BM'den Libya kararı: Tüm paralı askerler çekilecek
15 Eylül 2020
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), tüm ülkelerin Libya'ya yönelik silah ambargosuna riayet etmesini ve paralı askerlerin geri çekilmesini talep eden bir karar çıkardı.
15 üyeli BMGK'da 13 oyla kabul edilen kararda, veto yetkisine sahip Rusya ve Çin çekimser oy kullandı. Karar metninde, 2011 yılında BM kararıyla yürürlüğe giren ancak düzenli olarak ihlal edilen Libya'ya yönelik silah ambargosuna "tamamen uyulması" çağrısı yapıldı. Söz konusub kararda ayrıca bütün ülkeler, Libya'daki paralı askerlere verilen desteği sonlandırmaya ve bu güçleri ülkeden geri çekmeye çağrıldı.
Kararda, Libya'da askeri bir çözüm olamayacağına vurgu yapılarak tüm taraflar, "BM Genel Sekreteri'nin yeni özel temsilcisinin başkanlığında gecikmeksizin siyasi görüşmelere ve ateşkese çağrıldı.
"Yetki UMH'da"
Ülkedeki petrol kaynaklarından tüm Libya halkının yararlanması gerektiğine dikkat çekilen kararda ayrıca, petrol tesislerindeki abluka kınandı. Metinde Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti'nin (UMH) Libya'nın ekonomik ve mali kurumları üzerinde tam yetkisinin devam ettiğine de işaret edildi.
Libya'nın doğu ve güney bölgelerinde kontrolü elinde bulunduran Halife Hafter'e bağlı güçler ocak ayından bu yana petrol kuyularına abluka uyguluyor. Güvenlik endişesi nedeniyle petrol üretimine devam edemeyen ülke milyarlarca dolarlık kayba uğramış durumda.
BMGK kararında ayrıca ülkedeki insani durumun giderek kötüleşmesinden derin endişe duyulduğu belirtilerek, temel hizmetlerdeki eksikliklere, cinsel şiddete dair haberlere, sığınmacılar, göçmenler ve ülke içinde yer değiştirmek zorunda kalan Libyalıların müşkül durumuna dikkat çekildi.
BM raporunda Türkiye ve BAE'ye işaret edilmişti
Kısa süre önce yayımlanan ve Libya'ya yönelik silah ambargosuna uyumun mercek altına alındığı BM uzmanlar raporunda çatışan taraflar ve uluslararası destekçileri, silah ambargosunu ihlal etmekle suçlanmış ve ambargonun "tamamen etkisiz kalmaya devam ettiği" tespitine yer verilmişti. UMH'yı destekleyen Türkiye ile Hafter güçlerini destekleyen Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE), Libya'ya doğrudan müdahaleyi artırmasıyla bu iki ülkeden silah sevkiyatının "kapsamlı, aleni ve yaptırım tedbirlerini tamamen hiçe sayar şekilde" yapıldığı belirtilmişti.
Raporda, ülkelerin yanı sıra, aralarında Rusya'dan Wagner grubunun da bulunduğu 11 şirketin de ambargoyu ihlal ettiğine dikkat çekilmiş, Rus özel güvenlik şirketinin Mayıs ayında Hafter güçlerine destek için 800 ila bin 200 paralı askeri Libya'ya gönderdiği kaydedilmişti.
ABD'nin istediği oldu
BMGK'da kabul edilen karar tasarısında ayrıca BM Libya Destek Gücü'nün (UNSMIL) görev süresi bir yıl daha uzatılarak UNSMIL'in Libya'da taraflar arasında bir siyasi sürecin yürütülmesi ve kalıcı ateşkes sağlanmasında oynadığı merkezi rol vurgulandı.
Mart ayında istifasını sunan BM Libya Özel Temsilcisi Ghassan Salame'den boşalan yerin doldurulması konusunda aylar süren anlaşmazlık da aşıldı. Buna göre Libya Özel Temsilciliği görevi ikiye bölünerek UNSMIL faaliyetlerinin koordinasyonu ve çatışan taraflar arasında arabuluculuk için iki ayrı ismin atanması kararlaştırıldı. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres Salame'nin yerine çeşitli isimler önermiş, ancak atamalar Washington engeline takılmıştı.
Sağlık sorunları nedeniyle görevden ayrıldığını açıklayan Salame Temmuz ayı başında sessizliğini bozmuş, BMGK üyelerini Hafter'i desteklemekle ve silah ambargosu konusunda "ikiyüzlülükle" suçlamıştı.
AP / BK,ET
© Deutsche Welle Türkçe