AYM'den HDP kararı: Hazine yardımı hesaplarına geçici blokaj
5 Ocak 2023
Anayasa Mahkemesi (AYM), Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP) kapatılması istemiyle açılan davada Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının partinin Hazine yardımı bulunan hesaplarına tedbiren bloke konulması talebini kabul etti. AYM kararında şöyle denildi:
"Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Halkların Demokratik Partisinin temelli kapatılmasına karar verilmesi talebiyle açtığı davada, davalı Partiye ödenen ya da ödenecek Devlet yardımının bulunduğu banka hesabına tedbiren bloke konulması talebi Anayasa Mahkemesinin 5/1/2023 tarihli toplantısında incelenerek davalı Partiye ödenen Devlet yardımının bulunduğu banka hesabına 2023 yılında ödenen veya ödenecek Devlet yardımı yönünden tedbiren bloke konulmasına, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının konuya ilişkin dilekçe ve eklerinin davalı Partiye tebliğ edilerek savunma için 30 (otuz) gün süre verilmesine ve savunmanın alınmasından sonra tedbir talebinin yeniden değerlendirilmesine karar verilmiştir."
Kararın 7 muhalif oya karşılık 8 oyla alındığı bildirildi.
Karara hangi AYM üyeleri karşı çıktı?
DW Türkçe'nin edindiği bilgilere göre, karara, Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan, Başkan Vekili Hasan Tahsin Gökcan, üyeler Selahattin Menteş, Engin Yıldırım, Yusuf Şevki Hakyemez, Yıldız Seferinoğlu, Emin Kuz muhalefet etti.
Geçici tedbir kararının altında imzası olan üyeler ise Başkanvekili Kadir Özkaya, üyeler İrfan Fidan, Kenan Yaşar, Muhterem İnce, Basri Bağcı, Rıdvan Güleç, Recai Akyel, Muammer Topal oldu.
Anayasa Mahkemesi, HDP'nin Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının talebiyle ilgili olarak savunmasının alınması için 30 gün süre tanıdı ve savunma ulaşana kadar partinin hesaplarına geçici olarak bloke konulmasına karar verdi. AYM, tedbirin devam edip etmeyeceğine ilişkin kararını, HDP'nin savunmasını değerlendirdikten sonra verecek.
HDP: Hak gaspı
HDP'nin Twitter hesabından yapılan açıklamada AYM'nin kararına ilişkin olarak, "Hazine yardımı bulunan hesaplarımıza bloke kararı, iktidar talimatı ile uygulanan bir hak gaspıdır. Adil, demokratik bir seçim sürecini engellemeye ve seçmen iradesini yok saymaya dönük olan bu karar ne iktidarın kaybetmesine engel olur, ne bizim daha büyük kazanmamıza!" denildi.
HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, "Biz gücümüzü halkımızdan alıyoruz. Daha inançlı, daha kararlı, daha güçlüyüz. Bizim hazinemiz bu davaya gönül veren milyonlardır, emekçi halkımızdır. Daha büyük geliyoruz, mutlaka değiştireceğiz. #GaspVar" ifadesine yer verdi.
"AKP'nin seçim kampanyalarına yatırım"
Parti Sözcüsü Ebru Günay da düzenlediği basın toplantısında, AYM'nin verdiği kararın "meşruiyetten yoksun" olduğunu belirterek "Hiçbir izahatı yoktur. Kabul edilemez bir karardır" dedi.
Kararı yine basından öğrendiklerini belirten HDP Sözcüsü, "Anayasa Mahkemesi bugün hukukun en temel esası olan usul esaslarını ayaklar altına alarak aslında vereceği nihai kararı açıkladı. Bu nihai karar da AKP'nin seçim çalışmalarına yatırım yapmaktır" dedi.
Günay, AYM'nin bu kararla, "iktidarın darbeci, baskıcı, Kürt halkının ve Türkiye toplumunun iradesini, Türkiye halklarının iradesini, Türkiye'nin üçüncü büyük partisinin iradesini gasp eden bir seçim kampanyasına alet olduğunu gösterdiğini" söyledi.
