı bekleniyor. Kurum onay sürecini, Alman yasalarıyla uyumlu hale getirilmesi gerekçesiyle Kasım ayında dondurmuş, Aralık ayı ortasında yaptığı açıklamada ise, boru hattına ruhsatla ilgili kararın 2022 yaz ayları öncesinde çıkmayacağını bildirmişti.

Rus tarafı onay sürecindeki gecikmelerden dolayı rahatsızlığını gizlememiş,Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Aralık ayı sonunda bir açıklama yaparak Kuzey Akım 2 boru hattının doğalgaz ihracatına hazır olduğunu, projenin Avrupa'da rekor seviyelere ulaşan doğalgaz fiyatlarının aşağı çekilmesini sağlayacağını vurgulayarak Almanya üzerindeki baskıyı artırmıştı.

Almanya'nın ikilemi

Almanya'da Aralık ayında göreve gelen Sosyal Demokrat Parti-Yeşiller-Hür Demokratlar koalisyonunun Kuzey Akım 2 projesine Merkel hükümeti kadar sıcak bakmadığı biliniyor. Yeni hükümet, yaşanan son krizde Rusya'nın Ukrayna'ya saldırması durumunda projeyi durduracağı mesajı verdi. Ancak ekonominin ihtiyaçları göz önünde bulundurulduğunda bu kolay bir karar değil.

Doğalgazda neredeyse tamamen dışa bağımlı olan Almanya, doğal gaz ihtiyacının yarısından fazlasını Rusya'dan karşılıyor. Fosil yakıtlar ve nükleer enerjiden çıkış stratejisi izleyen Almanya, Avrupa'nın en büyük ekonomisi olarak enerji arzını güvenceye almak zorunda.

Avrupa'da en fazla doğal gaz tüketen ülke olan Almanya'nın enerji ihtiyacının 2030 yılına kadar yüzde 25 oranında artması bekleniyor. Nükleerden çıkış stratejisi çerçevesinde geçen yıl son altı nükleer santralden üçü kapatılmıştı. Geriye kalan üç santralin de yıl sonuna kadar kapatılması planlanıyor. Bu durum, enerji güvenliğini Berlin açısından daha da acil bir konu haline getiriyor.

Son dönemde tırmanan enerji fiyatları ve doğal gaz stoklarındaki hızlı düşüş de Alman ekonomisini zor durumda bırakıyor. Alman Ekonomi Bakanlığı verilerine göre bir yıl önce yüzde 82 seviyelerinde olan doğal gaz stokları yüzde 35-36 seviyesine gerilemiş durumda. Alman iş dünyası da, dünyada rekabet gücünü koruyabilmek için sanayide enerji fiyatlarının düşmesi gerektiği vurgusu yapıyor.

Yeni yaptırımlar kapıda mı?

Yılda 55 milyar metreküp doğal gaz taşıma kapasiteli Kuzey Akım 2, 1230 kilometreyle dünyanın en uzun denizaltı boru hattı projesi.

2018'de Trump yönetimi Kuzey Akım 2'ye yönelik yaptırımları yürürlüğe sokmuş, bunun üzerine projeye dahil olan 18 şirket, ekonomik yaptırım riski nedeniyle geri çekilmişti. Bunun üzerine Rus enerji devi Gazprom 9,5 milyar euroluk projeyi tamamlama işini üstlendi.

ABD'de Biden yönetiminin geçen yıl Ocak ayında göreve gelmesinden sonra Washington ile Berlin arasındaki müzakereler yeniden yoğunlaştı ve Biden yönetimi Almanya ile ilişkileri düzeltme sürecinde yaptırımları kaldırdığını açıkladı. Almanya da buna karşılık, Rusya'nın enerjiyi silah olarak kullanması durumunda projeyi durduracağı güvencesini verdi. Ukrayna'da sıcak çatışma riski nedeniyle Rusya'ya yeni yaptırımlar uygulanması gündemde. Kuzey Akım 2 de bu konuda yeniden ilk akla gelen seçenekler arasında yer alıyor.

Ekonomik çıkarlar

Projeye karşı çıkanlar, Almanya ve Avrupa'nın Rusya'ya bağımlılığını artıracağı ve Rusya'nın bu bağımlılığı siyasi manevra aracı olarak kullanacağı endişesini taşıyor. Kuzey Akım 2'yi destekleyenler ise Washington'ın muhalefetinin arkasında Avrupa'ya daha yüksek fiyatlardan kendi sıvı gazını satma hesabının bulunduğunu savunuyor, Kuzey Akım 2'nin Avrupa'ya enerji arzını artırarak fiyatları düşüreceği ve enerji güvenliğini güçlendireceğini vurguluyor.

Projeye ABD'nin yanı sıra Ukrayna ve Polonya da karşı çıkıyor. Şu an Avrupa'ya taşınan Rus doğal gazının büyük bölümü Ukrayna üzerinden sevk ediliyor ve Ukrayna bu nedenle Rusya'dan transit ücreti alıyor. Ukrayna'nın rota dışında bırakılması, Kiev yönetimi için önemli gelir kaybı anlamına geliyor.Transit ülke olarak pastada kendisine düşen payı artırmak isteyen Polonya da Avrupa'da Kuzey Akım'a en sert muhalefeti gösteren ülkeler arasında.

DW,rtr/BK,JD

© Deutsche Welle Türkçe