Ölpreis knackt 100 Dollar Marke - Gewalt in Ägypten treibt den Ölpreis

2010 yılında hammadde fiyatları %31 oranında arttı. Artış, çinko, bakır ve kurşunda yüzde kırkın üzerine fırladı. Ham petrol de uzun zamandır artıyor. Kuzey Denizi'nden çıkan brent tipi petrolün varil fiyatı yüz doları aştı. Mısır ve diğer Arap ülkelerindeki huzursuzluklar da fiyat krizine tuz biber ekiyor.

Benzin el yakıyor. Akaryakıt fiyatları yılbaşından bu yana astronomik boyutlara çıktı. Kuzey Denizi’nden çıkarılan ham petrolün varil fiyatı emtia borsalarındaki vadeli işlemlerde yüz dolar sınırını aştı. Tüccar fiyat artışına Mısır’daki olayları gerekçe gösteriyor. Gerçi Mısır dünyanın büyük petrol ihracatçıları arasında yer almıyor. Ama ham petrolün dünya piyasasına taşındığı Süveyş Kanalı Mısır’dan geçiyor. Alman bankalarından Commerzbank’ın hammadde uzmanı Carsten Fritsch fiyat hareketlenmelerinin, huzursuzluğun bölgeyi sarma tehlikesiyle ilgili olduğunu söylüyor. Mısır’daki huzursuzluklar yüzünden Süveyş Kanalı’nın ve kanala paralel uzanan boru hattının kapanmasının darboğaz yaratabileceğini belirten uzman olayların Libya ve Cezayir gibi ihracatçı bölge ülkelerine sıçramasının da petrol arzı önemli miktarda düşebileceğine işaret ediyor.

Spekülatörün de payı var

Ama petrolün pahalanması sadece Mısır’daki ayaklanmayla ilgili değil. Bu işte spekülatörlerin de parmağı var. Spekülatör fırsattan yararlanıp petrol fiyatını daha da tırmandırıyor. Carsten Fritsch, şimdilik petrol piyasasındaki risk primi önemli rol oynadığından spekülatörlerin rolünü gözde büyütmemek gerektiğini belirtiyor.

Dünya ekonomisindeki canlanma da,şirketlerin üretim ve nakliyat için daha fazla petrole ihtiyaç duyması anlamına geliyor.

Petrol fiyatlarının Mısır’daki olaylardan önce artma trendine girdiğini hatırlatan Commerzbank uzmanı Fritsch, 'büyüme tahminleri beklentileri aştığı için varil fiyatı yüz dolara dayanmıştı. Konjonktür iyimserliğinin borsa endekslerini kanatlandırması riski göze alan yatırımcıyı fiyat artışına oynamaya sevk edince fiyatlar kendiliğinden artmaya başlamıştı', diyor.

Peki en önemli hammaddenin pahalanması küresel ekonomik krize yol açar mı?

Bütün dünyada stoklar ağzına kadar dolu. OPEC’in üretim kapasitesi kısa vadeli oynamaları telafi edebilecek durumda. Hammadde uzmanı Fritsch bu bakımdan, varil fiyatının yeniden yüz doların altına düşebileceğini ifade ediyor.

Akaryakıt fiyatları ve genel talep

Fiyat artışının daha ne kadar süreceğini kestirmek zor. Petrolcülük iyi para ediyor. Petrol şirketleri muazzam kâr ediyor. Peki ya tüketici? Commerzbank uzmanı Carsten Fritsch akaryakıt fiyatının mutlaka artacağını, benzine daha fazla para harcamak durumunda olan tüketicinin diğer tüketim mallarına daha az para ayırabileceğini, dolayısıyla, petrolün pahalanmasının genel talep düzeyini frenleyeceğini, söylüyor.

Üretim faktörü olan petrolün faturası kabardığından zamlanma eninde sonunda işletmeleri de etkileyecek.

Carsten Fritsch, 'Artan fiyatlara karşı zamanında tedbir alınıp alınmadığı önemli. Alındıysa, artan petrol üretim maliyetini fazla etkilemez. Aksi takdirde bütün fiyatlar artışa geçer', diyor.

Ve tabii bu durumda global ekonomik canlanmanın vadesi de dolmuş olur.

© Deutsche Welle Türkçe

Ulla Herrmann/Ahmet Günaltay

Editör: Beklan Kulaksızoğlu