Sıcaklar 2023'te Avrupa'da 47 binden fazla can aldı
12 Ağustos 2024
Uzmanlar Avrupa'da aşırı sıcaklardan dolayı 2023 yılında 47 bini aşkın kişinin hayatını kaybettiğini tahmin ediyor. Barcelona Küresel Sağlık Enstitüsü öncülüğünde yapılan ve Nature Medicine'de yayımlanan araştırma, çarpıcı veriler ortaya koysa da diğer yandan toplumun alınan önlemler yoluyla yüksek sıcaklıklara uyum sağladığını da gösterdi.
Uluslararası araştırma ekibi, 35 Avrupa ülkesindeki 823 bölge için 2023 yılında sıcaklığa bağlı ölüm oranını tahmin etmek için Avrupa İstatistik Ofisi'nden (Eurostat) elde ettiği 96 milyon ölüm verisini kullandı. Bu tahminlere göre, Avrupa'da geçen yıl 47 bin 690 sıcaklığa bağlı ölüm gerçekleşti.
Bu rakam, 2015'te söz konusu veriler işlenmeye başlandığından bu yana kayıtlara geçen en yüksek ikinci ölüm oranı oldu. En yüksek oran ise 2022'de kaydedilmişti.
Araştırmacılar, sıcaklığa bağlı ölüm oranının en yüksek olduğunu ülkelerin Güney Avrupa'da yer alan ülkeler olduğunu ortaya koydu. Buna göre, ilk sırada oransal olarak bir milyon nüfus başına 393 ölümle Yunanistan gelirken, onu 229 ölümle Bulgaristan takip etti. 209 ölümle İtalya üçüncü, 175 ölümle İspanya dördüncü sırada yer aldı. 2023'te Almanya'da ise bir milyon nüfus başına 76 ölüm görüldü.
Mutlak rakamlarla ise 2023 yılı için sıcaklığa bağlı ölümler İtalya'da yaklaşık 12 bin 750, Almanya'da ise 6 bin 376 olarak tahmin edildi. Analiz edilen ülkelerin hemen hepsinde özellikle yaşlılar olmak üzere sıcaklık nedeniyle hayatını kaybeden kadın oranının erkeklere göre daha yüksek olduğu görüldü.
Önlemler olmasaydı tablo nasıl olurdu?
Araştırma ekibi, "Alınan önlemler olmasaydı sıcaklığa bağlı ölüm oranlarını nasıl olurdu?" sorusunun cevabını da modelledi. Bu önlemler örneğin sağlık hizmetleri, toplumsal koruma ve yaşam tarzının iyileştirilmesi, iş sağlığındaki ilerleme, risk konusunda daha yüksek farkındalık ve daha etkili iletişim gibi faktörleri içeriyor.
Bu önlemler olmaksızın 2023'teki ölüm oranlarının genel nüfus içinde yüzde 80 daha fazla, 80 yaş üstü nüfus içinde ise yüzde 100 daha fazla olabileceği belirtiliyor.
Araştırma ekibine liderlik eden Elisa Gallo, sonuçların içinde bulunduğumuz yüzyılda yüksek sıcaklıklara toplumsal uyum sürecinin nasıl geliştiğine ve bu uyumun sıcaklık bağlantılı kırılganlığı ve geçen yazlarda özellikle ileri yaştakiler arasında görülen ölüm yükünü nasıl azalttığına işaret ettiğini söyledi.
Gallo en düşük ölüm riski olan optimal sıcaklığın 2000 yılından bu yana Avrupa genelinde arttığını, 2000-2004 döneminde 15 dereceden 2015-2019 döneminde 17,7 dereceye yükseldiğine dikkat çekti.
Araştırmacı, "Bu da bizim muhtemelen genel sosyoekonomik ilerleme, kişisel davranışların iyileştirilmesi ve 2003'teki rekor sıcaklıktaki yazın ardından devreye sokulan sıcaklık önleme önlemleri gibi kamu sağlığı önlemlerinin sonucu olarak sıcaklığa karşı yüzyılın başına oranla daha az kırılgan olduğumuzu gösteriyor" diye konuştu.
Dpa/SÖ,EC