Bush Avrupa’yı turlayacak

ABD Başkanı George Bush’un Avrupa gezisinin önemli ayaklarını oluşturan Çek Cumhuriyeti ve Polonya’daki temaslarına füze kalkanı projesinin damgasını vurması bekleniyor. Zira Washington’un kurmayı tasarladığı bu sisteme sıcak bakan her iki ülkeyle bu konuda bir süredir somut görüşmeler yapılıyor. Prag ve Varşova yönetimlerinin de bu işbirliği karşılığında Washington’dan, başta vize zorunluğunun kaldırılması olmak üzere bazı talepleri var.

Her ne kadar Çek hükümeti ABD’nin füze kalkanı projesine sıcak baksa da kamuoyundaki genel hava aynı yönde değil. Yapılan anketler, Çeklerin üçte ikisinin Washington’un planlarına karşı olduğunu ortaya koyuyor.

Beyaz Saray Güvenlik Danışmanı Stephen Hadley, Bush’un ziyaretinin, kamuoyunun genel kanaatini etkilemek gibi amacı bulunmadığını, Başkan’ın Prag konuşmasında demokrasinin önemine vurgu yapacağını kaydediyor: “Başkan, demokrasi ve özgürlüğün, terörizmle mücadelenin en etkili panzehiri olduğunu açıkça vurgulamanın önemine inanıyor. İşte yapacağı konuşma da bunu anlatması için iyi bir fırsat olacak.“

Varşova'da temaslarda bulunacak

Washington’un füze kalkanı projesine dahil edilmesi gündemde olan bir diğer ülke Polonya’da da durum pek farklı değil. Hatta geçenlerde Polonya Dışişleri Bakanlığı, henüz Varşova hükümetinin bu konuda kesin bir karar vermediğini, zira daha açıklığa kavuşması gereken pek çok nokta bulunudğunu belirtti. Polonya’nın ABD ile daha yakın bir stratejik işbirliğine sıcak baktığı, bunun karşılığında ise ordunun modernleştirilmesi konusunda Amerikan yönetiminden destek istediği biliniyor. Ancak Polonya’nın, Irak’taki askeri birliklerini çekmeye hazırlanması, bu işbirliğini biraz zorlayacak gibi görünüyor.

Bush’un Avrupa gezisinin bir başka durağı olan Arnavutluk da ABD ile ilişkilerini daha geliştirmek niyetinde. Sembolik de olsa Irak’a asker gönderen Arnavutluk yönetimine, yıl sonunda Amerikan askeri bütçesinden bir miktar yardım talep etme hakkı tanında.

AB’nin çiçeği burnunda üyesi Bulgaristan da yıllardan beri Washington’ın Güneydoğu Avrupa’daki en sıkı müttefiklerinden biri konumunda. Irak’ta halen 155 Bulgar askeri bulunurken, Bulgaristan, bu ülkede savaşın başladığı 2003 yılından beri 13 kayıp verdi. Sofya yönetimi, sırf bu rakamların bile Bulgaristan’ın ne denli güvenilir bir ortak olduğunu gözler önüne serdiğini belirterek Washington’la işbirliğini daha da geliştirmenin yollarını arıyor.

Washington merkezli Amerikan İlerleme Merkezi’nin Avrupa uzmanı Denis McDonough, Amerikan yönetiminin özellikle Balkanlar’a karşı ilgisinin artmasını şöyle

yorumluyor: “Kosova’nın geleceği gibi çok önemli gelişmeler sözkonusu ve Arnavutluk ile Bulgaristan, hem ABD’nin hem de NATO’nun Balkanlar’da izleyeceği politika açısından büyük bir öneme sahip.“

Bu arada Vatikan, İtalya, Arnavutluk ve Bulgaristan da Bush'un uğrayacağı ülkeler arasında.