Brunson davası AYM'ye gidiyor

Türkiye'de suçlamasıyla ev hapsinde tutulan ABD’li rahip Andrew Brunson'la ilgili yargı sürecinde yeni bir aşamaya geçiliyor. "Terör örgütü adına suç işlemek ve casusluk"la suçlanan Brunson’ın avukatı ev hapsine itirazın reddedilmesinin ardından Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvuracaklarını açıkladı. Brunson’ın avukatı İsmail Cem Halavurt, Brunson’ın ev hapsi ve yurt dışına çıkış yasağına yaptıkları itirazın 17 Ağustos’ta İzmir 3. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından reddedildiğini belirterek Brunson’ın "özgürlüğünün kısıtlandığına" vurgu yaptı ve Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru hakkını kullanacaklarını söyledi.

Halavurt, DW Türkçe'nin "Anayasa Mahkemesi’nden nasıl bir karar bekliyorsunuz. Sonrasında AİHM’e de başvuracak mısınız?” sorusuna "Anayasa Mahkemesi’nin vereceği kararla Türkiye’de iç hukuk yollarının tamamlanacağı" yanıtını verdi. Mahkemeden olumsuz karar çıkması durumunda AİHM’ye de başvurmalarının "hukukun gereği" olduğunu söyleyen Halavurt, AİHM’e gitmelerine gerek kalmadan Brunson’ın serbest bırakılması gerektiğini savundu. Halavurt, “Anayasa Mahkemesi, tamamen hukuki bir şekilde hareket ederse, müvekkilimin serbest kalması gerekir. Kararın nasıl olacağını hep birlikte göreceğiz. Biz, hukuki prosedür neyse onu uyguluyoruz. Hukuktan kaynaklanan tüm yasal hakkı kullanıyoruz” şeklinde sözlerini sürdürdü.

“En kritik aşama”

Eski AİHM yargıcı Rıza Türmen de Brunson davasının Anayasa Mahkemesi’ne taşınmasının hukuken ne anlama geldiği konusunda DW Türkçe’nin sorularını yanıtladı. Brunson’ın avukatının "doğru hareket" ettiğini ve davanın "en kritik aşamaya" geçtiğini belirten Türmen, Anayasa Mahkemesi’nin kendisine yapılan başvuruyu sonuçlandırmasının ardından altı ay içinde de AİHM sürecinin başlayacağını anlattı. “Tutukluluk ve ev hapsiyle ilgili süreç uzadıkça hak ihlalleri daha da karmaşık hale geldi” diyen Türmen, “Anayasa Mahkemesi’nin her türlü baskıdan uzak, dava dosyasını tüm ayrıntısıyla süreçte yaşanan tüm yanlışları ortaya koyarak net bir karar vermesi çok önemli” değerlendirmesini yaptı.

Türmen, “Davanın bu kadar uzaması, Brunson’ın serbest kalıp kalmayacağının Türkiye-ABD ilişkisini gerilime sokması; Türk yargısının bağımsızlığına ve tarafsızlığına güven duyulmamasından kaynaklanıyor. Taraflar da bunu çok açık bir şekilde biliyor ve karşılıklı baskı politikası uyguluyor” diye konuştu. Anayasa Mahkemesi’nden çıkacak olası olumsuz bir karar sonrasında davanın AİHM’e taşınacağını ve AİHM’in de Türk yargısını çok zor durumda bırakacak kararlar alabileceğini öngören Türmen “AİHM, Türkiye’de Anayasa Mahkemesi’nin etkin bir iç hukuk yolu olmadığını açıklayabilir. Türkiye’de Anayasa Mahkemesi’nde hak aramanın anlamı olmadığını söyleyebilir. Anayasa Mahkemesi’ne başvuru yapmak yerine doğrudan kendisini, yani AİHM’yi adres gösterebilir” uyarısında bulundu. Türmen, “Bu durum da Türk yargısının gücünü kaybettiğinin tescili olur” yorumu yaptı.

Bitmeyen gerilim

İzmir’deki Protestan cemaatine ait Diriliş Kilisesi’nin rahibi Andrew Craig Brunson’ın iki yıl süren tutukluluğu 25 Temmuz’da ev hapsine çevrilmişti. Ev hapsinde tutulan ve yurt dışına çıkış yasağı bulunan Brunson’ın avukatı İsmail Cem Halavurt’un Brunson’ın tahliyesine ilişkin talepleri reddedildi. İzmir Ağır Ceza Mahkemesi, ev hapsi boyunca Brunson’a elektronik kelepçe takılmasına da hükmetmişti. Brunson’ın bir sonraki duruşmasının 12 Ekim’de görülmesi bekleniyor.

Ekim 2016’da sınır dışı edilmek üzere gözaltına alınan Brunson, Aralık 2016’da Fethullah Gülen Cemaati’ne üye olma suçlamasıyla tutuklanmıştı. Brunson için “Terör örgütüne üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlediği” iddiasıyla 15 yıla kadar, “casusluk yaptığı” iddiasıyla da 20 yıla kadar hapis cezası isteniyor. Brunson’ın serbest bırakılması yerine ev hapsine alınmasına tepki gösteren ABD Başkanı Donald Trump, Türkiye’ye ‘geniş yaptırım kararı’ aldığını açıklamıştı. ABD’nin Türkiye’ye siyasi, ekonomik ve diplomatik yaptırımları sürse de, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Brunson’ın serbest kalıp kalmayacağı konusunda Türk yargısının ‘bağımsız karar alacağını’ söylüyor ve bu kararın beklenmesini istiyor.

Hilal Köylü / Ankara

© Deutsche Welle Türkçe