Guantanamo taşınıyor mu?

ABD Başkanı Barack Obama, ikinci ve son görev döneminin bitimine bir yıldan az bir süre kala Guantanamo'nun kapatılması için yeni bir girişim başlattı.

Halen Guantanamo'da 91 tutsak bulunuyor. Bunlardan 35'inin serbest bırakılmasına karar verildi. Bush yönetiminde Guantanamo'da 800 dolayında tutsak kalıyordu.  

Başkan Obama'nın planı uyarınca bir kontrol komisyonu geri kalan 56 tutsağın durumuna karar verecek. Komisyonun kararı uyarınca tutsaklar ya bir başka ülkeye sevk edilecek ya da ABD'de bir cezaevine nakledilecek.

Obama, "Guantanamo'yu açık tutmak değerlerimize aykırı. Dünya çapında yüksek hukuk standartlarına sahip olduğumuz imajına zarar veriyor" dedi.

ABD Anayasal Haklar Merkezi (CCR) uzmanı Omar Shakir, Obama'nın Guantanamo planına temkinli yaklaştı. Shakir, "ABD yönetimi, artık her nedendense, tutsaklar hakkında dava açılamayacağı kararına vardı. Ya suç fiili oluşturan eylemlere katıldıklarına dair bir kanıt elde edilemedi ya da bu kanıtlara işkenceyle erişildi" dedi.   

Rubio: 'Guantanamo'ya yollayacağız'

Guantanamo tutsaklarının ABD'ye getirilebilmesi için Beyaz Saray'ın onlar için yeni bir cezaevi kurması gerekiyor. Savunma Bakanlığı cezaevinin kurulabileceği 13 yer belirledi. Ancak Obama'nın bu konuda Kongrenin desteğine ihtiyacı var.   

Bush yönetimi sırasında terörle mücadele yetkilisi olarak görev yapan Matthew Waxman konuyu DW'ye değerlendirdi. "Obama'nın Guantanamo'yu kapatma planı Kongre desteğine ve yasal düzenleme yapılmasını gerektiriyor" diyen Waxman şunları söyledi:     

"Mevcut düzenlemeler tutukluların ABD topraklarına sevkini kısıtlıyor. Bu kısıtlamaların kaldırılabilmesi için Obama yönetiminin Kongre ile işbirliğine gitmesi gerekir."

Cumhuriyetçi Parti günümüzde Kongrenin her iki kanadına da hakim durumda. Donald Trump, Ted Cruz ve Marco Rubio olmak üzere Cumhuriyetçi Parti'nin başkan aday adaylarından üçü de Guantanamo'nun kapatılmasına karşı çıkıyor.   

Rubio, bu hafta içinde yaptığı bir açıklamada, "Teröristleri canlı olarak yakalarsak Guantanamo'ya yollayacak, bildikleri her şeyi anlatmalarını sağlayacağız" görüşünü dile getirdi.

Marco Rubio'nun açıklamasında şöyle denildi: "Haklarında dava açılabilecek olan düşman savaşçılar askeri mahkeme önüne çıkarılacak. Guantanamo tutuklularından hiçbiri ABD topraklarındaki mahkemelere çıkarılmayacak."

Geçen yıl yapılan bir kamuoyu araştırmasına göre ABD vatandaşlarının yüzde 53'ü Guantanamo'nun kapatılmasına karşı çıkıyor. Amerikalıların yalnızca yüzde 29'u kapatılmaya evet diyor.

'Guantanamo'nun yalnızca adresi değişir'
 
CCR uzmanı Omar Shakir'e göre Obama yönetimi Kongre'nin desteği olmadan da adım atabilir. Obama, diğer ülkelere sevk sürecini hızlandırarak Guantanamo tutsaklarının sayısını azaltabilir.  

Shakir, "Obama planında dile getirdiği hemen her adımı yıllar önce de atabilirdi, bunları şimdi de yapabilir" dedi.

Yeni bir cezaevi kurulmasının temel sorunu değiştirmeyeceğine dikkat çeken Omar Shakir, şunları söyledi:  "Guantanamo'nun utancı, coğrafi konumunda değil, haklarında herhangi bir iddianame hazırlanmadan insanları tutsak tutan sistemde yatıyor. Tutukluları ABD'ye aktardığınızda yalnızca posta adresini değiştirmiş olacaksınız."

© Deutsche Welle Türkçe

Spencer Kimball