Divan kararında İsrail'e "soykırım" uyarısı

Güney Afrika'nın, İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki Filistinlilere soykırım uyguladığı iddiasıyla açtığı dava çerçevesinde talep ettiği ihtiyati tedbirler konusunda Uluslararası Adalet Divanı kararını açıkladı.

Divan'ın kararında Güney Afrika'nın ateşkes talebine yer verilmedi, askeri operasyonun derhal durdurulmasına yönelik bir hüküm yer almadı. Ancak karar, Gazze Şeridi'nde soykırım tehlikesi bulunduğuna işaret etmesi açısından önem taşıyor.

Kararda, İsrail'in soykırımı önleme, cezalandırma ve insanî durumu iyileştirecek adımlar atma yükümlülüğüne vurgu yapılarak "İsrail, Soykırım Sözleşmesi bağlamındaki her tür eylem yetkilendirmesini engellemek zorundadır" ifadesine yer verildi. Güney Afrika, İsrail'e karşı açtığı davada, Gazze Şeridi'ndeki Filistinlilere yönelik eylemlerde soykırım niyeti bulunduğu ve bu eylemlerin kasıtlı ve sistematik olduğu tezini öne sürmüştü. Divan kararı, İsrail'in soykırıma teşvik ve tahriki de "engellemek ve cezalandırmak" zorunda olduğuna vurgu yapıyor.

Divan, ayrıca İsrail'i "Filistinlilerin karşı karşıya bulunduğu elverişsiz koşullara karşı acil ihtiyaç duyulan temel hizmetler ve insanî yardımın sağlanması için acil ve etkili önlemler almaya" çağırdı.

Soykırım davasında karar yıllar alabilir

Lahey'de bulunan BM'nin yargı organı Uluslararası Adalet Divanı'nda davanın görülmesine 11 Ocak'ta başlanmış, aynı gün Güney Afrika'nın iddiaları ve 12 Ocak'ta da İsrail'in savunması dinlenmişti. İsrail'in Gazze'de soykırım suçu işleyip işlemediğine dair ana davada kararın açıklanmasının ise yıllar alması bekleniyor.

Güney Afrika, 29 Aralık'ta Divan'a yaptığı ana dava başvurusunda, İsrail'in BM tarafından 1948'de kabul edilen Soykırım Sözleşmesi'ndeki yükümlülüklerini ihlal ettiğini öne sürerek "İsrail'in Gazze'deki Filistin halkına karşı soykırım eylemlerine giriştiği, buna devam ettiği ve bunu daha da sürdürme riskinin bulunduğunu" savunmuştu.

Başvuruda, "İsrail'in eylemlerinin ulusal, ırksal ve etnik açıdan Filistin halkının bir parçası olan Gazzeli Filistinlileri yok etmek üzere özel bir niyet taşıdığı ve bu yönüyle soykırım karakterinde olduğu" ifade edilmiş, İsrail'in Gazze'deki Filistinlilere yönelik tutumuyla Soykırım Sözleşmesinden kaynaklanan yükümlülüklerini ihlal ettiği kaydedilmişti.

İsrail ise Güney Afrika'nın iddialarını reddederek Hamas'ın saldırısı sonrasında meşru müdafaa hakkını kullandığına işaret ediyor. 
Uluslararası Adalet Divanının kararlarının hukuki bağlayıcılığı bulunuyor. Ancak mahkemenin ilgili ülkeyi kararı uygulamaya zorlama konusunda yetkisi yok.

AB ve ABD'nin terör örgütleri listesindeki Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail'e düzenlediği saldırılarda İsrail verilerine göre çoğu sivil bin 200 kişi yaşamını yitirmiş, 240 kişi rehin alınarak Gazze Şeridi'ne götürülmüştü. İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda ise Hamas'a bağlı Sağlık Bakanlığı verilerine göre 7 Ekim'den bu yana öldürülen Filistinli sayısı 26 bin 83'e yükseldi, toplam 64 bin 400 kişi yaralandı.

DW,AFP/BK,TY

DW Türkçe'ye VPN ile nasıl ulaşabilirim?