Mahkeme AYM'nin Can Atalay kararını uygulamadı

İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi’nin TİP Hatay Milletvekili Can Atalay'a ilişkin verdiği hak ihlali kararını uygulamayarak, kararı Yargıtay 3. Ceza Dairesi'ne gönderdi. İhlalin Yargıtay kararından kaynaklandığını savunan mahkeme, karar vermesi gereken mercinin Yargıtay olduğunu öne sürdü.

Anayasa Mahkemesi, Can Atalay'ın bireysel başvurusunu 25 Ekim'de görüşerek seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlaline karar vermişti. Atalay'a 50 bin TL tazminat ödenmesini de kararlaştıran AYM,  ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için kararın örneğini İstanbul 13. Ceza Mahkemesi'ne göndermişti.

Yüksek Mahkeme, 13. Ağır Ceza'dan yeniden yargılama kararı vermesi, Can Atalay'ın infazını durdurmasını, tahliye kararı ve yargılamada durma kararı vermesi özellikle istemişti.

25 Ekim'den bu yana yerel mahkemenin Can Atalay kararını uygulaması bekleniyordu. Anacak İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, bu akşam saatlerinde (30 Ekim) kararını verdi.

Mahkemenin gerekçesi ne?

Mahkeme, Atalay'a ilişkin AYM’nin ihlal kararını uygulamayarak dosyanın Yargıtay 3. Ceza Dairesi'ne gönderilmesine hükmetti. DW Türkçe'nin ulaştığı kararın gerekçesinde şöyle denildi:

"Söz konusu düzenlemeler dikkate alındığında, Anayasa Mahkemesince verilen bireysel başvuruya konu ihlal kararı Mahkememizin kararına ilişkin olmayıp, Yargıtay ilgili Ceza Dairesince verilen tahliye talebinin reddi kararına ilişkin olduğu, dosyanın ilgili Daire önünde bulunduğu sırada başvurucunun milletvekili seçildiği ve bireysel başvuruya konu ihlalin bu Dairenin kararından kaynaklandığı, ayrıca bireysel başvuru yapıldıktan sonra ilgili Ceza Dairesince dosyanın esastan incelendiği ve karara bağlandığı, bu sebeple oluşan yeni hukuki durum karşısında Yargıtay 3. Ceza Dairesince yeni bir değerlendirme yapılmasının zorunlu olduğu anlaşıldığından dosya Cumhuriyet Başsavcılığınıza gönderilmiştir."

Süreç uzayacak

Yerel mahkemenin bu kararı, Can Atalay'ın tahliye sürecinin uzamasına neden olacak. Yargıtay'ın AYM'nin ihlal kararını görüşmesi ve bir karar vermesi zaman alacak. 3. Ceza Dairesi'nin dosyayı yeniden yerel mahkemeye gönderme ihtimali de bulunuyor. Ayrıca ihlal kararı uygulanmazsa Anayasa Mahkemesi'ne yeniden bireysel başvuru yapılmak zorunda.

Can Atalay davası nedir?

TİP Hatay Milletvekili Can Atalay, Gezi davasında Osman Kavala ile birlikte yargılanan 8 sanıktan biriydi. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, 26 Nisan 2022 tarihinde Gezi davasında Osman Kavala'yı "hükümeti devirmeye teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet, Can Atalay'ın arasında bulunduğu 7 sanığı ise darbeye teşebbüse yardım suçundan 18 yıl hapis cezasına çarptırdı. Mahkeme, Atalay'ın arasında bulunduğu 7 sanığın da tutuklanmasına karar verdi. Oysa aynı davada mahkeme, daha önce beraat kararı vermiş ancak Yargıtay tarafından karar bozulmuştu.

Yargıtay durma kararı vermedi

Can Atalay, cezaevinde tutuklu bulunurken 14 Mayıs seçimlerinde TİP’ten Hatay milletvekili seçildi. Ancak Yargıtay 3. Ceza Dairesi, Atalay’ın yasama dokunulmazlığı bulunduğu gerekçesiyle yargılamada durma kararı verilmesi ve tahliye edilmesi talebini reddetti. Daire, 28 Eylül 2023 tarihinde Osman Kavala, Can Atalay, Mine Özerden, Çiğdem Mader, Tayfun Kahraman'ın cezasını da onadı.