Saruhan Oluç: AYM baskılara boyun eğdi
HDP Grup Başkanvekili Saruhan Oluç DW Türkçe’ye verdiği demeçte AYM’nin kararını eleştirerek, "Anayasa Mahkemesi baskılara boyun eğdi, hukuksuz bir karardır" dedi. AYM'nin kapatma kararına dönük açık bir işaret verdiğini de savunan Oluç, "İhsası Rey de bulunmuştur. Bizim savunmamız alınmadan karar alınmıştır. Parti kapatarak HDP’yi engellemeleri mümkün değildir. HDP bir halk hareketidir. İktidarın düşmanca tutumunu halk mutlaka sandıkta hesabını soracaktır. Hiçbir şekilde sesimizi kesemezler. AKP-MHP Cumhur İttifakı bu karardan sorumludur" diye konuştu.
Oluç, "Seçime hazırlık için B Planınız var mı?" sorumuza ise şu yanıtı verdi:
"Bu değerlendirmeleri yaptık. 2014, 2015 seçimlerine HDP hazine yardımı olmadan girmişti. Halkın desteği ile bu çalışmaları sürdürmüştü. Son derece başarılı sonuçlar almıştık 2015 Haziran’da. Bu konuda bir deneyimimiz var. Hazine yardımı elbette önemli ama halkın dayanışması ile bu zorlukları atlatacağız. Bu para kimsenin lütfu değildir halkın vergilerinden verilen bir paradır."
"Anayasa Mahkemesi'nin hukuki olmayan, böyle bir talebi hiç incelemeye dahi almadan, usulden reddetmesi gerekirdi" diyen Günay, "Ancak Hazine yardımının yapılmasına birkaç gün kala talebi işleme alması, üstüne böyle bir karar çıkması mahkeme üyelerinin açık siyasi baskı altında olduğu izlenimini doğrulatmakta, mahkemenin adil karar vermesi yönünde engeller olduğunu bir kez daha göstermiştir" ifadelerini kullandı.
Ne olmuştu?
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin, HDP'nin temelli kapatılması istemli davada, "terör örgütü ile organik bağının devam ettiği, Hazine kaynaklarının terör örgütüne aktarıldığı" gerekçesiyle partinin Hazine yardımı bulunan hesaplarına bloke konulmasını talep etmişti.
AYM de HDP'nin PKK ile "organik bağının dava sürecinde de devam ettiğini" öne süren Yargıtay Başsavcılığına yazı yazarak "buna ilişkin bilgi ve belgeleri" istemişti.
TBMM'de kabul edilen Bütçe Kanunu kapsamında HDP'ye 2023 yılı için toplam 539 milyon TL Hazine yardımı yapılması kararlaştırılmıştı.
Kapatma davası süreci nasıl işleyecek?
Anayasa Mahkemesi'nde 10 Ocak günü ise Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Şahin, davanın esasına ilişkin sözlü beyanlarda bulunacak. Şahin'in beyanlarının ardından HDP'ye sözlü savunma için bir ay süre verilecek.
Bu aşama tamamlandıktan sonra AYM Başraportörü, davaya ilişkin esas hakkındaki raporunu hazırlayacak. Bu rapor AYM üyelerine dağıtılacak.
Anayasa Mahkemesi Başkanı, raporun dağıtılmasından sonra belirli bir gün tespit ederek kapatma davasının esastan görüşme aşamasını başlatacak. Bu görüşme sonunda kapatma kararı çıkıp çıkmayacağı belli olacak. Kapatma kararı alınabilmesi için 3'te 2 oy çoğunluğu aranacak.
HDP'ye yönelik davanın 843 sayfalık iddianamesinde, partinin temelli kapatılması ve Hazine yardımlarından tamamen yoksun bırakılması istenmişti. 451 partili hakkında ise siyasi yasak talep edilmişti.
DW/CÖ,AU,HT,BÖ