Fransız siyasetinde deprem

Sonuçlar sonrası Cumhurbaşkanı François Hollande “kriz masası” oluşturdu. Tüm siyasi partiler de seçim sonuçlarını değerlendirmek için yönetimlerini topladı. FN ise Cumhurbaşkanına parlamentoyu feshederek erken genel seçim düzenleme çağrısında bulundu.

Fransız aşırı sağcılar AB karşıtlığı sayesinde tarihlerinde ilk defa ulusal çapta bir seçimde sandıktan birinci parti olarak çıkmayı başardılar. Katılım oranının yüzde 43’ü geçmediği seçimlerde FN oyların yüzde 25,41’ini elde etti. Ana muhaleffeteki Halk Hareketi Birliği (UMP) yüzde 20,77 oy alırken, iktidardaki Sosyalist Parti (PS) yüzde 13,97 oy oranıyla tarihinin en düşük skorunu kaydetti. Merkez Partiler yüzde 9,60 oy alırken, Yeşiller yüzde 8,75, Komünist Parti’nin de içinde olduğu Sol Cephe yüzde 6,23 oy elde etti. Bu sonuçlarla Fransa AP'de FN'den 24, UMP'den 20, PS’den 13, merkez partilerden 7, Yeşiller’den 6, Sol Cephe’den ise 3 parlamenter ile temsil edilecek. İçişleri Bakanlığı verilerine göre, FN ülkedeki 101 ilden 71’inde sandıktan birinci parti olarak çıktı. Aşırı sağcı parti en fazla oyu ülkenin kuzey, güney ve doğu sınırlarındaki illerde topladı. Söz konusu iller Fransa’nın Belçika, Almanya, İtalya ve İspanya ile sınırında bulunuyor.

Hollande'a 'parlamentoyu feshetme' çağrısı

FN, tarihî zaferinin ardından, lideri Marine Le Pen öncülüğünde bugün bir değerlendirme toplantısı düzenledi. Le Pen toplantı öncesi ve sonrasında yaptığı açıklamalarda, Cumhurbaşkanı Hollande’a “parlamentoyu feshetme” çağrısında bulundu. Geçen ay işbaşına gelen Başbakan Manuel Valls’ın ise “seçim sonuçlarından ders çıkarıp” istifa etmesini istedi. FN, AP seçimlerinin ivmesiyle erken genel seçim düzenlenmesini, ancak seçimler öncesinde kendisinin Fransız Millet Meclisi'nde temsil edilmesini engellemek için oluşturulmuş iki turlu seçim sisteminin reforme edilmesini talep ediyor. Fransız siyasi gözlemciler FN’nin AP seçimlerinde en fazla dar gelirliler, işçiler, işsizler emekliler ve gençlerden oy aldığını belirtiyor.

FN lideri Le Pen’in bu hafta Çarşamba günü Brüksel’e giderek AP’de siyasi grup kurmak için potansiyel ortaklarıyla görüşmeye başlaması bekleniyor. FN’nin doğal müttefiklerinin başında Avusturya’dan FPÖ, Hollanda’dan PW, İtalya’dan Kuzey Ligi, Belçika’dan Vlaams Belang ve Slovak milliyetçiler geliyor. FN, tarihlerinde ilk defa AP’ye girmeyi başaran Yunan (Altın Şafak) ve Macar (Jobbik) neonazileriyle ittifaka şimdilik yanaşmıyor. Danimarka ve Finlandiya’nın aşırı sağcı ve popülist partileri ise AP içinde FN safhında yer almak istemiyor. AP'de siyasi grup kurabilmek için en az 7 ülkeden 25 parlamenterin bir araya gelmesi gerekiyor.

Sosyalistlerin hezimeti

Siyaset gözlemcileri seçim sonuçlarının özellikle Cumhurbaşkanı Hollande ve iktidardaki PS için hezimet olduğu görüşünde de birleşiyor. Mart ayı sonundaki yerel seçimlerin hemen ardından gelen bu ikinci hezimet sonrasında Hollande bu sabah erken saatlerde Paris’te Başbakanı Valls ile Dışişleri, Maliye, İçişleri ve Avrupa İşleri bakanlarından oluşan bir kriz masası topladı. Bu toplantıda seçim sonuçları sonrası alınacak önlemlerin görüşüldüğü bildiriliyor. Toplantı sonrası hiçbir açıklamada bulunulmadı. Bazı analistler Hollande’ın 27 Mayıs Salı günü Brüksel’de düzenlenecek AB devlet ve hükümet liderleri zirvesi öncesinde kendi halkına seslenmesi gerektiğini savunurken, kimileri Brüksel dönüşünde konuşacağı öngörüsünde bulunuyor. Fakat tüm yorumlar Hollande’ın Fransa’da ve bazı Avrupa ülkelerinde AB karşıtlarının kaygı verici biçimde zemin kazanmasına işaret ederek, Brüksel’de Avrupalı mevkidaşlarının önünde AB’nin yeniden yönlendirilmesini isteyeceği görüşünde birleşiyor. Hollande’ın FN’nin talep ettiği gibi parlamentoyu feshetmesi ise beklenmiyor.

AP seçimlerinde sandıktan ikinci parti çıksa da ana muhaleffeteki UMP de kaybedenler kulübünde gösteriliyor. UMP içinde aylardır süregelen hizipleşme nedeniyle partinin bölünme tehlikesi bulunuyor. 2007-2012 yılları arasında Cumhurbaşkanlığı yapan Nicolas Sarkozy’nin eski partisi UMP’nin yönetimi seçim sonuçlarını görüşmek üzere yarın olağanüstü toplanıyor. Parti yönetimine muhalifler daha şimdiden yönetimin istifasını talep ediyor.

©Deutsche Welle Türkçe

Kayhan Karaca / Strasbourg