Enerji devriminin faturası

Almanca yaratıcı kelimeler üretmeye elverişli dillerden sayılır. İcat edilen son kelimelerden biri de, Almancası birleşik yazılan ‘elektrik fiyat freni'. Federal Çevre Bakanı Peter Altmaier öncelikle özel müşterinin elektrik faturasının daha da kabarmaması için tasarladığı önlemler koalisyon ortakları arasında tartışmalara yol açtı. Almanya'nın ekolojik enerji üretimine geçiş projesi çok pahalıya mal oluyor. Dönüşümün maliyeti özel hanelerin ve işletmelerin elektrik faturası üzerinden karşılanıyor. En fazla elektrik tüketen sanayi kuruluşlarına ise indirimli tarife uygulanıyor. Çevre Bakanı Altmaier bu imtiyazı kaldırıp fiyat artışını dizginlemeyi amaçlıyor. Uzmanlar ise bunun doğru atılmış bir adım olmayacağı görüşündeler.

Enerji dönüşümü çoğu Alman işletmesini endişelendiriyor ve Almanya'nın pahalı bir üretim yerine dönüşmesine yol açacağı öne sürülüyor. Alman özel sektörü tarafından finanse edilen Köln'deki ekonomik araştırma enstitüsü, kimya, kağıt, cam, seramik ve metal gibi enerji tüketimi yüksek sanayi branşlarını kapsayan araştırmasında bu sonuca varmış. Enstitü başkanı Michael Hüther enerji maliyetinin üretimdeki rekabet gücü açısından taşıdığı önemi hakkında şunları söylüyor: “Son on yıldır enerji tüketimi yoğun sanayi branşlarına yapılan yatırımlar azalıyor. Bu, normal olarak üretim sürecinde meydana gelen değer kaybından daha az yatırım yapıldığı anlamına gelir. O bakımdan, Almanya'nın üretim yeri olma özelliğini yitirdiği söylenebilir.”

Tüketim imtiyazı sanayinin

Alman devleti on yılı aşkın bir süredir nükleer ile kömür ve doğalgazdan çevre dostu enerjilere geçişi teşvik ediyor. Ekolojik enerji türlerine yatırım yapanlara ödenen teşvik piyasa fiyatını aştığı için aradaki fark tüketicinin faturasına ekleniyor. Bu uygulama Almanya'da memnuniyetsizliğe yol açıyor. Çünkü çevre dostu enerjilere yapılan yatırım arttıkça abonenin faturası da kabarıyor. Bu pay geçen yıl yarı yarıya arttı. Fazla enerji tüketen sanayi kuruluşlarından ise ekolojik enerji payı alınmıyor. Elektrik fiyatının hızla artması nedeniyle, hükümet sanayi kuruluşlarını da bu maliyete ortak etmeyi planlıyor. Alman özel sektör enstitüsünün çevre, enerji ve doğal kaynaklar uzmanı Hubertus Brandt ise bunun son derece sakıncalı olacağını ve ekolojik enerji payı olmadan da elektriğe en fazla bedelin Almanya'da ödendiğini belirtiyor ve ekliyor:

“Elektriğin kilovat saatine Almanya'da 6 cent, Asya'da dört ila beş, ABD'de ise üç ila dört cent ödeniyor. Münferit rakip şirketler bunun da altında fiyat ödüyor. Belki şimdilik bu maliyet farkı kaldırılabilir. Ama eko enerji payının bir ya da iki cent arttırılması bazı şirketleri sıkıntıya sokar.”

Enerji yoğun üretimin payı

Alman İşverenler Konfederasyonu tarafından finanse edilen Köln'deki ekonomik araştırma enstitüsü her yıl Almanya'daki yatırım imkânlarını konu alan bir araştırma yapar. Son araştırmanın ağırlık merkezini enerji maliyeti oluşturmaktaydı. Kimya ve metal gibi enerji sarfiyatı yüksek sanayi branşları her yıl sanayi sektörüne satılan elektriğin yarısını tüketiyor. Bu işkollarında yaratılan brüt katma değerin milli gelir içindeki payı yüzde 16'yı buluyor. Almanya'da üretilen bütün mal ve hizmetlerin yüzde 6'sı elektrik faturası kabarık işletmelerden kaynaklanıyor. Enstitü başkanı Michael Hüther, “yüksek enerji maliyeti yüzünden bazı şirketlerin üretimi yurtdışına kaydırması Alman ekonomisine ne kadar zarar verdirir?”, sorusunu yanıtlamanın kolay olmadığını söylüyor. İmalat sanayinde faaliyet gösteren şirketlerin yüzde 80'inin, yüksek enerji tüketen tedarikçilerle çalıştığını hatırlatan Hüther, çoğu imalatçının kimya ve metal işkollarında üretilen yarı mamul maddeyle ara mallarını kullandığını belirtiyor.

Enstitü başkanı Hüther Alman sanayi sektöründe faaliyet gösteren şirketler arasındaki kenetlenmenin son derece arttığını, bazı ürünlerin birlikte geliştirildiğini ve enerji maliyeti yüzünden az sayıda şirketin Almanya'yı terk etmesinin bile ülke ekonomisine bu şirketlerin ekonomik gücünden çok daha fazlasını kaybettireceğini söylüyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Mathias Böllinger/A. Günaltay

Editör: Başak Özay