Bosnalı Sırp lider: Barışı feda etmeyeceğim
11 Kasım 2021
Bosna Hersek’te ayrılıkçı bir çizgi izleyen Sırp lider Milorad Dodik, Reuters haber ajansına verdiği mülakatta "hiçbir siyasi amacın Bosna Hersek'teki barıştan değerli olmadığını" söyledi.
Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi'nin Sırp üyesi olan Dodik "Herhangi bir şey için barışı feda etmeye hazır değilim. Barışı Sırp Cumhuriyeti (RS) için mücadeleye feda etmeye hazır değilim" diye konuştu.
Bosna Savaşı, 1992 yılında Bosnalı Sırpların Yugoslavya ordusu yardımıyla etnik olarak temizlenmiş bölgeler yaratmak ve bu bölgeleri komşu Sırbistan'a katmak istemesiyle başlamıştı. 100 binden fazla insanın öldüğü savaş, 1995'te Sırp Cumhuriyeti ile Bosna Hersek Federasyonu'nun kurulması ve bu iki özerk entitenin Bosna Hersek bünyesinde birleştirilmesiyle sona erdi. Ülke anayasası barış anlaşmasının bir parçası olarak yazılmıştı. Bosna Hersek'te devlet başkanlığı biri Boşnak, biri Sırp, biri Hırvat olmak üzere üç kişilik devlet başkanlığı konseyince yürütülüyor. Ordu, yargı ve vergi idaresi ise merkezi devlet kurumları.
Bölünme sinyalleri
Bosnalı Sırpların Temmuz ayı sonunda merkezi hükümetin faaliyetlerini bloke etmesi ülkede siyasi kriz yarattı. Dodik, Sırp Cumhuriyeti parlamentosunun Kasım ayı sonunda kendi ordusunu, vergi idaresini ve yargı makamlarını oluşturmak üzere yasalar hazırlayacağını söylemişti. Rusya ile Sırbistan'ın desteğini arkasına alan Dodik, Sırp Cumhuriyeti'nin Bosna Hersek ordusundan güçlerini çekeceğini, yargı makamları ve vergi idaresinden de çekileceklerini duyurmuştu. Bu üç kurumun uluslararası barış elçilerinin kararları doğrultusunda oluşturulduğunu söyleyen Dodik bunların anayasa ile güvence altına alınmadığını, işe yaramaz ve masraflı olduklarını ifade etmişti. Bosnalı Sırp lider, uluslararası barış elçilerinin isteğiyle hayata geçirilen yaklaşık 140 yasanın da ilga edileceğini ifade etmişti.
Reuters'e yaptığı açıklamada "(Ortak ordu) anlaşmamızı geri çekmeliyiz ve buna eşlik edecek yasama için de altı aylık bir süre koymalıyız" diyen Dodik müzakere için açık kapı bıraktı.
Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ni geçen hafta hazırladığı raporda uyarmış ve Dodik'in attığı siyasi adımların "ilan edilmeksizin ayrılmak anlamına geldiğini" söylemişti.
Schmidt Reuters'e yaptığı açıklamada da Sırp Cumhuriyeti'nin ortak ordudan çekilmesinin uluslararası toplum açısından bir kırmızı çizgi olması gerektiğini belirtti. Dodik ise hedefinin Sırp Cumhuriyeti'nin Bosna Hersek'ten ayrılmasından ziyade tam özerklik olduğunu ileri sürüyor.
Hafta başında ABD Batı Balkanlar Özel Temsilcisi Gabriel Escobar, Bosna Hersek'te devam eden siyasi krizi görüşmek üzere başkent Saraybosna'ya gelmişti. Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Zeljko Komsic, Konseyin Boşnak üyesi Şefik Caferovic ve Sırp üyesi Milorad Dodik ile görüşen Escobar görüşme sonrası açıklamada "Tüm muhataplarla üzerinde anlaştığımız en önemli şey bir savaş olmayacağı ve en önemli mesaj da bu" demişti.
DW, Reuters / EC, TY
©Deutsche Welle Türkçe