AYM kararı gözleri TBMM Başkanı Şentop'a çevirdi

CHP eski milletvekili Enis Berberoğlu hakkında Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) verdiği hak ihlali kararı sonrasında, Berberoğlu'nun milletvekilliğini düşüren TBMM Başkanı Mustafa Şentop eleştirilerin odağı haline geldi.

Karar sonrasında CHP'den yapılan açıklamada "Anayasa Mahkemesi, İstanbul Milletvekilimiz Enis Berberoğlu’nun Anayasa'ya aykırı şekilde milletvekilliğinin düşürüldüğünü ve kararın hukuksuzluğunu oy birliğiyle tescilledi. AYM'nin kararı millet iradesini hiçe sayanlara hukuk dersi olmalıdır" denildi.

CHP Meclis Grup Başkanvekili ve İstanbul Milletvekili Engin Altay da Berberoğlu'nun milletvekilliğinin düşürülmesi sırasında AYM sürecinin devam ettiğini hatırlattıklarını belirterek AYM kararı sonrası TBMM'de okunan milletvekilliğinin düşürülmesi kararının yok hükmünde olduğunu kaydetti.

TBMM Adalet Komisyonu CHP Grup Sözcüsü Zeynel Emre de mecliste Berberoğlu’nun vekilliği düşürülürken, hukuki sürecin tamamlanmadığına dikkat çektiklerini ve "Anayasa Mahkemesi hak ihlali kararı verirse ne yapacaksınız?" sorusunu yönelttiklerini hatırlattı ve iktidarı "basiretsizlik"le suçladı.

CHP Başkanvekili Özgür Özel de Berberoğlu'nun milletvekilliğini düşüren TBMM Başkanı Mustafa Şentop'a "Saraydan aldığı talimatla anayasayı çiğnediği" suçlamasında bulundu. Özel, AYM kararını, " Bu karar Mustafa Şentop'un 4 Haziran günü millet iradesinin üzerine saray vesayeti düşürdüğünün tescilidir" diye değerlendirdi. Özgür Özel, Berberoğlu'nun yeniden göreve dönmesi gerektiğini belirterek "Bu, Meclis Başkanı Şentop'un milli iradeye namus borcudur" dedi.

Anayasa Mahkemesi, Perşembe günü Berberoğlu'nun bireysel başvurusunu karara bağlayarak, MİT tırları davasında hüküm giyen CHP eski milletvekili hakkında "seçilme ve siyasette bulunma hakkı" ile "kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı"nın ihlal edildiğine hükmetmişti.

4 Haziran'da Meclis'te neler yaşanmıştı?

4 Haziran'da TBMM Genel Kurulu'nda, Berberoğlu gibi cezaları onanmış ama AYM'deki dosyaları henüz karara bağlanmamış olan HDP Diyarbakır milletvekili Musa Farisoğulları ve Hakkari milletvekili Leyla Güven'in de milletvekillikleri düşürülmüştü. 

Yoğun tartışmalara ve CHP ve HDP milletvekillerinin protestolarına sahne olan Genel Kurul'da Meclis Başkanvekili Süreyya Sadi Bilgiç kararları okumadan önce söz alan CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, bu kararların okunmasının anayasa ve içtüzüğe aykırı olduğunu belirterek okunmamasını istemişti.

Altay, üç milletvekili ile ilgili fezlekelerin "apar topar" Genel Kurul'a getirilmesini "parlamentoya darbe" olarak nitelendirmiş, "Bu fezlekeleri okutarak hukuku iğfal etmeyin" çağrısı yapmıştı.

HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş da Farisoğulları ve Güven hakkında karar veren hâkimlerin "FETÖ'den" içeride olduğunu belirterek "Çocuklarınızın yüzüne nasıl bakacağınızı düşünün. Bu darbedir, darbedir, darbedir" demişti.

Sert tepkilerin ardından açıklama yapan TBMM Başkanı Mustafa Şentop ise yapılan itirazların temelsiz olduğunu ifade ederek AYM'ye yapılan bireysel başvurunun kararın kesinleşmesine engel olmadığını savunmuştu. Şentop, "Karar Ocak ayında okunacaktı ama salgın nedeniyle ertelendi" demişti.

"Yeniden yargılama zorunlu hale geldi"

Berberoğlu'nun avukatları Murat Ergün ve Yiğit Acar da AYM kararı sonrası yaptıkları açıklamada "Yüksek Mahkeme’nin bu kararıyla müvekkilimiz hakkındaki mahkumiyet kararı ortadan kalktı, yeniden ve adil yargılama zorunlu hale geldi. Ancak  müvekkilimizin 3 dönemdir üyesi olduğu TBMM, AYM kararını 4 ay daha bekleseydi, bugün hukuksuzluğu kesinleşen bir ceza ile Berberoğlu’nun milletvekilliği düşürülmemiş, seçmen iradesi çiğnenmemiş olurdu" dedi.

Berberoğlu'nun avukatları, AYM'nin gerekçeli kararının yayınlamasının ardından kendilerine gösterilecek yargı makamına başvuruda bulunacaklarını ve yeniden yargılama sürecinin beraat ile sonuçlanacağı inancıyla hukuki mücadeleyi sürdüreceklerini belirttiler.

Yargı süreci

Berberoğlu, durdurulan MİT tırları görüntülerini Cumhuriyet gazetesi eski genel yayın yönetmeni Can Dündar'a verdiği gerekçesiyle 13 Şubat 2018'de "devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri açıklamak" suçundan 5 yıl 10 ay hapis cezasına çarptırılmıştı.

Berberoğlu cezaevindeyken katıldığı 24 Haziran 2018 milletvekilliği seçimlerinde CHP İstanbul milletvekili olarak seçilmiş, Yargıtay aldığı hapis cezasını 20 Eylül 2018'de oy çokluğuyla onamıştı. Yargıtay ayrıca Berberoğlu'nun milletvekilliği sona erinceye kadar cezasının infazının durdurulmasına ve salıverilmesine karar vermişti. Bu kararın ardından tahliye edilen Berberoğlu, 1 Ekim 2018'de TBMM Genel Kurulunda milletvekili yemini etmişti.

TBMM Başkanlığı, AYM süreci devam etmesine rağmen milletvekilleri hakkındaki kesinleşmiş cezaları 4 Haziran 2020'de TBMM Genel Kurulu'nda okutmuş ve üç ismin milletvekillikleri düşürülmüştü. Ertesi gün gözaltına alınan Berberoğlu, yeniden tutuklanarak cezaevine gönderilmiş, aynı gün koronavirüs tedbirleri kapsamında izinli olarak cezaevinden çıkarılmıştı.

DW/BK,EC

© Deutsche Welle Türkçe