Cumhuriyet’te hüzün ve iyimserlik bir arada

Dünyanın en saygın insan hakları ödüllerinden “Alternatif Nobel” olarak da bilinen Doğru Yaşam Ödülü’ne layık görülen Cumhuriyet gazetesinin Şişli’deki merkez binasında, hüzün ve iyimserlik bir arada. Bir yanda, 21 gündür tutuklu bulunan 10 yönetici ve yazar var, diğer yanda her gün çıkartılması gereken bir gazete.

Cumhuriyet’i yöneten vakıf adına gazetenin imtiyaz sahibi deneyimli gazeteci Orhan Erinç, morallerinin yüksek olduğunu söylüyor. Erinç, “Bugün hukuktan söz etmek her ne kadar zor olsa da, sonunda hukukun İstanbul’da, Ankara’da ya da Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde gerçekleşeceği inancı bize güven sağlıyor” diyor.

Erinç’e göre, Türkiye tarihinin en eski gazetesi Cumhuriyet, geçmişteki 92 yıl boyunca nasıl yayınlandıysa, bugün de aynı şekilde yayınlanıyor. Erinç, hapisteki arkadaşları nedeniyle kadro biraz azaldığı için gazeteyi yapanların özveri oranının doğal olarak yükseldiğini söylüyor.

Ödülü Oral ve Özgentürk teslim alacak

Orhan Erinç, 1980 yılından bu yana verilen Doğru Yaşam Ödülü’ne (Right Livelihood Award) bu yıl Suriye, Mısır ve Rusya’daki insan hakları savunucularıyla birlikte Cumhuriyet’in layık görülmesini şöyle değerlendiriyor:

“92 yıllık geçmişini de dikkate alırsak, insan haklarına, demokrasiye, ifade özgürlüğüne ve çevre sorunlarına verdiği önem, sadece Cumhuriyet’in ödüle değer bulunduğu 2016 yılıyla sınırlı değil. Zaten Cumhuriyet’in çalışmaları 2015 yılında mercek altına alınmıştı. Biz bunu, Cumhuriyet’in 92 yıllık, her çalışanının katkısının olduğu bir gazetecilik başarısı olarak değerlendiriyoruz.”

“Alternatif Nobel” jürisi,  “Cumhuriyet gazetesinin korkusuzca araştırmacı gazetecilik örneği verdiği, baskı, sansür ve ölüm tehditlerine boyun eğmeden fikir ve basın özgürlüğünü savunduğu için” ödüllendirildiğini açıklamıştı. Ödül töreni bugün Stockholm’de yapılıyor. Ödülü gazete adına yazarlar Zeynep Oral ve Işıl Özgentürk alacak.

Erinç, ödül törenine katılmamasının birkaç nedeni olduğunu anlatıyor. İlki, bu konudaki çalışmaları yürüten yazar Hakan Kara’nın hapiste olması. “Onu bırakıp da gitmek içime sinmedi” diyor. “İkincisi” diye devam ediyor Erinç, “Türkiye’de öyle bir psikolojik baskı ya da algı uygulaması var ki, ben şimdi törene gitsem, yurt dışına kaçtı diye yaygara koparacak çakma gazeteci çok. O nedenle, Cumhuriyet’in böyle bir yalanla hedef alınmasını istemem. Aynı zamanda burada yürütülmesi gereken işler var.”

Gazeteye dayanışma ziyaretleri

Erinç, Cumhuriyet’e yönelik operasyon kapsamındaki şüpheliler arasında olduğunu, ancak hakkında yurt dışına çıkış yasağı bulunmadığını belirtiyor.

31 Ekim’de 18 yazar ve yöneticisi hakkında “Fethullahçı Gülen Örgütü ve PKK’ya üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek” iddiasıyla başlatılan soruşturma nedeniyle, Cumhuriyet’in önü günler süren protesto ve dayanışma eylemlerine tanık olmuştu. Gazetenin bulunduğu İstiklal caddesi, polisin barikat ve zırhlı araçlarıyla trafiğe kapatılmıştı.

Cadde yaklaşık bir haftadır yeniden trafiğe açık. Polis de çekilmiş durumda. Ancak, gazeteye dayanışma ziyaretleri halen sürüyor. Önceki gün Sivas’ın Divriği ilçesinde aylık olarak yayınlanan Divriği gazetesinin yönetici ve yazarlarının ziyareti vardı yazı işleri katında. Divriği gazetesinin Genel Yayın Yönetmeni Yahya Kemal Bayar, “Cumhuriyet ya da Cumhuriyet gibi gazetelere yapılan, otoriter bir yönetim biçiminin özgür gazetecilik yapma kanallarını tıkama girişimidir” diyor.

Özdoğan: Boş iddialarla tutuklu olmaları canımızı yakıyor

Divriği gazetesi ekibini Cumhuriyet Yazı İşleri Müdürü Bülent Özdoğan ağırlıyor. Onun odasında yazar Ayşe Yıldırım’la konuşuyoruz. Yıldırım, Genel Yayın Yönetmeni Murat Sabuncu’nun hapiste olması nedeniyle Özdoğan’ın fiilen onun görevini de üstlenmek durumunda kaldığını, izin kullanmadan, durup dinlenmeden çalıştığını anlatıyor.

“Bir mücadele direncimiz ve isteğimiz var. Gazete yine çıkıyor tabii ki. Ama nasıl çıkıyor? Biraz üzüntülü halimizle” diyor Yıldırım: “Arkadaşlarımızın tutukluluk süreci uzadıkça, mesela tutukluluğa itirazımız reddedilince üzüntü duyuyoruz. İkincisi, iddianame hala yazılmadı. Bir an önce yazılması lazım ki, dava başlasın ve ilk duruşmada arkadaşlarımız serbest bırakılsın. Bu kadar boş iddialarla tutuklu olmaları canımızı yakan bir şey.”

Cumhuriyet’in 15 yıllık muhabiri Hilal Köse ise, “Bu operasyonla yalnız olmadığımızı anladık” diyor. Binlerce kişinin gazeteye verdiği desteğin kendilerini çok onurlandırdığını belirten Köse ekliyor: “Şimdilerde destek için çok fazla gelen-giden yok ama, Cumhuriyet’i yok etmeye yönelik yeni bir hamle olursa, yine ve daha büyük bir desteğin yanımızda olacağını biliyoruz.”

© Deutsche Welle Türkçe

Kürşat Akyol/ İstanbul